O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va iqlim o‘zgarishi milliy qo‘mitasi

Tashrif davomida ishchi guruh Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki tomonidan Yangiobod uran konlari obyektlarini rekultivatsiya qilish loyihasi doirasida amalga oshirilgan ishlar bilan tanishdi.

Ma’lumot uchun, Yangiobod obyektidagi ishlar 2024-yil fevral oyidan boshlangan. Bunda hududda istiqomat qiluvchi mahalliy aholi vakillari va tegishli tashkilotlar bilan maslahatlashilgan. Bugungi kunga qadar rekultivatsiya qilingan maydonlar geodezik tasvirga olingan, 850 m uzunlikdagi kirish yo‘llari qurilgan, obyektning barcha uchastkasida beton va g‘isht qurilmalari hamda temir-beton konstruksiyalari buzilib, zararlangan beton qoldiqlarini yo‘q qilish uchun saqlash joyi (poligon) barpo qilingan.

O‘rganish davomida, shuningdek, hududda yer usti suvlarini drenajlash tizimi qurilgani, shaxta va shtolnya (konchilikda foydalanish uchun yer yuzasiga chiqish yo‘li bo‘lgan, gorizontal yoki qiya qazilgan kon inshooti) yopilgani, shaxta drenajlarini infiltratsiya (suyuqlik yoki gazning g‘ovak, yoriq va boshqa kichik bo‘shliqlar orqali qattiq jins yoki tuproqqa kirib borishi) qilish uchun transheya (kerakli uzunlikda qazilgan chuqurlik) hosil qilingani, ko‘milgan qoldiqlar va yuvilgan rudalar ustiga qoplama o‘rnatilgani ma’lum bo‘ldi. Qolaversa, uchastkalar bo‘ylab daryo qirg‘oqlari himoya choralari bilan ta’minlangan, zararlangan qatlam ustiga himoya qatlami yotqizilgan, shtolnyadan chiqayotgan chiqindi suv uchun diametri 1000 mm bo‘lgan polipropilen quvurlar yotqizilgan.

Bundan tashqari, uran konlarini zararsizlantirishda samarali ishlar amalga oshirilganligi, mehnatni muhofaza qilish va xavfsizlik choralariga amal qilinayotganligi alohida ta’kidlandi. Loyiha doirasida qilingan ishlar bo‘yicha mahalliy aholi vakillari bilan ham uchrashuv o‘tkazilib, ularning fikr-mulohazalari tinglandi.

Ma’lumot uchun, YeTTB bilan Toshkent viloyatidagi Yangiobod va Namangan viloyatidagi Chorkesar-2 uran konlari obyektlarini rekultivatsiya qilish to‘g‘risida qiymati 9 million yevro bo‘lgan grant bitimi imzolangan. Bu loyiha Yangiobod va Chorkesar hududlaridagi radioaktiv nurlanishni yo‘qotib, xavfsiz hududga aylantirish va bu orqali aholi salomatligini yaxshilashga qaratilgan. Ushbu loyiha doirasida Chorkesar-2 sobiq uran konida rekultivatsiya ishlari 2024-yil avgust oyida yakunlangan bo‘lib, barcha kerakli chora-tadbirlar amalga oshirilgan.