ТЕЗ-ТЕЗ БЕРИЛАДИГАН САВОЛЛАР
ҚАНДАЙ УРУҒ ТУРЛАРИ БОР?
Эркин чанглантириш орқали олинган уруғлар.
Бу усулда уруғ олишда махсус чатиштирув ишлари амалга оширилмайди ва бу усул энг арзон ҳисобланади.
Ф1 дурагай уруғлари. Сунъий чатиштириш натижасида олинган уруғлар. Оналик ўсимликлар одатда тоза тизимлардан танланади. Бундай уруғлар оддий уруғларга нисбатан қиммат ҳисобланади, аммо улар ўлчамлари ва бўйи бир хил бўлган кучли ўсувчи ўсимлик беради.
Дражеланган уруғлар. Тупроқ ёки бошқа материал билан қопланган уруғлар. Бундай уруғларни сепиш жуда қулай, униб чиққан ниҳоллар ҳам бир текис сепилганлиги боис кучли ягоналашга муҳтож бўлмайди. Нам тупроқларда яхши унади, қуруқ ёки намлиги жуда юқори тупроқларда уларнинг унувчанлиги ёмонлашади.
Зарарсизлантирилган уруғлар. Саноат шароитида қадоқлашдан олдин фунгицидлар билан ёки бир вақтнинг ўзида ҳам фунгицид, ҳам инсектицид билан ишлов берилган уруғлар.
Вакуумли қадоқларга жойланган уруғлар. Ички пакети фолгадан бўлган вакуум пакетчаларга қадоқланган уруғлар. Бундай уруғларнинг унувчанлиги оддий идишлардагига нисбатан анча узоқ сақланади.
Ундирилган уруғлар. Саноат шароитида ундирилган ва сув шиммайдиган пакетларга қадоқланган уруғлар. Бундай уруғлар харид қилинган заҳоти экилиши лозим.
Ишлатилмаган уруғлар. Одатда экишдан сўнг уруғларнинг маълум бир қисми ортиб қолади. Бу уруғларни ҳам экиш учун ишлатиш мумкин. Унутмаслик керакки, деярли барча экинларнинг уруғи ўз унувчанлигини етарлича узоқ вақт сақлайди.
Шахсий боғдан олинган уруғлар. Томорқада пишиб етилган мевалардан уруғ олиш анча қизиқарли ҳисобланади, аммо бу кўп ҳолларда яхши натижа бермайди, чунки кўпгина ўсимликлар эркин чангланишда ўзининг навдорлик хусусиятларини йўқотади. Ловия ва нўхат эса бундан мустасно бўлиб, кўпчилик деҳқонлар ушбу экинларни фақат ўзлари олган уруғлардан етиштиради.
Эртаги экинларни экиш усуллари
Эртаги сабзавотларнинг бир қисмини дастлабки ўсув даврида шаффоф плёнка остида парваришлаш ниҳолларнинг барвақт барпо бўлиши ва ҳосили оддий усулга нисбатан камида 15-20 кун эрта пишиб етилишини таъминлайди.
Кўчати орқали кўп етиштириладиган иссиқсевар сабзавотлардан помидор, ширинқалампир, бақлажон экинларини кўчат қилиш ишлари кўчатхоналарда давом эттирилади. Ниҳоллар 2-3 та барг чиқарганда ораси 5×6 см қилиб кўчириб ўтқазилади. Кўчириб ўтқазилган кўчатлар 10-12 кундан сўнг ўғитлар ёрдамида биринчи озиқлантирилади. 6-7 кундан кейин иккинчи маротаба кўпайтириб озиқлантирилади. Учинчи озиқлантириш кўчатларни очиқ далага экишдан 4-5 кун олдин амалга оширилади.
Зарарсизлантирилган уруғлар. Саноат шароитида қадоқлашдан олдин фунгицидлар билан ёки бир вақтнинг ўзида ҳам фунгицид, ҳам инсектицид билан ишлов берилган уруғлар.
Вакуумли қадоқларга жойланган уруғлар. Ички пакети фолгадан бўлган вакуум пакетчаларга қадоқланган уруғлар. Бундай уруғларнинг унувчанлиги оддий идишлардагига нисбатан анча узоқ сақланади.
Ундирилган уруғлар. Саноат шароитида ундирилган ва сув шиммайдиган пакетларга қадоқланган уруғлар. Бундай уруғлар харид қилинган заҳоти экилиши лозим.
Ишлатилмаган уруғлар. Одатда экишдан сўнг уруғларнинг маълум бир қисми ортиб қолади. Бу уруғларни ҳам экиш учун ишлатиш мумкин. Унутмаслик керакки, деярли барча экинларнинг уруғи ўз унувчанлигини етарлича узоқ вақт сақлайди.
Шахсий боғдан олинган уруғлар. Томорқада пишиб етилган мевалардан уруғ олиш анча қизиқарли ҳисобланади, аммо бу кўп ҳолларда яхши натижа бермайди, чунки кўпгина ўсимликлар эркин чангланишда ўзининг навдорлик хусусиятларини йўқотади. Ловия ва нўхат эса бундан мустасно бўлиб, кўпчилик деҳқонлар ушбу экинларни фақат ўзлари олган уруғлардан етиштиради.
