Сертификатлаштириш
Асосий қоидалар
Телекоммуникация замонавий хизматларини жорий қилиш ва тақдим этиш соҳасидаги давлат бошқаруви ва тартибга солишнинг ричагларидан бири бўлиб, телекоммуникация техник воситалари (ТТВ)ни сертификатлаштириш ҳисобланади.
ТТВ, шу жумладан телекоммуникация тармоқларида фойдаланиладиган охирги (терминал) ускуна қонун ҳужжатларига мувофиқ белгиланган стандартлар, техник шартлар ва бошқа нормаларга мувофиқлик учун сертификатланиши керак.
ТТВ сертификатлаштирилишини такомиллаштириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси сертификатлаштириш миллий тизими (Ўз СМТ) доирасида Телекоммуникация техник воситаларини сертификатлаштириш тизими («Телекоммуникациялар» сертификатлаштириш тизими) ташкил этилди. «Телекоммуникациялар» сертификатлаштириш тизими Ўзбекистон телекоммуникация тармоқларида фойдаланиладиган ТТВ мувофаққиятлилигини тасдиқлаш бўйича шлар (Сертификатлаштириш, декларациялаш ва ҳ.к.)ни ўтказиш учун мўнжалланган ва қуйидаги асосий мақсадларга эришишга қаратилган:
• сақланиши, монтаж ва эксплуатация қилиниши ҳаёт, одамлар соғлиғи ва уларнинг мулки учун хавфли бўлган, шунингдек атроф-муҳитга зарар этказиши мумкин бўлган ТТВ сотилиши ва қўлланилишини истисно этиш;
• фойдаланувчилар (жисмоний ва юридик шахслар)ни техник параметрлари ва характеристикалари амалдаги норматив ҳужжатлар талабларига жавоб бермайдиган ТТВни сотиб олишдан ҳимоя қилиш.
ТТВни сертификатлаштириш асосий процедуралари Ўз СМТ ва Телекоммуникация техник воситаларини сертификатлаштириш тизимининг норматив ҳужжатлари билан тартибга солинган. «Телекоммуникациялар» сертификатлаштириш тизими Ўзбекистон ҳудудида ишлаб чиқариладиган ҳамда бошқа давлатлардан олиб кириладиган ТТВ учун мувофиқликни тасдиқлашнинг ягона қоидалари ва тартибини кўзда тутади. «Телекоммуникациялар» сертификатлаштириш тизимини юритиш мақсадида алоқа ва ахборотлаштириш соҳасида Бош услубий марказ (ТТВ БУМ) ташкил этилди.
ТТВ БУМ ишчи органи бўлиб, Ўзбекистон Республикаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлигининг Лицензиялаш ва лицензия шартномаларини ижросини таҳлил қилиш бўлими ҳисобланади. ТТВни сертификатлаштириш бўйича бутун ишлар комплексини Фан-техника ва маркетинг тадқиқотлари давлат унитар корхонаси UNICON.UZ да белгиланган тартибда аккредитацияланган Телекоммуникация техник воситаларини сертификатлаштириш органи (ТТВ СО) амалга оширади.
ТТВ СО ташкилий-бошқарув ҳужжатларида ариза берувчи томонидан талабнома берилишидан бошлаб, унга мувофиқлик сертификати берилгунга қадар ТТВни сертификатлаштириш процедураларини бажариш қоидалари, ўтказиш тартиби ва регламенти белгиланган, шунингдек Мустақил давлатлар ҳамдўстлиги (МДҲ) давлатлари ҳудудида тайёрланган ва уларнинг Миллий сертификатлаштириш тизимларида белгиланган қоидалар бўйича сертификатланган, шунингдек узоқ хориж мамлакатларидан импорт орқали олиб кириладиган ТТВ мувофиқлик сертификатларини тан олиш тартиби белгиланган, агар улар билан ўзаро тан олиш тўғрисида шартнома тузилган бўлса.
ТТВ хавфсизлиги, мослашувчанлиги ва сифати бўйича талабларнинг текширилишини UNICON.UZ ДУК да аккредитация қилинган Телекоммуникация техник воситаларининг сертификатлаштирилган синов маркази (ТТВ ССМ) амалга оширади сайт: http://www.unicon.uz/ru/content/sertifikacionnyiye/
ТТВни барча сертификатлаштириш процедураларининг ижобий натижаларида ариза берувчига белгиланган намунадаги мувофиқлик сертификати берилади. Берилган мувофиқлик сертификати ариза берувчи (тайёрловчи, сотувчи)га сертификатлаштирилган ТТВ рекламаси ва сотилишини амалга ошириш ҳуқуқини беради. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар:
• Ўзбекистон Республикасининг «Маҳсулот ва хизматларни сертификатлаштириш тўғрисида»ги Қонуни;
• Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Қарорлари:
• 2004 йил 6 июлдаги «Маҳсулотни сертификатлаштириш процедурасини соддалаштириш бўйича қўшимча чоралар тўғрисида»;
• 2007 йил 18 майдаги «Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг баъзи қарорларига ўзгартишлар ва қўшимчалар киритиш тўғрисида».
• РҲ45–017:2007 «Ўзбекистон Республикаси сертификатлаштириш миллий тизими. Телекоммуникация техник воситаларини сертификатлаштириш тизими. Асосий қоидалар»;
• РҲ45–029:2007 «Ўзбекистон Республикаси сертификатлаштириш миллий тизими. Телекоммуникация техник воситаларини сертификатлаштириш тизими. Сертификатлаштиришни ўтказиш тартиби»; РҲ45–036:2007
• «Ўзбекистон Республикаси сертификатлаштириш миллий тизими. Телекоммуникация техник воситаларини сертификатлаштириш тизими. Инспекция назоратини ўтказиш тартиби»;
• РҲ45–107:2007 «Ўзбекистон Республикаси сертификатлаштириш миллий тизими. Телекоммуникация техник воситаларини сертификатлаштириш тизими. Хорижий мувофиқлик сертификатларини тан олиш тартиби»;
• РҲ45–120:2007 «Ўзбекистон Республикаси сертификатлаштириш миллий тизими. Телекоммуникация техник воситаларини сертификатлаштириш тизими. Телекоммуникация техник воситаларини ишлаб чиқариш ҳолатини текшириш тартиби»;
• Т45–051:2007 «Ўзбекистон Республикаси сертификатлаштириш миллий тизими. Телекоммуникация техник воситаларини сертификатлаштириш тизими. Сертификатлаш схемаларини танлаш».
• ТСт 45.032:2005 «Ўзбекистон Республикаси сертификатлаштириш миллий тизими. Телекоммуникация техник воситаларини сертификатлаштириш тизими. Телекоммуникация техник воситаларининг намуналарини идентификация қилиш ва танлаш».
Мурожаат учун телефонлар:
Телекоммуникация техник воситаларини сертификатлаштириш органи (ТТВ СО) Тошкент ш., Боғишамол кўчаси, 7а (998 71) 235-93-32;
сайт: www.cbtr.unicon.uz;
э-маил: cbtr@unicon.uz «Ўзстандарт» агентлиги Тошкент ш., Фаробий кўчаси, 333а;
сайт: http://www.standart.uz
