O‘zbekistonda to‘qimachilik rivoji: mamlakat qanday qilib jahon brendlari uchun yangi ishlab chiqarish markaziga aylanmoqda
2025-08-25 18:00:00 / Yangiliklar
Jahon to‘qimachilik sanoati xaritasida yangi va istiqbolli o‘yinchi paydo bo‘lmoqda. Uzoq yillar davomida yuqori sifatli paxta yetkazib beruvchi sifatida tanilgan O‘zbekiston bugun tez sur’atlar bilan mashhur brendlar uchun kuchli ishlab chiqarish markaziga aylanish yo‘lidan bormoqda. Bu jarayon oddiy iqtisodiy strategiya o‘zgarishi emas, balki sohani modernizatsiya qilish, investitsiyalarni jalb etish va global ta’minot zanjirlariga integratsiya qilishga qaratilgan izchil siyosat natijasidir. Bugungi kunda o‘nlab mahalliy korxonalar LC Waikiki, The North Face va Inditex kabi yirik kompaniyalar uchun kiyim ishlab chiqarib, O‘zbekiston to‘qimachiligi nafaqat xomashyo, balki sifat, texnologiya va ishonchlilik timsoliga aylanganini isbotlamoqda.
Hamkorlik ko‘lami: raqamlar va brendlar
Hozirda respublikada 66 ta korxona xalqaro brendlar bilan bevosita hamkorlik qilmoqda. Ular orasida LC Waikiki, Prof Max, Terranova, Defacto va Germaniyaning Murk GmbH & Co KG Mens Fashion kabi mashhur kompaniyalar mavjud.
So‘nggi uch yil ichida 80 dan ortiq xalqaro brend bilan hamkorlik yo‘lga qo‘yildi. Ular orasida The North Face, Engelbert Strauss, Collins, Carrera Jeans, KIABI, Disney hamda Inditex (Zara, Bershka va boshqa brendlarning bosh kompaniyasi) kabi yirik nomlar bor.
Hamkorlik geografik jihatdan ham keng qamrovli: Namangan viloyati – 13 ta, Toshkent shahri – 10 ta, Toshkent viloyati – 8 ta, Farg‘ona va Samarqand viloyatlari – 7 tadan korxona bilan yetakchilik qilmoqda. Yillik ishlab chiqarish quvvati 850 ming tonnadan oshib, mamlakatning kuchli sanoat salohiyatini ko‘rsatmoqda.
Misol tariqasida:
- “Uztex Group” MChJ (Xorazm viloyati): yiliga 160 ming tonna mahsulot ishlab chiqarib, LC Waikiki, Terranova, Gloria Jeans va Auchan bilan hamkorlik qiladi.
- “Navbahor Textile” klasteri (Navoiy viloyati): yiliga 135 ming tonna mahsulot ishlab chiqarib, Fransiyaning GEMO brendi bilan ishlaydi.
- “Global Textile” MChJ (Farg‘ona viloyati): yiliga 62 ming tonna trikotaj ishlab chiqarib, fransuz Kiabi tarmog‘iga yetkazib beradi.
Iqtisodiy samara: eksport, investitsiya va bandlik
Xalqaro brendlar bilan hamkorlik faqat nufuz emas, balki sezilarli iqtisodiy foyda hamdir. 2024-yilda ushbu korxonalar umumiy qiymati 12,9 trln so‘mlik 273 ming tonna mahsulot ishlab chiqardi. Shundan 40,1 ming tonnasi (435,4 mln AQSh dollari) eksport qilindi. Shuni alohida ta’kidlash lozimki, eksport ulushi umumiy hajmning 42 foizini tashkil etdi.
Bu yo‘nalish yangi ish o‘rinlarini ham yaratmoqda: 37,5 mingdan ortiq aholi ish bilan ta’minlandi va bu hududlarda ijtimoiy barqarorlikni mustahkamlashga xizmat qilmoqda.
Kelajak rejalar: yangi bosqich
O‘zbekiston erishilgan natijalar bilan cheklanmoqchi emas. 2025-yilda investitsiya dasturi doirasida 20 ta qo‘shimcha ishlab chiqarish liniyasi ishga tushiriladi. Natijada yiliga:
- 33 mln dona tayyor tikuv-trikotaj mahsulotlari;
- 600 ming kv. metr bezak matolar;
- 25 ming tonna trikotaj matosi ishlab chiqarish quvvati qo‘shiladi.
Bu loyihalar qo‘shimcha 73 mln dollarlik eksport, 84 mln dollarlik xorijiy investitsiya hamda 4200 ta yangi ish o‘rni yaratishni ta’minlaydi.
Xulosa
O‘zbekiston to‘qimachilik sanoati tub islohotlar davrini boshdan kechirmoqda. Xomashyo eksportidan tayyor, brendli mahsulot ishlab chiqarishga o‘tish eksport hajmi, bandlik va texnologik modernizatsiyani oshirmoqda. Agar ishlab chiqarish sur’atlari saqlanib qolsa, mamlakat yaqin yillarda jahon moda sanoati ta’minot zanjirida muhim va ishonchli bo‘g‘inga aylanish imkoniyatiga ega.