O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi

Ta’kidlash joizki, bugunga qadar 34 milliard AQSh dollari qiymatidagi 2 800 ta DXSh loyihalari turli bosqichlarda amlaga oshrilmoqda. Bunday natijadorlikka erishishning asosiy omili bu albatta sohani rivojlantirishda olib borilayotgan tizimli islohotlardir. 

DXShning davlat xaridlaridagi rolini oshirish va shu orqali xorijiy va mahalliy investorlarni ko‘proq jalb qilish maqsadida joriy yilning 18–19-noyabr kunlari Toshkent shahridagi “Hyatt Regency” mehmonxonasida “Davlat-xususiy sheriklik orqali xususiy kapitalni mobilizatsiya qilish” mavzusida III Davlat-xususiy sheriklik davra suhbati bo‘lib o‘tdi. Tadbir O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi hamda Osiyo taraqqiyot banki (OTB) hamkorligida tashkil etildi.

Forum O‘zbekiston Respublikasining “O‘zbekiston–2030” strategiyasida belgilangan iqtisodiy o‘sish maqsadlari va 2030-yilgacha 30 milliard AQSh dollari miqdoridagi DXSh loyihalari dasturini amalga oshirish yo‘lida xususiy sektor ishtirokini kengaytirish, yangi moliyaviy yechimlar ishlab chiqish va xalqaro hamkorlikni mustahkamlash maqsadida o‘tkazildi. Tadbir davlat va xususiy sektor o‘rtasidagi ishonchli hamkorlikni mustahkamlash, infratuzilma va ijtimoiy sohalarda barqaror rivojlanishni ta’minlashga xizmat qilishi kutilmoqda.

Davra suhbati ikki kun davom etadi. Tadbirni O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari – Iqtisodiyot va moliya vaziri Jamshid Qo‘chqorov hamda OTBning Bozorlarni rivojlantirish va davlat-xususiy sheriklik ofisi rahbari Takeo Koike ochib berdi. Shuningdek, ochilish marosimida:

• Xalqaro moliya korporatsiyasi (XMK)ning Davlat-xususiy sheriklik va korporativ moliyaviy maslahat xizmatlari bo‘yicha global direktori Linda Rudo Munyegeterva;

• Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki (YTTB)ning Markaziy Osiyo va Mongoliya bo‘yicha bosh direktori Huseyin Ozhan;

• “Vision Invest” kompaniyasi Prezidenti va Bosh ijrochi direktori Omar Al-Midani;

• “Aksa Energy” direktorlar kengashi raisi va bosh direktori Jamil Kazanji;

• SUEZ Group kompaniyasi bosh vitse-prezidenti, Markaziy Osiyo va Kavkaz bo‘yicha ijrochi direktori Silver Delone so‘zga chiqib, DXSh sohasining mamlakat iqtisodiy barqarorligidagi o‘rni va istiqbollari haqida so‘z yuritdi.

Davra suhbati avvalida dunyo bo‘yicha yetakchi oliygohlardan biri bo‘lgan Stanford Universiteti professori Maykl Bennon tomonidan O‘zbekistonning DXSh modelini energetika, ta’lim, tibbiyot va boshqa muhim sohalarga faol tatbiq etish bo‘yicha amaldagi tajribasi Stanford universitetining o‘quv dasturiga kiritilayotgani e’lon qilindi. Bu qaror O‘zbekistonning so‘nggi yillarda DXSh sohasida bosib o‘tgan islohotlar yo‘li, amaliy tajribasi va tizimli yondashuvining xalqaro akademik doiralarda ham yuqori e’tirof etilayotganini ko‘rsatib, mamlakat modelining global miqyosda o‘rganilishi va ilmiy-metodik asos sifatida qo‘llanilishiga keng imkoniyat yaratishi ta’kidlab o‘tildi.

Shuningdek, “Incheon” xalqaro aeroport korporatsiyasining vitse-prezidenti va biznesni rivojlantirish bo‘yicha direktori San Yong Li tomonidan zamonaviy aeroportlarning global transport tizimidagi strategik o‘rni, ularning mintaqaviy raqobatbardoshlikka, savdo hajmining oshishiga, investitsiyalar oqimi va turizm rivojiga ko‘rsatadigan bevosita ta’siri hamda iqtisodiy o‘sishning muhim drayveri sifatidagi ahamiyatiga bag‘ishlangan ma’ruza taqdim etildi. 

DXSh sohasida raqamlashtirishni jadallashtirish bo‘yicha belgilangan vazifalarga muvofiq, Iqtisodiyot va moliya vazirlgi tomonidan Davlat-xususiy sheriklik loyihalarini boshqarishning yagona elektron platformasi — “ppp.imv.uz” ishga tushirilayotgani e’lon qilindi. 

 Uning asosiy maqsadi loyihalar sifatini va investorlar uchun jozibadorligini oshirish, ularning moliyaviy va institutsional barqarorligini ta’minlash, sohada sun’iy intellektdan foydalanishni kengaytirish hamda tashabbusdan amalga oshirishgacha bo‘lgan jarayonni samarali va tejamkor boshqarishni yo‘lga qo‘yish ekani qayd etildi. Mazkur platforma 2026-yil 1-yanvardan to‘liq ish rejimida faoliyat yuritadi.

Forum doirasida bir qator muhim memorandum va hujjatlar imzolandi. Jumladan:

I. Iqtisodiyot va moliya vazirligi va Osiyo taraqqiyot banki o‘rtasida ikki tomonlama Anglashuv memorandumi;

II. Sog‘liqni saqlash vazirligi hamda “Al Arkkan” kompaniyasi o‘rtasida Toshkent va Farg‘ona shaharlarida “Oziq-ovqat xavfsizligi va aholi salomatligi bo‘yicha integratsiyalashgan milliy tizim yaratish” loyihasini ishlab chiqish yuzasidan hamkorlik kelishuvi;

III. Sog‘liqni saqlash vazirligi hamda “K-dot” kompaniyasi o‘rtasida “Hamshiralar malakasini oshirish va ularni chet elda ish bilan ta’minlanishiga ko‘maklashish” loyihasi bo‘yicha Anglashuv memorandumi;

IV. Nukus shahar issiqlik tizimini modernizatsiya qilish va boshqarish loyihasi bo‘yicha Saudiyaning “Saudi Tabreed” kompaniyasi va “Issiqlikta’minoti” AJ o‘rtasida Bitimning asosiy shartlarini imzolash;

V. Samarqand viloyatida elektr energiyasi taqsimlash tarmoqlarini modernizatsiya qilish va xususiy sherik boshqaruviga berish loyihasining xalqaro tender natijasi bo‘yicha AKSA kompaniyasiga g‘oliblik taqdimnomasini topshirish;

VI. “Risklarni qisman kafolatlash” bo‘yicha tegishli bitimlarni imzolash.

Loyihalar:

1. Qoraqalpog‘istonda 200 MVt quvvatga ega shamol elektr stansiyasi hamda 100 MVt quvvatga ega energiya saqlash tizimini qurish loyihasi bo‘yicha;

2. Samarqand viloyatida 500 MVt quvvatga ega quyosh fotoelektr stansiyasi va 334 MVt quvvatga ega energiya saqlash tizimini qurish loyihasi (Sazagan Solar 1);

3. Samarqand viloyatida 500 MVt quvvatga ega quyosh fotoelektr stansiyasi va 334 MVt quvvatga ega energiya saqlash tizimini qurish loyihasi (Sazagan Solar 2).

VII. Qoraqalpog‘istonda Respublikasida joylashgan 135 ta nasos stansiyalarni modernizatsiya qilish va xususiy boshqaruvga berish bo‘yicha “Miahona” kompaniyasi va Suv xo‘jaligi vazirligi o‘rtasida hamkorlik bitimiga qo‘shimcha kelishuv;

VIII. Xorazm viloyatida joylashgan 250 ta nasos stansiyalarni modernizatsiya qilish va xususiy boshqaruvga berish bo‘yicha “Miahona” kompaniyasi va Suv xo‘jaligi vazirligi o‘rtasida hamkorlik bitimi;

IX. Urganch xalqaro aeroportini modernizatsiya qilish va xususiy sherik boshqaruviga berish yuzasidan Janubiy Koreyaning “Incheon” kompaniyasi hamda Iqtsodiyot va moliya vazirligi o‘rtasida “Davlat tomonidan qo‘llab quvvatlash to‘g‘risidagi” bitim.

“Yutuqlar va asosiy qiyinchiliklar” mavzusidagi birinchi panel muhokamasida O‘zbekistonning DXSh portfeli miqyos va qiymat jihatidan sezilarli darajada kengaygani yo‘lida erishilgan yutuqlar yoritildi. Shuningdek, huquqiy-me’yoriy baza, loyihalarni tayyorlash jarayonlari hamda bozor salohiyati bilan bog‘liq asosiy muammolar muhokama qilindi. Mazkur sessiya DXSh loyihalarini amalga oshirilishida duch kelinayotgan asosiy muammolar va ularning yechimi hamda erishilgan yutuqlar va ularning natijadorligi yuzasidan aniqliklar kiritildi.  

Ikkinchi panel sessiya “Asosiy muammolarga yechimlar: DXSh uchun innovatsion moliyalashtirish yondashuvlari va moliya manbalarini diversifikatsiya qilish” mavzusiga bag‘ishlandi.

Ushbu sessiyada DXSh sohasida moliyalashtirishning yangi instrumentlari va zamonaviy yondashuvlarini joriy  etish yo‘lida amaliy yechimlar muhokama qilindi. Diqqat markazida yangi moliyalashtirish mexanizmlarini joriy etish hamda kapitalning turli manbalarini safarbar etish masalalari bo‘ldi.

Munozaralarda aralash (blended) moliyalashtirish modellari, xatarlarni kamaytiruvchi vositalar, shuningdek xususiy sektor ishonchini mustahkamlash va uning turli sohalardagi DXSh loyihalarida faol ishtirokini kengaytirish strategiyalari batafsil tahlil qilindi. Natijada sessiya DXSh tizimini, moliyaviy jihatdan xilma-xil va xususiy sektor uchun jozibador yo‘nalishda rivojlantirish bo‘yicha aniq amaliy yo‘nalishlarni shakllantirishga xizmat qildi.

Shu kuni OTBning Bozorlarni rivojlantirish va davlat-xususiy sheriklik ofisi rahbari Takeo Koike tomonidan global “PPP Monitor” platformasi taqdim etildi. Unda O‘zbekistonning DXSh tizimidagi o‘sish dinamikasi, sektorlar kesimidagi loyihalar hajmi va xalqaro taqqoslama ko‘rsatkichlar yoritildi.

Sessiyada OTBning O‘zbekiston bo‘yicha mamlakat operatsiyalari rahbari Mirzo Iskandar Gulamov kirish so‘zi bilan ishtirok etdi. Shunigdek, “Veolia”, “Metito”, “Voltalia” va “ACWA Power” kompaniyalari vakillari DXSh loyihalarini amalga oshirish borasidagi o‘z nuqtayi nazarlarini bildirdi. DXSh loyihalaridagi risklarni moliyalashtirish bo‘yicha yechimlar yoritildi. Yakunda “PPP Monitor” bo‘yicha savol-javoblar sessiyasi o‘tkazildi.

Kun yakunida “Maslahatchilar nigohida DXSh dasturlarini ilgari surish” mavzusida uchinchi panel sessiyasi o‘tkazildi. Sessiya davomida davlat va xususiy sektorni qo‘llab-quvvatlash, DXSh dasturining rivojlanishini jadallashtirish hamda loyihalarni tez va samarali amalga oshirishda maslahatchi kompaniyalar bajargan muhim ishlar yoritildi.

Forumning birinchi kuni yakunlanar ekan, DXSh sohasida olib borilayotgan islohotlar, xalqaro tajriba almashinuvi hamda investitsiyaviy hamkorlikni kengaytirishga qaratilgan tashabbuslarning amaliy natijalari yana bir bor tasdiqlandi. Kun davomida bildirilgan fikr va takliflar DXSh tizimini institutsional jihatdan mustahkamlash, loyihalar sifatini oshirish va xususiy sektor ishtirokini yanada rag‘batlantirishga qaratilgan keyingi qadamlar uchun muhim asos bo‘lib xizmat qiladi.

Iqtisodiyot va moliya vazirligi

Axborot xizmati