O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va iqlim o‘zgarishi milliy qo‘mitasi

Maʼlumot uchun, vazirlik tizimida bugungi kunda 24 ta muhofaza etiladigan tabiiy hududlar faoliyat yuritib kelmoqda. Ulardan 12 tasi — milliy tabiat bogʻi, 7 tasi — davlat qoʻriqxonasi, 1 tasi — davlat biosfera qoʻriqxonasi, 2 tasi — davlat buyurtma qoʻriqxonasi, 1 tasi — biosfera rezervati, 1 tasi pitomnikdan iborat boʻlib, umumiy yer maydoni 5 822 391 gektarni tashkil etadi. 

Yigʻilishda Ekologiya vaziri oʻrinbosari Iskandar Qutbiddinov Davlatimiz rahbari tomonidan METH sohasini takomillashtirish borasida bir qator chora-tadbirlar amalga oshirib kelinayotganligini taʼkidladi. 

“2018-yildan bugungi kunga qadar muhofaza etiladigan tabiiy hududlar maydoni qariyb 4,2 mln gektarga kengaytirildi. 2023-2024-yillar davomida METHlar 12 ta yoʻl tanlamas avtomobil, 2 ta kvadrotsikl, 440 ta fotoqopqon, kompyuter va printerlar, optik kuzatish vositalari, GPS, yotoq qop, palatkalar va boshqa moddiy-texnik vositalar bilan taʼminlandi. Ilmiy xodimlarning oylik maoshlari Fanlar akademiyasi ilmiy xodimlarini oyliklariga tenglashtirildi. Bundan tashqari, Ekologiya jamgʻarmasi mablagʻlari hisobidan oylik ish haqlariga qoʻshimcha toʻlovlar toʻlab berilmoqda”, — dedi I.Qutbiddinov.

Yigʻilishda METHlarda qoʻriqlash, ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borish va monitoring yuritilishi samaradorligini oshirish, brakonyerlikka qarshi koʻrashish, chorva mollarining noqonuniy boqilishini va mahalliy aholi tomonidan qoʻriqxona yerlarining oʻzlashtirilishini oldini olish hamda ekoturizmni rivojlantirishga belgilangan tartibda sharoit yaratish asosiy vazifa boʻlishi kerakligi qayd etildi. 

Shu bilan birga, hududlardagi masʼullar tomonidan amalga oshirilayotgan ishlar ahvoli qoniqarli darajada emasligi taʼkidlandi. Xususan, ayrim tabiat bogʻlarining zonalarga ajratish ishlari yakuniga yetkazilmaganligi, yer maydonlari ayrim rahbarlarning masalaga chuqur yondashmaganligi oqibatida oʻzboshimchalik bilan egallab olinganligi, oʻsimlik dunyosiga doir kadastr kitoblari umuman shakllantirilmaganligi hamda kadastr kitobi uchun hayvonot dunyosi turlari roʻyxati yaratilmaganligi, malaka talablariga javob bermaydigan oʻrta maʼlumotli xodimlar qoʻriqlash xodimi sifatida ishga qabul qilinganligi, mablagʻlar noqonuniy oʻzlashtirilganligi va boshqa qonunbuzarliklar jiddiy tanqid ostiga olindi. O‘z navbatida yuqoridagi holatlar yuzasidan kerakli choralar koʻrilganligi qayd etildi.

 

“Faoliyatida sustkashlikka yoʻl qoʻyganligi, oʻz ishiga sovuqqonlik bilan yondashganligi, ishni lozim darajada tashkil etmaganligi uchun Nurota davlat qoʻriqxonasi, “Janubiy Ustyurt” milliy tabiat bogʻi, “Sudochye-Akpetki” buyurtma qoʻriqxonasi va Buxoro ixtisoslashtirilgan “Jayron” pitomnigi rahbarlari lavozimidan ozod etildi, — dedi vazir oʻrinbosari. — Nurota davlat qoʻriqxonasi xodimlar boʻyicha inspektori va “Janubiy Ustyurt” milliy tabiat bogʻi Ilmiy ishlar va ekologik taʼlim boʻyicha direktor oʻrinbosariga  “hayfsan” intizomiy jazo choralari qoʻllanildi. Qolaversa, Bobotogʻ, Orolqum, Omonqoʻton, Zarafshon, Markaziy Qizilqum va Orolboʻyi milliy tabiat bogʻlari rahbarlariga oʻz faoliyatida keskin oʻzgarish qilish sharti bilan 3 oy sinov muddati berildi”.

Bundan tashqari, joriy yil yakuniga qadar bajarilishi lozim boʻlgan muhim masalalarga toʻxtalib oʻtildi. Yil yakuniga qadar METH maydonlarini 14,2 foizgacha kengaytirish, jumladan, 23,8 ming gektardan iborat “Fargʻona” milliy tabiat bogʻini tashkil etish hamda “Pop” milliy tabiat bogʻini 35 ming gektarga kengaytirish, Respublikamizning tuman va shaharlarida tabiat muzeylarini tashkil qilishni nazarda tutuvchi dastur ishlab chiqish, davlat qoʻriqxonalari bufer zonalari, milliy tabiat bogʻlari, pitomniklar, oʻrmon xoʻjaliklari hududiga kirish uchun toʻlov undirish miqdori, tartibini ishlab chiqish koʻzda tutilgan.

Yig‘ilish davomida METHlarda amalga oshirilayotgan ishlar boʻyicha hisobotlar tinglandi. Yakunda kamchiliklarni tezkorlik bilan bartaraf etish, shu bilan birga, faoliyat tizimini takomillashtirish va brendini yaratish, hududlarni qoʻriqlash, ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borish va monitoring ishlari samaradorligini oshirish, chorva mollarining noqonuniy boqilishi, brakonyerlik, mahalliy aholi tomonidan qoʻriqxona yerlarining oʻzlashtirilishini oldini olish boʻyicha chora-tadbirlarni amalga oshirish borasida topshiriqlar berildi.