O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va iqlim o‘zgarishi milliy qo‘mitasi

Tadbirda qor qoploni yashash arealiga kiruvchi 12 mamlakat — Afg‘oniston, Butan, Hindiston, Xitoy, Qirg‘iziston, Mo‘g‘uliston, Nepal, Pokiston, Rossiya, Tojikiston va O‘zbekiston ekologiya organlari, ilmiy doiralar, xalqaro tashkilotlar hamda moliyaviy institutlar vakillari qatnashdi.

Tadbir davomida O‘zbekiston delegatsiyasi mamlakat hududida qor qoploni populyatsiyasini monitoring qilish va uni muhofaza etish bo‘yicha amalga oshirilayotgan dolzarb choralar haqida ma’ruza taqdim etdi. Ayniqsa, zamonaviy texnologiyalar — GPS-treking, fotoqopqon va SMART-patrul tizimlaridan foydalanishga alohida e’tibor qaratildi. Ushbu tizim dunyo bo‘yicha 700 dan ortiq qo‘riqlanadigan hududlarni qamrab olgan bo‘lib, 12 mamlakatda davlat darajasida joriy etilgan.

Tizimli ishlar va idoralararo hamkorlik natijasida, mutaxassislar bahosiga ko‘ra, O‘zbekiston tog‘li hududlarida qor qoploni soni hozirda 100 boshdan oshgan. Bu, avvalo, yashash muhitining kuchaytirilgan nazorati va qo‘riqlanadigan hududlar maydonining kengaytirilishi evaziga amalga oshdi. So‘nggi besh yilda bu hududlar mamlakat umumiy maydonining 4,6 foizidan 14 foizigacha ortdi.

Ta’kidlash joizki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev boshchiligida ekologik kun tartibi davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri bo‘lib qolmoqda. Bioxilma-xillikni saqlash, yerlarning degradatsiyasiga qarshi kurash va iqlim o‘zgarishiga moslashish bo‘yicha faol chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Ekomadaniyat va ekoturizmni rivojlantirish doirasida mamlakatda uchta yangi tashrif markazi ochildi, shulardan ikkitasi tog‘ ekotizimlariga yo‘naltirilgan bo‘lib, aholiga qor qoplonining tabiatdagi o‘rni haqida ma’lumot berishga xizmat qiladi.

Cho‘lpon-Otadagi tadbir Samarqandda o‘tgan Ko‘chib yuruvchi turlar to‘g‘risidagi konvensiyaning 14-yig‘ilishi (COP-14), Kolumbiyaning Kali shahridagi Bioxilma-xillik konvensiyasining 16-yig‘ilishi (COP-16), Ozarbayjondagi COP-29 hamda Saudiya Arabistonidagi BMTning Cho‘llanishga qarshi kurashish konvensiyasining 16-sessiyasi doirasida o‘tkazilgan xalqaro muhokamalarning mantiqiy davomiga aylandi.

Tadbir yakunida "Cho‘lpon-Ota rezolyutsiyasi" qabul qilindi — bu hujjat qor qoplonini asrash, Yuqori Osiyo ekotizimlarining barqarorligini ta’minlash va iqlim o‘zgarishiga moslashish bo‘yicha kelishilgan harakatlarni mustahkamlab beradi.

O‘zbekistonning GSLEP Boshqaruv qo‘mitasining IX yig‘ilishidagi ishtiroki atrof-muhitni muhofaza qilish va bioxilma-xillik sohasida xalqaro hamkorlikni mustahkamlashda muhim bosqich bo‘ldi. Bu, shuningdek, mamlakatning global ekologik kun tartibiga sodiqligini yana bir bor tasdiqlaydi.