O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va iqlim o‘zgarishi milliy qo‘mitasi

Tadbir o‘rmonlarni barqaror boshqarish doirasida amalga oshirilayotgan aniq natijalar va tashabbuslarni taqdim etish uchun muhim maydonga aylandi.

Konferensiyada BMTga a'zo 120 dan ortiq tashkilot va mamlakat vakillari, jumladan, Kongo O‘rmon xo‘jaligi vaziri R.Matondo, BMT Bosh kotibi yordamchisi I. Jivkovich, BMT Atrof-muhit dasturi (UNEP) vakili L.Naronxa, BMT Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) O‘rmonlar departamenti direktori J.Vu, CITES xalqaro yovvoyi flora va fauna savdosini boshqarish konvensiyasi Bosh kotibi I.Iguero va Jahon banki bosh iqtisodchisi P.Agostini ishtirok etdi.

O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vaziri Aziz Abduhakimov o‘z chiqishida O‘zbekiston tashabbusi bilan BMTga a'zo 102 davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlangan barqaror o‘rmon boshqaruvi bo‘yicha rezolyutsiya global o‘rmonlarni tiklashga qaratilgan tarixiy qadam ekanligini ta'kidladi. Shuningdek, vazir mamlakatda Prezident Shavkat Mirziyoyev tomonidan 2021-yildan boshlab amalga oshirilayotgan "Yashil makon" umummilliy loyihasi doirasida har yili 200 million tupdan ortiq daraxt ekilayotgani, bu esa o‘rmon qoplamini 12 foizga oshirishga imkon berganini aytib o‘tdi. Shuningdek, Orol dengizi qurigan tubida dunyodagi eng yirik o‘rmonlashtirish loyihasi amalga oshirilgani, bu hududda 2 million gektar maydonda qurg‘oqchil iqlim sharoitiga mos daraxtlar ekilganini ta'kidladi.

«Biz allaqachon natijalarni ko‘ryapmiz: chang bo‘ronlari 35 foizga kamaymoqda, 25 mingta «yashil» ish o‘rinlari yaratilmoqda va CO₂ chiqindilari sezilarli darajada kamaymoqda», — dedi A.Abduhakimov va bu muvaffaqiyatlar ortida nafaqat qat'iy maqsadlar, balki hukumatdan mahalliy hamjamiyatlargacha bo‘lgan barcha darajalarda izchil harakatlar turganini ta'kidladi.

Kongo Respublikasining O‘rmon xo‘jaligi vaziri R.Matondo O‘zbekistonning do‘stona hamkorligi uchun minnatdorlik bildirib, ikki davlatning o‘rmonlashtirish va o‘rmonlarni tiklash bo‘yicha BMTda e'lon qilgan o‘n yillik tashabbusi butun dunyo uchun namuna bo‘lishiga ishonch bildirdi.

«O‘rmonlarsiz iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashib bo‘lmaydi. Biz O‘zbekiston bilan birgalikda butun dunyoga o‘rmonlar tiklash bo‘yicha rezolyutsiya taklif etdik, bu bizning xalqimiz, jamiyatimiz va sayyoramiz uchun imkoniyat yaratadi. Endi esa amaliy harakatlarga o‘tish vaqti keldi», — dedi vazir.

BMT Bosh kotibi yordamchisi I.Jivkovich O‘zbekistonning tashabbusini yuqori baholab, mamlakatning barqaror o‘rmonlarni tiklashdagi hissasini, jumladan, BMT Taraqqiyot Dasturi bilan amalga oshirilayotgan hamkorlikdagi loyihalarni e'tirof etdi. U, shuningdek, "Yashil makon" loyihasini va Prezident Shavkat Mirziyoyevning Markaziy Osiyo talabalari tomonidan Navro‘z bayramida ommaviy daraxt ekish bo‘yicha yangi tashabbusiga alohida e'tibor qaratdi.

Jahon banki bosh iqtisodchisi P.Agostini bankning O‘zbekistonda 153 million dollar miqdoridagi dasturini amalga oshirayotganini va bu dastur tabiiy resurslarni muhofaza qilishga va "yashil" ish o‘rinlarini yaratishga qaratilganligini ma'lum qildi. Uning so‘zlariga ko‘ra, O‘zbekiston tajribasi boshqa mintaqalar, jumladan, Sahel va Kongo havzasi uchun ham moslashtirilishi mumkin.
 

CITES Bosh kotibi I.Iguero O‘zbekistonning tashabbuslarini 2025-yilning oxirida Samarqandda bo‘lib o‘tadigan CITES Konvensiyasining 20-konferensiyasi uchun muhim ahamiyatga ega deb baholadi. Uning so‘zlariga ko‘ra, O‘zbekistonning o‘rmonlarni tiklashga qaratilgan sa'y-harakatlari noqonuniy yog‘och savdosi bilan kurashish va biologik xilma-xillikni saqlashga to‘g‘ridan-to‘g‘ri yordam beradi.

Konferensiya ishtirokchilarining fikricha, O‘zbekiston tajribasi shuni ko‘rsatadiki, ekologik dasturlarni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun nafaqat rasmiy bayonotlar va hujjatlar, balki davlat va mahalliy hamjamiyatlarda konkret choralar ko‘rish, samarali va barqaror harakatlarni amalga oshirish lozim. BMT o‘z navbatida o‘rmonlarni tiklash va yashil qoplamalarni saqlash sohasidagi hamkorlikdagi loyihalarni yanada kengaytirish niyatini bildirdi, bu esa iqlim o‘zgarishi va tabiiy resurslar degradatsiyasiga qarshi global kurashda muhim ahamiyatga ega.

Tadbir yakunida A.Abduhakimov kelajakdagi O‘rmonlarni tiklash o‘n yilligi (2027–2036-yillar) qat'iy harakatlar davri bo‘lishi kerakligini ta'kidladi: “O‘zbekiston Orol dengizidan xalqaro platformalargacha degradatsiyaga uchragan yerlarni hayotga qaytarish mumkinligini isbotladi. Biz o‘z tajribamizni baham ko‘rishga va xalqaro hamkorlar bilan birgalikda olg‘a intilishga tayyormiz”.