O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi

Eksport startda : O'zbekiston kompaniyalari xalqaro bozorga qanday kirib kelmoqda—milliy eksport akseleratorining birinchi keyslari

 

2024 yilda O'zbekiston Respublikasi investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi IMGR xalqaro eksport agentligi bilan birgalikda xalqaro bozorlarga chiqishni istagan kompaniyalarni qo'llab-quvvatlash uchun birinchi akseleratsiya dasturini ishga tushirdi. 500 dan ortiq berilgan arizalar ichidan to'qimachilik, agrosanoat majmuasi, qurilish materiallari va boshqa sohalarga oid 100 ta kompaniya tanlab olindi. Dastur kompaniyalarga bozor salohiyatini baholashdan tortib tijorat takliflarini ishlab chiqish va mijozlar bilan muzokaralargacha eksportga tayyorgarlik ko'rishda yordam beradi.

 

Loyiha ishtirokchilarining muvaffaqiyatlari uning samaradorligini namoyish etadi: o'zbekistonlik ishbilarmonlar eksport bozorlariga chiqish uchun olgan bilimlaridan muvaffaqiyatli foydalanmoqdalar. Ba'zi kompaniyalar allaqachon Amazon va Shopify bilan muzokaralar olib borishmoqda, boshqalari esa Yevropa Ittifoqiga tovarlarni sinov (test) tarzida yetkazib bermoqdalar. Tadbirkorlar xalqaro sheriklar va marketingni topish uchun sun'iy intellekt texnologiyalaridan faol foydalanmoqdalar, bu esa umuman biznes yuritishga yondashuvni o'zgartirishga yordam beradi.

 

Mustang Tekstil: ichki bozordan — Yevropa Ittifoqiga eksport strategiyasigacha

Mustang Tekstil kompaniyasi 10 yildan ortiq vaqt davomida O'zbekiston ichki bozori uchun erkaklar va bolalar kiyimlari ishlab chiqarish bilan shug'ullanadi. Brend mamlakatda mashhur bo'lgan, ammo kompaniya xalqaro bozorlarda tajribaga ega emas edi. Akseleratsiya dasturida ishtirok etish jamoa uchun rivojlanishning muhim bosqichi bo'ldi: ular aniq strategiya ishlab chiqdilar, mahsulot turlarini moslashtirdilar va chet eldagi tovarlarning logistikasini tushundilar.

 

"Eng qiyin narsa buyum tikish emas, balki bozorni tanlashdir. Biz biznes jarayonlarini qayta ko'rib chiqdik va qayerda raqobatbardosh bo'lishimiz mumkinligini tushundik. Hozir Germaniya, Polsha va Rossiya diqqat markazida", — deydi Mustang Tekstil bosh direktori Yoqub Ibrohimov.

 

Dastur davomida jamoa:

                •             eksport salohiyatini baholadi;

                •             eksport strategiyasini ishlab chiqdi;

                •             mahsulotlarni Yevropa Ittifoqi standartlariga moslashtirdi;

                •             eksport maydonchasi va tijorat takliflarini tayyorladi;

                •             yangi qoidalarga muvofiq logistika va tashqi iqtisodiy faoliyatni yo'lga qo'ydi.

 

Brend birinchi marta MDHdan tashqarida faol ravishda harakat qila boshladi. Ta'minot bo'yicha muzokaralar olib borilmoqda va jamoa birinchi shartnomalarni imzolashga tayyorlanmoqda.

 

"Ariya Teks": Oqqo'rg'ondan-Amazonda

Toshkentda joylashgan Ariya Teks to'qimachilik kompaniyasi futbolkalar, ish kiyimlari, choyshablar va sumkalar ishlab chiqaradi, Yevropa bozoriga kirish maqsadida dasturga qo'shildi. Endi kompaniya Amazon va Shopify bilan muzokaralar olib bormoqda, Amerika bozorini o'rganmoqda va o'zining raqamli marketingini to'liq qayta ishlab chiqdi: sayt, SMM va fotosuratlar sun'iy intellekt yordamida yaratilmoqda.

 

"Biz sun'iy intellektdan foydalanishni o'rgandik: u fotosuratlar yaratadi, CRMni to'ldiradi, taqdimotlar yozadi. Bu juda katta turtki berdi", - deydi Ariya Teks kompaniyasining bosh direktori Mirislom Usmonov.

 

Kompaniya quyidagilarni qo'llagan:

                •             LinkedIn xalqaro ijtimoiy tarmog'i B2B platformasi sifatida;

                •             Yevropa Ittifoqi ehtiyojlarini tahlil qilish uchun TradeMap axborot resursi;

                •             GPT va Midjourney orqali marketingni avtomatlashtirish;

                •             Rossiya va Evropa Ittifoqi bozorlari uchun assortimentni segmentatsiyalash.

Yevropa Ittifoqidagi mijozlar ro'yxati allaqachon tayyor va birinchi xalqaro ko'rgazmada ishtirok etish 2025 yilning birinchi yarmiga rejalashtirilgan.

 

DM Paper: O'zbekiston qurilish materiallarida yangi o'yinchi sifatida

Gipsokarton uchun qog'ozni ishlab chiqaradigan Samarqand viloyatida joylashgan DM Paper ichki bozorda mustahkam mavqega ega bo'lgan holda akseleratorga keldi. Yetti oy ichida kompaniya Qozog'iston, Turkmaniston va Ozarbayjon bozorlariga chiqdi. Hozirda MDH mamlakatlari bilan muzokaralar olib borilmoqda, shuningdek, Eron va Afg'oniston bozorlari o'rganilmoqda. Kompaniyaning muvaffaqiyati oddiy tamoillarga asoslanadi: sinov tarzida bepul yetkazib berish, moslashuvchan narx siyosati va logistikaga e'tibor.

"Ha, rossiyalik raqobatchilari sifat jihatidan kuchliroqdir. Ammo biz logistika, tezlik va yetkazib berish shartlarida ustivirlik qilamiz", dedi DM Paper savdo bo'limi boshlig'i Akram Rustamov.

 

Kompaniya quyidagilarni amalga oshirdi:

                •             bozorlarni o'rganish;

                •             logistika zanjirlarini tahlil qilish;

                •             Ozarbayjonda  mahsulotning  birlamchi sinovlari;

                •             mutaxassislar yordamida tashqi iqtisodiy faoliyat jarayonlarini tizimlashtirish.

 

Turboplast: ichki brenddan—Rossiya va Qozog'istonga eksport qilish

Turboplast O'zbekistonda tomchilatib sug'orish tizimlari, quvurlar va armatura ishlab chiqarish bo'yicha yetakchi kompaniyalardan biri hisoblanadi. U bozorlarni diversifikatsiya qilish va eksportni ko'paytirishga tayyorgarlik ko'rish uchun akseleratsiya dasturining ishtirokchisi bo'ldi. Dastur boshlanishida kompaniya allaqachon ichki bozorda kuchli mavqega ega edi, shu jumladan yirik mijozlar bilan hamkorlik va eksportga strategik muhim rivojlanish yo'nalishi sifatida qaraldi.

Akselerator doirasida Turboplast jamoasi:

                •             eksport salohiyati auditini o'tkazdi;

                •             Qirg'izistonda yangi mijozlarni topdi (yetkazib berish allaqachon amalga oshirilgan);

                •             Rossiyada yirik shartnomalar bo'yicha muzokaralar boshladi;

                •             dizayn, QR kodlari va to'g'ri brend tarkibini o'z ichiga olgan o'zgartirilgan tijorat taklifini tayyorladi;

                •             marketing yondashuvlariga kataloglardan agroblogerlar va video kontent bilan ishlash kabi o'zgartirishlar kiritdi.

Muvaffaqiyatlardan biri Indorama Corporation xalqaro kompaniyasi bilan hamkorlikni yo'lga qo'yish bo'ldi. Bu import ta'minotining bir qismini mahalliy ishlab chiqarilgan mahsulotlar bilan almashtirishga imkon berdi. Shartnoma LinkedIn'da faol muloqot va takliflarni mijozning talablariga moslashtirgandan so'ng tuzilgan.

Kompaniya vakillarining ta'kidlashicha, Akseleratorda ishtirok etish jamoaning muzokaralarga bo'lgan ishonchini oshirdi va tashqi bozorlarga chiqish uchun zarur bo'lgan vositalardan foydalanish imkoniyatini berdi.

"Biz ilgari Indorama kabi mijozga murojaat qilishimiz mumkinligiga ishonchimiz komil emas edi. Akselerator B2B aloqasini qanday qilib to'g'ri olib borish, mahsulot taklifini moslashtirish va eksport strategiyasini yaratish haqida tushuncha berdi", - dedi Turboplast bosh direktori Sanjarbek Abilov.

Hozirgi vaqtda kompaniya Rossiyaga yetkazib berishni kelgusi davrda kengaytirish istiqboli bilan tayyorlamoqda, shuningdek barqaror talab mavjud bo'lganda chet elda qo'shimcha ishlab chiqarishni ochish imkoniyati ham ko'rib chiqilmoqda.

 

Nima uchun bu ish beryapti: tashkilotchilarning qarashlari

IMGR eksport agentligi dastur operatori ma'lumotlariga ko'ra, 20 dan ortiq kompaniyalar allaqachon eksport shartnomalarini tuzgan va birinchi yetkazib berishni boshlagan. To'qimachilik klasteri yetakchi o'rinni egallaydi.

"O'zbekiston to'qimachilik sohasida yuqori darajadagi raqobatbardoshlikni namoyish etmoqda. Mustang Tekstil kabi kompaniyalarning misollari akseleratordagi mutaxassislar va trekkerlarning bilimlari va qo'llab-quvvatlashi muvaffaqiyatli eksportga qanday hissa qo'shishini ko'rsatadi", - deydi IMGR bosh direktori Ekaterina Norkina.

Dastur doirasida:

                •             kompaniyalar TradeMap va moliyaviy hisob-kitoblar bo'yicha o'qitildi;

                •             veb-saytlarning  yangilangan dizayni va tijorat takliflari, ijtimoiy tarmoqlarda (SMM) ishlash strategiyalari va dolzarb prays-listlar berildi;

                •             LinkedIn'da muzokara olib borish o'rgatildi;

                •             Yevropa Ittifoqi va MDH bo'yicha eksport strategiyasi shakllantirildi.

 

"Akselerator O'zbekistonning kichik va o'rta biznesining yuqori eksport salohiyatini tasdiqladi. Kompaniyalar moslashuvchanlik, yuqori ishtirok va xalqaro talablarga moslashishga tayyorligini namoyish etdilar. Biz dasturning barcha sohalarida ijobiy dinamikani qayd etamiz", - deb xulosa qildi Ekaterina Norkina.

 

O'zbekiston investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligining rejalariga ko'ra, akseleratsiya dasturi 2025 yilda davom etmoqda. Qo'shimcha treninglar tashkil etish, ishtirokchilarni Made in Uzbekistan kongress-ko'rgazma faoliyati dasturiga jalb etish rejalashtirilgan. Shuningdek, Yevropa, Yaqin Sharq va Janubi-Sharqiy Osiyoning istiqbolli bozorlari bilan chuqurroq ishlash ko'zda tutilgan.