O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi

Forum Jahon bankining Yevropa va Markaziy Osiyo mamlakatlarida shaharlarni rivojlantirish va iqlim oʻzgarishi boʻyicha dasturi, Avstriya Moliya vazirligi, Yevropa Ittifoqi va Shveysariyaning Iqtisodiy masalalar boʻyicha Davlat kotibiyati (SECO) moliyaviy koʻmagida tashkil etildi.

2025-yilning O‘zbekistonda “Atrof-muhitni asrash va „yashil“ iqtisodiyot yili” deb e’lon qilinishi mamlakatning ekologik barqarorlik va iqlim o‘zgarishiga moslashish borasidagi sa’y-harakatlariga strategik ahamiyat kasb etadi. Ushbu tashabbus doirasida ekologik va iqlim o‘zgarishiga chidamli shaharlarni rivojlantirish bo‘yicha xalqaro forum o‘tkazilishi global hamkorlikni mustahkamlash hamda “yashil” rivojlanish yo‘lidagi muhim qadam bo‘lib xizmat qiladi.

Oʻzbekiston 37 million aholisining yarmidan koʻpi shaharlarda istiqomat qiladi. 2050-yilga kelib shahar aholisining soni, prognozlarga koʻra, 50 foizga oʻsib, 25 million kishidan oshadi. Atrof muhitga zarar yetkazmagan holda o‘sib borayotgan aholi talablarini qondirish uchun shahar infratuzilmasini, xususan transport, energetika, chiqindilarni qayta ishlash kabi sohalarida tizimli islohotlarni amalga oshirish zarur. Shuningdek, iqlim o‘zgarishi hisobiga shaharlarni issiqlik to‘lqinlari va suv toshqinlari kabi iqlim xatarlariga nisbatan barqarorligini oshirish muhim masala hisoblanadi.

Oʻzbekistonda shahar migratsiyasi iqtisodiy oʻsish surʻatlariga nisbatan jadal bo‘lmoqda, bu esa aholining mehnat resurslari va davlat xizmatlaridan foydalanish imkoniyatlarida farqlarni yuzaga keltirmoqda. Bu esa shahar xoʻjaligini boshqarish va rejalashtirishning zamonaviy mexanizmlarini joriy etish zarurati vujudga keltirmoqda.

Mazkur masalalarni hal qilish, xususan shahar infratuzilmasini modernizatsiya qilish, qayta tiklanadigan energiya manbalaridan keng foydalanish, davlat xizmatlaridan foydalanish imkoniyatlarini yaxshilash va iqlim oʻzgarishining mahalliy aholi turmush tarziga va infratuzilmaga taʻsirini hisobga olgan holda shaharsozlikni rejalashtirishga sarmoya kiritishni talab qiladi.

Oʻzbekiston hududiy rivojlanish forumi doirasida 200 dan ortiq mahalliy va xalqaro ishtirokchilar yuqoridagi masalalarning yechimlarini muhokama qiladilar. Ular orasida davlat vazirlik va idoralari, shahar va hududlar hokimliklari, xususiy sektor vakillari hamda Osiyo, Yevropa va Shimoliy Amerikadan shaharlar rivojlanishi va mintaqaviy rivojlanish masalalari boʻyicha ekspertlar bor.

Forum ishtirokchilari orasida Jahon banki, Yevropa ittifoqi (YI), Shveysariyaning Iqtisodiy masalalar boʻyicha Davlat kotibiyati (SECO), BMT Taraqqiyot dasturi (BMTTD), Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki (YeTTB), Osiyo taraqqiyot banki (OTB) va Germaniya Xalqaro hamkorlik jamiyati (GIZ) vakillari bor.

Forum Oʻzbekistonda barqaror urbanizatsiyani qoʻllab-quvvatlash va ekologik, iqlimga chidamli hududlar va shaharlarni rivojlantirishga qaratilgan yechimlarni muhokama qilish uchun platforma vazifasini bajaradi. Tadbir, shuningdek, mahalliy va xalqaro mutaxassislar oʻrtasida hamkorlikni yoʻlga qoʻyishga yordam beradi, bu esa hukumatning ekologik hududiy rivojlanish va shaharlarni rejalashtirish sohasidagi saʻy-harakatlarini qoʻllab-quvvatlashga koʻmaklashadi.

Tadbir doirasida shaharlarning oʻsish jarayonlarini boshqarishni takomillashtirish, ekologik va iqlim oʻzgarishiga chidamli shahar infratuzilmasini rivojlantirish, shuningdek, mahalliy hokimiyat organlarining tabiiy ofatlarga javob choralarini koʻrish salohiyatini kuchaytirish masalalari muhokama qilinadi.

Forum ishtirokchilari jamoat transportini rivojlantirish, qattiq maishiy chiqindilarni samarali boshqarish hamda hududlar va infratuzilmadan samarali foydalanish orqali shaharlarda atmosferaga issiqxona gazlari chiqishini kamaytirish chora-tadbirlarini koʻrib chiqadilar.

Muhokama uchun mavzular, shuningdek, aholiga davlat xizmatlarini yaxshilash va shaharlarni rivojlantirishning bosh rejalariga ekologik jihatlarni kiritish boʻyicha chora-tadbirlarni oʻz ichiga oladi. Mahalliy hokimiyat organlari faoliyati samaradorligini oshirish, shaharlarni rivojlantirish masalalarida jamoatchilik fikrini hisobga olish, shuningdek, shaharlarda ekologik loyihalarni amalga oshirish uchun qoʻshimcha moliyalashtirish manbalarini jalb etishga eʻtibor qaratiladi.

Tadbir davomida mahalliy va xalqaro mutaxassislar birgalikda Oʻzbekistonda ekologik va iqlim jihatidan barqaror hududiy rivojlantirish boʻyicha “yoʻl xaritasi”ni ishlab chiqadilar. Unda hududiy rejalashtirish mexanizmlarini isloh qilish, mahalliy boshqaruvni takomillashtirish va shaharlarni ekologik rivojlantirish boʻyicha aniq chora-tadbirlar taklif etiladi.

Forum ishtirokchilarining tavsiyalari Oʻzbekiston hukumatining kelgusida investitsiyalarni jalb qilish va hududiy rivojlanish hamda shaharni rejalashtirish sohasidagi islohotlarga oid qarashlarini shakllantirishga yordam beradi. Bu saʻy-harakatlar mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini qoʻllab-quvvatlovchi xalqaro hamkorlar tomonidan qoʻllab-quvvatlanadi.

Forum ishtirokchilari shahar xoʻjaligini boshqarish, uni rivojlantirishni rejalashtirish va moliyalashtirish, shuningdek, ekologiya muammolari va iqlim oʻzgarishi oqibatlariga javob choralarini koʻrish boʻyicha mahalliy hokimiyatlarning amaliyotlarini oʻrganish uchun Yangiyoʻl va Samarqand shaharlariga tashrif buyuradilar.

Oʻzbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi, forum yakunlangandan soʻng, Jahon banki, Yevropa Ittifoqi, Shveysariyaning Iqtisodiy masalalar boʻyicha Davlat kotibiyati (SECO), hamda Osiyo taraqqiyot bankining grant mablagʻlari hisobidan moliyalashtiriladigan bir qator loyihalar haqida eʻlon qilishni rejalashtirmoqda.

Mazkur loyihalar mamlakat shaharlari bosh rejalarini va shaharlardagi iqlim oʻzgarishi oqibatlariga qarshi chora-tadbirlar boʻyicha rejalarni ishlab chiqishga qaratiladi. Ular mahalliy hokimiyat organlarining shaharlarni rejalashtirish va boshqarish sohasidagi salohiyatini oshirishga, shuningdek, mahalliy aholi hayotiga va infratuzilmaga salbiy taʻsir koʻrsatadigan iqlim oʻzgarishlariga shaharlarning barqarorligini taʻminlashga hissa qoʻshadi.

Iqtisodiyot va moliya vazirligi

Axborot xizmati