Даромадли каврак ўсимлиги минг дардга даво
2025-01-10 08:00:00 / Янгиликлар

Бугун юртимизда каврак ўсимлигини кўпайтиришга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Чунки бу ўсимликдан Абу Али ибн Сино, Беруний каби алломаларимиз турли касалликларни даволашда, парҳез таомларни қўллашда фойдаланган. Бундан ташқари, Шарқ мамлакатлари Эрон, Покистон, Ҳиндистон ва Афғонистонда каврак елими ва илдизидан зиравор сифатида, косметика саноатида атторлик воситалари ишлаб чиқаришда кенг қўлланилади.
Кавракни ўзимизнинг чўллар, адирлар, тоғлар бағрида кўп учратамиз. Жиззах бу доривор гиёҳни етиштириш учун энг қулай вилоятлардан биридир. Арнасой тумани ҳокими бошчилигидаги “Маҳалла еттилиги” Деҳқонободга ташриф буюриб, каврак доривор ўсимлиги майдонлари, уларни қайта ишлаш борасида олиб борилаётган ишлар билан танишди. Мазкур тумандаги 12 маҳалла кавракчиликка ихтисослаштирилган бўлиб, каврак етиштириш Деҳқонободнинг драйвери ҳисобланади.
— Хонадонимизда каврак етиштириши йўлга қўйганмиз, — дейди “Янги Ўзбекистон” маҳалласида яшовчи Юсуф Жўраев. — Каврак март-апрел ойларида гуллайди. Меваси апрель-майда пишиб етилади. Ўсимлик кўп йиллик ҳисобланади. Ер устки қисмлари ўсиш муҳити ва об-ҳаво шароитига қараб 1,5-2 ой яшайди. Кавракнинг бўйи 1,5-2 метргача, илдизи йўғон 15-20 смгача етади. Баҳор мавсумида ҳали тўлиқ етилмаган илдизидан маҳаллий аҳоли томонидан кўк сомса, бичак каби таомлар тайёрланади. Каврак табобатимизда ҳаётбахш женьшендан устун туради.
Бугунги кунда Деҳқонобод туманида етиштирилаётган биргина каврак ўсимлиги орқали бир йилда 100 тонна маҳсулот олиниб, 20 млн доллардан ортиқ экспорт йўлга қўйилди. Сердаромад манбаи бўлган ушбу ўсимлик арнасойликларда ҳам катта қизиқиш уйғотди.
— Ҳар йили каврак мавсумида 3500 нафардан ортиқ аҳоли бандлиги таъминланади, — дейди Деҳқонобод туман ҳокими ўринбосари Шерзод Раҳимов. — Мазкур каврак ўсимлиги уруғидан кўпайтириш орқали кўчатлар етиштирилмоқда. Аҳоли даромади йилдан-йилга ортиб бормоқда. Айни пайтда маҳаллаларда фаолият юритаётган маҳалла раислари, ҳоким ёрдамчилари, ёшлар етакчилари ҳамда Хотин-қизлар фаоллари томонидан оилаларнинг ижтимоий ҳолати ўрганилиб, уларни моддий аҳволини яхшилаш мақсадида каврак етиштириш чоралари кўрилмоқда.
Жиззахлик маҳалла фаоллари Деҳқонободдаги Бўстон маҳалласида жойлашган касаначилик марказига ҳам боришди. Касаначилик марказида асосан каштачилик, тикувчилик, чопончилик, гиламчилик, кўрпа ва кўрпачалар тикиш йўлга қўйилган. “Устоз-шогирд” анъанасини давом эттириб келаётган ҳунармандлар касаначиликнинг сир-синоатини 120 нафардан ортиқ хотин-қизга ўргатиб, янги иш ўринлари яратган. Арнасойлик хотин-қизлар ҳунармандларнинг қўл меҳнати орқали яратган маҳсулотлари харидорлигини кўриб, уста-ҳунармандларнинг янги авлодини қўллаб-қувватлашга киришди. Эндиликда Арнасой туманида ҳам каврак етиштириш кенг йўлга қўйилади. Зеро, бунинг учун барча имкониятлар мавжуд. Шу орқали “Аёллар дафтари”, “Ёшлар дафтари”да турган фуқаролар камбағалликдан чиқарилади.
