Farmon loyihasi Yangiyo‘l, O‘rtachirchiq, Pop, Quva tumanlaridagi meva-sabzavotga ixtisoslashgan dehqonlar, Qoraqalpog‘iston, Jizzax va Andijon viloyatidagi yirik xo‘jaliklar rahbarlari, Jahon banki ekspertlari bilan bir necha bor muhokama qilindi.

Yangi tizimni sinab ko‘rish uchun (pilot loyiha sifatida) hozir bo‘sh turgan, 2025-yil hosili uchun paxta va g‘alla joylashtirilmagan 3 317 gektar yer tanlab olindi (Qoraqalpog‘iston – 1 208 ga, Andijon – 630 ga, Jizzax – 512 ga, Toshkent (Yangiyo‘l va O‘rtachirchiq) - 954 ga).

Bundan tashqari, hozirda fermerlar tomonidan foydalanayotgan jami 2 222 gektar yer maydonining o‘rtacha 80 foiz (1 778 ga) qismiga nisbatan ijara huquqidan ixtiyoriy ravishda voz kechib, ushbu yerlar yangi tizim asosida auksion savdolariga chiqariladi.

Yangi tizim bo‘yicha 2025-yilda jami 5 094 gektar yer maydonlari auksionga chiqarilishi hisob-kitob qilindi.

Ushbu ishlarni quyidagi tartiblarda amalga oshiriladi:

1. Yerlar konturlar yaxlitligi va sug‘orish tizimini buzmagan holda, 3 gektardan 50 gektargacha o‘lchamda savdoga chiqariladi;

Dehqon xo‘jaliklariga 253 ming gektar yer ajratishda yaxlit konturlar 10 sotixdan 1 gektargacha lotlarga bo‘lib sotilgan.

2. Har bir lot hujjatida yerning normativ qiymati, bonitet bali, tuproq tarkibi va sifati tahlili natijalari, almashlab ekish tavsiya etiladigan asosiy va takroriy ekin turlari bo‘ladi;

3. Ijara muddati 49 yil bo‘ladi (hozir 30 yil);

4. Auksionda boshqa viloyatdan kelganlar, oldin yer olganlar ham, qo‘shma va xorijiy korxonalar ham cheklovlarsiz ishtirok eta oladi;

5. Har bir lot uchun suvning yillik eng past va eng yuqori limiti belgilanadi, davlat (Suv xo‘jaligi vazirligi va hokimiyat) limit doirasida suv yetkazib berishni kafolatlaydi;

6. Auksion yerga 49 yillik ijara huquqini qo‘lga kiritish uchun o‘tkaziladi. Boshlang‘ich narx – yer normativ qiymatining 50 foizi miqdorida;

1 gektar yerning normativ qiymati (auksiondagi boshlang‘ich narxi) – Arnasoyda 12 mln so‘mdan Yangiyo‘lda 120 mln so‘mgacha (yerni 49 yilga oladi).

Hozirda takroriy ekin ekib olish uchun yerning “qora bozor”dagi narxi – Arnasoyda 3 mln so‘mdan, Yangiyo‘lda 13 mln so‘mgacha (yerni bir mavsumga oladi).

g‘olib auksionda aniqlangan narxni 15 kun ichida to‘liq to‘lashi shart (amaldagi tartibda 5 yoki 10 yilga bo‘lib-bo‘lib to‘laydi).

Bir-to‘la to‘lashning afzalliklari: 1) narx sun’iy oshib ketmaydi; 2) faqat salohiyatli tadbirkorlar qatnashadi; 3) davlat bilan to‘liq hisob-kitob qilgani uchun, ijarachi – haqiqiy yer egasiga, ijara huquqi – haqiqiy bozor aktiviga, oldi-sotdi va garov obyektiga aylanadi.

Hozirgidan farqli ravishda, sotilmagan lotlarning narxi 10 foizdan kamaytirib boriladi (boshlang‘ich narxning 20 foizigacha).

7. Auksion g‘olibi quyidagi huquqlarga ega bo‘ladi:

a) ekin turi, navi va hajmini mustaqil belgilash, paxta va g‘allani faqat o‘zi ma’qul deb hisoblagan taqdirdagina yetishtirish;

b) ijara huquqini boshqa shaxsga sotish (qayta ijaraga berish), garovga qo‘yish, yerni ikkilamchi ijaraga berish;

v) yillik limitlar doirasida kafolatlangan hajmda suv olish;

g) dala chetida 20 sotixgacha, lekin konturning 1 foizidan oshmagan qismida yengil konstruksiyali muzlatkichli omborxonalar, saralash, qadoqlash joylari, suv tejovchi texnologiyalarni joylashtirish.

8. Yangi tizimni samarali tashkil etish uchun Iqtisodiyot va moliya vazirligi huzurida “Loyiha ofisi” va 6 ta hududda viloyat hokimliklari huzurida alohida direksiyalar tashkil etiladi.

9. Organik mahsulot yetishtirishni rag‘batlantirish maqsadida, bu haqida xalqaro sertifikat olgan dehqon va fermerlarga yer solig‘idan 3 yilga 50 foiz imtiyoz berish taklif etilmoqda.

10. 2026-yildan qishloq xo‘jaligi yerlariga yer solig‘ini hisoblashda xalq deputatlari Kengashlari qarorlari bilan yer solig‘iga oshiruvchi va pasaytiruvchi koeffitsiyentlar qo‘llash.

Iqtisodiyot va moliya vazirligi

Axborot xizmati