O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi

O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi muvofiqlashtiruvi ostida Toshkent shahrida 2025-yilning 10–12-iyun kunlari bo‘lib o‘tayotgan Xalqaro investitsiya forumi doirasida “Kichik va o‘rta korxonalar: Iqtisodiy o‘sish asosi” mavzusida panel sessiyasi bo‘lib o‘tdi. Tadbir davomida ta’kidlanganidek, O‘zbekiston yalpi ichki mahsulotining 53,8 foizi kichik va o‘rta biznes hissasiga to‘g‘ri keladi, bu esa bunday biznes qatlamlarining milliy iqtisodiyotdagi muhim rolini ko‘rsatadi.

Sessiyani IFC’ning Turkiya va Markaziy Osiyo bo‘yicha mintaqaviy direktori Vibke Shlyomer olib bordi. Kichik va o‘rta biznesning yashirin salohiyati, uni yuzaga chiqarish bo‘yicha ishlab chiqilayotgan strategiyalar, shuningdek, sohaning xorijiy investorlar uchun jozibadorligi kabi masalalar muhokama markazida bo‘ldi.

Uzum kompaniyasining operatsion direktori Roman Lavrentev o‘z nutqi davomida kichik va o‘rta biznesning O‘zbekiston iqtisodiyotidagi muhim rolini ta’kidladi:

 - Uzumda kichik va o‘rta biznes nafaqat iqtisodiyotning tayanchi, balki uning yuragi ekanligiga ishonchimiz komil. Bugungi kunda mamlakatdagi elektron tijorat bozorining eng yirik ishtirokchisi sifatida biz 16 000 dan ortiq kichik va o‘rta biznes kompaniyalari bilan hamkorlik qilamiz va ularning 80 foizi kichik va o‘rta biznes hamda yakka tartibdagi tadbirkorlardir. Biz uchun bu juda muhim mavzu, chunki hamkorlarimiz bilan ishlash jarayonida ko‘plab muammolarga duch kelamiz.

Osiyo taraqqiyot bankining PSOD portfelini boshqarish departamenti direktori Marife Apiladoning ta’kidlashicha, O‘zbekistonning iqtisodiy o‘sishi haqiqatan ham hayratlanarli va bunda davlatning roli ustunligicha qolmoqda.

- Shunga qaramay, kichik va o‘rta biznesning rivojlanishiga to‘sqinlik qiluvchi jiddiy cheklovlar mavjud. Mening fikrimcha, asosiy muammolar tartibga solish va institutsional to‘siqlar - bu murakkab va izchil bo‘lmagan soliq va huquqiy me’yorlar, shuningdek, biznesni ro‘yxatdan o‘tkazishdagi byurokratik tartib-qoidalar bo‘lib, ular uning kengayishiga to‘sqinlik qiladi, — deya qo‘shimcha qildi Marife Apilado.

Yevropa tiklanish va taraqqiyot bankining kichik va o‘rta biznesni moliyalashtirish hamda rivojlantirish bo‘yicha mintaqaviy direktori o‘rinbosari Simone Ze Atanasovski iqlim omillari ta’siriga to‘xtalib, 2017-yildan buyon tashkilot xususiy banklarga 550 million yevrodan ortiq mablag‘ ajratgani va shu orqali xususiy sektor tomonidan qo‘shimcha investitsiyalarni jalb qilganini ta’kidladi.

- Ko‘ryapmizki, yalpi ichki mahsulotning chorak qismidan ko‘prog‘i qishloq xo‘jaligiga to‘g‘ri keladigan O‘zbekistonda iqlim o‘zgarishi haqiqat. Ko‘plab korxonalar uning ta’sirini anglamaydi yoki modernizatsiya qilish, aqlli texnologiyalar va zamonaviy uskunalarni joriy etish uchun moliyaviy imkoniyatlarga ega emas,  - deya qo‘shimcha qildi Simone Ze Atanasovski.

Qirg‘iziston Respublikasi Iqtisodiyot va savdo vaziri o‘rinbosari Sanjarbek Bolotov ayollarning tadbirkorlik sohasidagi huquq va imkoniyatlarini kengaytirish muhimligini ta’kidladi:

- 2021-yildan boshlab Iqtisodiyot vazirligi tomonidan Xotin-qizlar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish milliy dasturi amalga oshirilmoqda. U xotin-qizlar duch keladigan asosiy muammolarni hal qilishga, jumladan, moliyaviy resurslardan foydalanish, salohiyatni oshirish va qonunchilikni takomillashtirishga qaratilgan.

Xalqaro savdo markazi (ITC) vakili Jan-Sebastyen Rur ham islohotlarning kichik va o‘rta biznes sektori uchun nechog‘li muhimligini ta’kidladi:

- Bizning vazifamiz - raqamli xizmatlar hamda kapitaldan foydalanish imkoniyatlarini kengaytirish orqali kichik va o‘rta biznesni rivojlantirish uchun qulay muhit yaratish. Bu orqali ular nafaqat o‘sishga erishadi, balki mintaqaning barqaror iqtisodiy rivojlanishiga hissa qo‘shishga yordam beradi.

Sessiya yakunida kichik va o‘rta biznes sohasini tizimli rivojlantirish, qulay shart-sharoitlar yaratish, texnologik innovatsiyalarni qo‘llab-quvvatlash va xalqaro moliya institutlari bilan hamkorlikni kengaytirish orqali O‘zbekiston iqtisodiyotining raqobatbardoshligini oshirish bo‘yicha takliflar ilgari surildi.

Ta’kidlash joiz, mazkur sessiya kichik va o‘rta biznes sohasini barqaror iqtisodiyotning asosiy drayveriga aylantirish yo‘lidagi muhim qadam bo‘ldi.