O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi

Toshkent xalqaro investitsiya forumining uchinchi kunida “Suv resurslarining kamayishi: yechimlar, strategiyalar va davlatning ustuvor yo‘nalishlari” mavzusidagi panel sessiyasi bo‘lib o‘tdi, unda mintaqaning dolzarb muammolari va ularni yumshatish bo‘yicha davlat ko‘rayotgan choralar muhokama qilindi.

Moderator, Coca-Colaning Barqaror rivojlanish boʻyicha direktori Shia Flinn Oʻzbekistonning suv siyosati va xalqaro sheriklik roliga eʼtibor qaratdi:

«Bizda suvdan oqilona foydalanish bo‘yicha mustahkam an’analar bor. So‘nggi o‘n yil ichida biz tayyor ichimliklarimizda ishlatiladigan suvning 100 foizdan ortig‘ini muvaffaqiyatli qayta ishlab, uni hamjamiyatga va atrof-muhitga qaytardik. 2025-yilda biz ixtiyoriy ekologik maqsadlarimizni qayta ko‘rib chiqdik va global yondashuv bilan cheklanib qolmasdan, balki aniq suv tanqis bo‘lgan hududlarga e’tibor qaratishga qaror qildik. Biz hamkorlarimiz - Coca-Cola jamg‘armasi va O‘zbekistondagi Coca-Cola Ichimligi kabi botlerlarimiz bilan birgalikda suv resurslarini qayta ishlash bo‘yicha loyihalarni aynan eng zarur bo‘lgan joylarda amalga oshirish uchun butun dunyo bo‘ylab 200 ta suv havzasiga e’tibor qaratmoqdamiz», - dedi Flinn.

O‘zbekistondagi suv muammosini hal qilishning aniq strategiyalari va yechimlarini muhokama qilish uchun sessiya turli xalqaro tashkilotlar va kompaniyalardan ekspertlarni birlashtirdi.

Sessiyada spiker sifatida quyidagilar qatnashdi:

Chetan Kapur, Synergy Consulting hamkori;

Silver Delone, SUEZ vitse-prezidenti va Markaziy Osiyo va Kavkaz bo‘yicha bosh menejeri;

Odete Duarte Mushimpua, Jahon bankining suv ta’minoti va sanitariya bo‘yicha yetakchi mutaxassisi;

Xurshid Rahmatullaev, “O‘zsuvta’minot” boshqaruvi raisi o‘rinbosari;

Xusan Hasanov, Islom taraqqiyot bankining O‘zbekistondagi vakili;

Abdulvahob Sharif, TAQA Water Solutions kompaniyasining bosh amaliyot direktori;

Arancha Mencia Sata - ALMAR Water Solutions kompaniyasining biznesni rivojlantirish bo‘yicha vitse-prezidenti;

Xusan Hasanov, Islom taraqqiyot bankining O‘zbekistondagi mintaqaviy vakili.

«O‘zsuvta’minot» AJ boshqaruvi raisi o‘rinbosari Xurshid Rahmatullaev moderatorning xususiy sektor va fuqarolik jamiyati bilan hamkorlik qilish strategiyasi haqidagi savoliga javob berar ekan, O‘zbekistonning transchegaraviy daryolarga jiddiy bog‘liqligi va suvdan foydalanishning o‘ziga xosligini alohida ta’kidladi: resurslarning 96 foizi ichimlik ehtiyojlari uchun mo‘ljallanmagan. U «O‘zsuvta’minot» aksiyadorlik jamiyatining asosiy vazifasi sifatida faqat aholi uchun 4 foiz ichimlik suvidan maqsadli foydalanishni ta’minlash ekanini ta’kidladi. Rahmatullaev suv taʼminoti boʻyicha investitsiya loyihalari faol amalga oshirilayotgani (joriy qiymati 2 milliard dollardan ortiq, 2040 yilga borib 4 milliard dollargacha yetadi) va yetarli miqdorda suv zaxirasini taʼminlash muhimligini taʼkidladi. Hisobga olinmagan suv yo‘qotishlarini raqamlashtirish va 30 foizgacha kamaytirish, iste’molchilarning suv resurslariga mas’uliyatli munosabatini shakllantirish zarurligiga alohida e’tibor qaratildi.

Jahon bankining suv ta’minoti va sanitariya masalalari bo‘yicha yetakchi mutaxassisi Odete Duarte Mushimpua o‘z nutqida O‘zbekistonda jiddiy infratuzilma taqchilligiga e’tibor qaratdi: 7 millionga yaqin odam xavfsiz suv ta’minoti va sanitariya sharoitlaridan foydalanish imkoniyatiga ega emas, oqava suvlarning faqat uchdan bir qismi tozalanadi. U samarali boshqaruv va malakali kadrlarga ega bo‘lish muhimligini ta’kidladi. Mushimpua shunday dedi: «Biz mamlakatning uzoq yillik hamkorimiz. Bugungi hamkorligimiz doirasida qiymati qariyb 700 million AQSH dollari bo‘lgan investitsiya loyihalarini amalga oshirmoqdamiz. Bizning e’tiborimiz sifatli xizmat ko‘rsatish va samaradorlikni oshirishni ta’minlaydigan infratuzilmaga sarmoya kiritishga qaratilgan. Ammo biz buni hamkorlik orqali amalga oshiramiz. Zero, bugungi kunda tanqislik nafaqat suv resurslari, balki moliyaviy mablag‘larga ham tegishli. Hech bir investor yakka holda tarmoq oldida turgan barcha vazifalarni hal etishga qodir emas.

Aynan shuning uchun davlatlar o‘rtasida, davlat tuzilmalari va xalqaro moliya institutlari o‘rtasida, eng muhimi, ushbu tuzilmalar va xususiy sektor o‘rtasida hamkorlikni shakllantirish zarur. Hukumat allaqachon bir qator islohotlar, jumladan, tarif siyosatini isloh qilish, aktivlar reestrlarini yaratish va sohani hamkorlar uchun yanada shaffof va ochiq qiladigan boshqa tashabbuslar ustida ish olib bormoqda. Jahon banki boshqa moliya institutlari bilan birgalikda bu jarayonda hukumat, xususiy sektor va barcha manfaatdor tomonlarni qo‘llab-quvvatlashga tayyor».

O‘zbekistonda suv resurslarini boshqarishning turli jihatlari muhokamasining davomi sifatida Islom taraqqiyot banki vakili Husan Hasanov ITBning ushbu sohadagi strategik yo‘nalishlari va investitsiya loyihalari haqida ma’lumot berdi:

«Islom taraqqiyot banki O‘zbekistonning suv resurslariga ustuvor yo‘nalish sifatida qaraydi. Biz shunchaki mablag‘ ajratmaymiz, balki suvdan barqaror foydalanishning barcha asosiy jihatlarini qamrab olgan holda muammoni kompleks hal qilishga intilamiz. Biz integratsiyalashgan suv loyihalarini amalga oshirish uchun resurslarni, jumladan, davlat byudjetlari, xususiy investitsiyalar va xalqaro donorlik yordamini birlashtirishga chaqiramiz. ITB eng zamonaviy va samarali yondashuvlardan foydalangan holda suv muammolarini hal qilishda O‘zbekistonni bundan buyon ham qo‘llab-quvvatlashga tayyor».

Shu tariqa, sessiya O‘zbekistonning suvni boshqarish sohasidagi strategik ustuvor yo‘nalishlarini muhokama qilish va xalqaro hamkorlikni mustahkamlash uchun muhim platformaga aylandi, mamlakatning barqaror rivojlanish va suv resurslarini muhofaza qilish bo‘yicha sheriklikka sodiqligini tasdiqladi, bu esa Islom taraqqiyot banki kabi xalqaro moliya institutlarining jadal faoliyatida o‘z aksini topmoqda.