O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va iqlim o‘zgarishi milliy qo‘mitasi

GGGI kengashining amaldagi raisi Pan Gi Munning nutqi talabalar, davlat idoralari va xalqaro tashkilotlar vakillarini jamladi.

Pan Gi Mun o‘z murojaatida iqlim o‘zgarishi zamonamizning eng jiddiy va dolzarb tahdidi ekanini ta’kidladi. 

“Agar biz bu muammoni to‘g‘ri hal qilmasak, insoniyatning, Yer sayyorasining kelajagi bo‘lmaydi”, — dedi u.

Pan Gi Mun navqiron avlodni global muammolarni hal qilishda yetakchilik qilishga chaqirar ekan, barqaror rivojlanishga faqat davlatlar, institutlar va fuqarolik jamiyati sa’y-harakatlarini birlashtirish orqali erishish mumkinligini ta’kidladi.

Sakkizinchi Bosh kotib shaxsiy tajribalari bilan ham o‘rtoqlashdi. U o‘zining dunyoqarashiga chuqur ta’sir ko‘rsatgan, butun umrini tinchlik, barqaror taraqqiyot va xalqaro hamkorlikka bag‘ishlash istagini shakllantirgan urush yillarida o‘tgan og‘ir bolalik yillari haqida gapirdi. Bu tajribalar, uning ta'kidlashicha, BMT Bosh kotibi sifatidagi missiyasining asosi bo'ldi. Pan Gi Mun oʻzining “Boʻlingan dunyoda millatlarni birlashtirish: konsensus sari ogʻir yoʻl” nomli kitobiga alohida eʼtibor qaratdi, unda oʻz yoʻli va falsafasi batafsil ochib berilgan. 

“Ushbu kitobni yozar ekanman, men nafaqat oʻz hikoyamni, balki oʻnlab yillik mehnatlarim davomida olgan saboqlarimni ham yetkazmoqchi boʻldim: biz birlashganda kuchliroq, boʻlinganda esa kuchsizmiz”, — dedi u. 

Pan Gi Mun O‘zbekiston haqida gapirar ekan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevga uzoqni ko‘ruvchi rahbarligi va faol ekologik siyosati uchun minnatdorlik bildirdi. U O‘zbekiston va GGGI o‘rtasidagi hamkorlik yanada yashil va barqaror kelajak qurish uchun mustahkam poydevor bo‘lib xizmat qilishini ta’kidladi. Shuningdek, iqlim oʻzgarishiga qarshi kurashda samarali mintaqaviy hamkorlik namunasi sifatida Markaziy Osiyo davlatlari va Yevropa Ittifoqining Samarqand iqlim forumida ishtirok etishi muhimligini alohida taʼkidladi.

Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vaziri o‘rinbosari Jusipbek Kazbekov o‘z nutqida bugungi yig‘ilish shunchaki tantanali tadbir emas, balki O‘zbekiston barqaror rivojlanishga intilayotganining tasdig‘i ekanini ta’kidladi.

“Yashil iqtisodiyotga o‘tish nafaqat ekologik zarurat, balki “O‘zbekiston – 2030” strategiyasida hamda 2025-yilni “Atrof-muhitni asrash va “yashil iqtisodiyot” yili” deb e’lon qilish to‘g‘risidagi qarorda o‘z ifodasini topgan strategik tanlovimizdir”, — dedi u.

Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi Raisi o‘rinbosari Rustam Saparboyev esa O‘zbekistonda ekologik inqiroz timsoliga aylangan, ammo bugungi kunda umid va barqaror tiklanish xususiyatlariga ega bo‘layotgan Orolbo‘yi mintaqasini tiklash bo‘yicha amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli ishlarga to‘xtaldi. U Orol dengizining qurib qolgan tubidagi o‘rmonlarni tiklash bo‘yicha dunyodagi eng yirik loyiha, BMT shafeligida Orolbo‘yi xalqaro innovatsiyalar markazini tashkil etish va ekotizimlarni tiklash va mahalliy aholi turmushini yaxshilashga qaratilgan boshqa tashabbuslar haqida gapirdi. R.Saparboyev, shuningdek, Pan Gi Munga Orolbo‘yi kelajagi bo‘yicha xalqaro forumni o‘tkazishni qo‘llab-quvvatlash, shuningdek, ushbu noyob mintaqani saqlab qolish uchun xalqaro hamjamiyat sa’y-harakatlarini birlashtira oladigan keng qamrovli hujjat – “Orolbo‘yi mintaqasi uchun yashil pakt”ni yaratishga ko‘maklashishni so‘radi.

 

Tadbir dasturidan GGGIning O‘zbekistondagi joriy va kelajakdagi hamkorlik tashabbuslari taqdimoti ham o‘rin oldi. Orol dengizi inqirozi oqibatlarini bartaraf etishga qaratilgan Qoraqalpog‘iston Respublikasi uchun yakunlangan “Aral Sea GRIP” investitsiya loyihasi, Toshqin va qurg‘oqchilikni boshqarish loyihasi, Hamkorlik bo‘yicha mamlakat dasturi va “Strategik ekologik baholash (SEB) bo‘yicha pilot loyihani amalga oshirishni qo‘llab-quvvatlash” dasturi shular jumlasidandir.

Tadbir davomida ekologik ofat oqibatlarini bartaraf etishda barqaror yondashuvning yorqin namunasiga aylangan “Aral Sea GRIP” loyihasining asosiy yutuqlari alohida ta’kidlandi. Tashabbus boshlangan 2021-yildan buyon KOICA ko‘magida yigirmadan ortiq tahliliy-metodik materiallar tayyorlash, 17 mingdan ortiq maktab o‘quvchilari, ayollar va erkaklar ishtirokida keng ko‘lamli ma’rifiy ishlarni olib borish, 250 milliondan ortiq aholini qamrab olgan keng ko‘lamli axborot kampaniyasini amalga oshirish imkoniyati yaratildi. Mintaqa sharoitiga moslashgan, iqlimga chidamli qishloq xo‘jaligining yetti xil usulini joriy etish va sinovdan o‘tkazish muhim hissa bo‘ldi. Bundan tashqari, mikro, kichik va oʻrta agrobiznesni qoʻllab-quvvatlash uchun raqamli platforma yaratildi, bu esa iqtisodiy barqarorlikni mustahkamlaydi va mahalliy aholi uchun bilim va resurslardan foydalanish imkoniyatini kengaytiradi. Tadbir yakunida barqaror rivojlanish davlatlar, xalqaro tashkilotlar va fuqarolik jamiyati tomonidan kelishilgan va qat’iy harakatlarni talab etishi ta’kidlandi. GGGI O‘zbekistonning yashil kun tartibini amalga oshirishda, jumladan, iqlimni moliyalashtirish mexanizmlarini kengaytirish, toza energiya loyihalarini qo‘llab-quvvatlash va ilg‘or ekologik texnologiyalarni joriy etishda faol ishtirok etishga sodiqligini tasdiqladi. Institut nafaqat mavjud tashabbuslarni qo'llab-quvvatlash, balki mintaqada barqaror o'sishni ta'minlaydigan va iqlim barqarorligini oshirishga yordam beradigan yangi dasturlarni ishga tushirishga faol yordam berish niyatida.