Atmosfera havosi ifloslanishi: doimiy va mavsumiy omillar
2025-02-13 13:00:00 / Yangiliklar

Ta'kidlash joizki, O‘zbekiston yer sharining cho‘l va yarim cho‘l xususiyatlarga ega, chang bo‘ronlari tez-tez kuzatiladigan mintaqasida joylashgan. Qolaversa, Toshkent tog‘lar bilan o‘ralgan hamda bu shamol oqimiga to‘sqinlik qiladi. Natijada havodagi zararli moddalar harakatlanmasdan, bir joyda turib qoladi va atmosfera havosi ifloslanishiga sabab bo‘ladi.
Atmosfera havosi sifati monitoringida bir qancha dispers zarrachalari miqdorlari monitoring qilib boriladi. Bular orasida eng ko‘p miqdordagi zarracha PM2,5 zarrachasidir.
Fakt!
Jahon banki tadqiqotlariga ko‘ra, PM,2 zarrachalari asosiy manbalari quyidagilar:
— tabiiy chang — 36 foiz;
— issiqlik ta'minoti — 28 foiz;
— transport vositalari — 16 foiz.
Toshkent shahri havosi ifloslanishi, asosan, kuz-qish mavsumiga to‘g‘ri kelmoqda. Buning asosiy sababi issiqlik ta'minotida mazut, ko‘mir va boshqa zararli vositalardan foydalanish, issiqxonalar va sanoat korxonalarida filtrlardan foydalanmaslik va boshqa me'yoriy talablarga amal qilmaslikdir.
Bundan tashqari, transport vositalari butun yil davomida havoning ifloslanishiga sabab bo‘ladigan doimiy manba hisoblanadi. Qolgan manbalar mavsumga qarab o‘zgaradi: oktabr-fevral oylarida isitish vositalari, mart oyidan sentabr oyigacha tabiiy chang ifloslanishning asosiy manbasiga aylanadi.
Ma'lumot uchun, Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi tomonidan boshqa mas'ul tashkilotlar bilan birgalikda atmosfera havosi ifloslanishiga qarshi doimiy ekologik nazorat tadbirlari olib borilmoqda.Xususan, kuz-qish mavsumida issiqxonalar faoliyati tunu kun o‘rganilmoqda, atmosferaga me'yoridan ortiq zararli tashlamalar chiqarayotgan issiqxonalarga tegishli choralar qo‘llanilmoqda, faoliyati to‘xtatilmoqda va bu borada kerakli tushuntirish ishlari olib borilmoqda.