Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Саноат, радиация ва ядро хавфсизлиги қўмитаси

Саноат, радиатсия ва ядро хавфсизлиги қўмитаси радиатсия ҳамда ядро хавфсизлигини таъминлаш соҳаларида ягона давлат сиёсатини юритади. Бу эса қўмитага хавфли ишлаб чиқариш объектлари, атом энергетикаси ва ядро технологиялари соҳасида саноат хавфсизлигини назорат қилиш ваколатини беради.

Мазкур ташкилот бўлим бошлиғи Баҳодир Файзуллаевнинг маълум қилишича, қўмита томонидан республикамиздаги рентген ускуналаридан фойдаланиш тартиблари бўйича ўрганишлар олиб борилган.

– Юртимизда рентген ускуналаридан аҳолига тиббий хизмат кўрсатишда кенг фойдаланилади, – деди  Б.Файзуллаев. – Қўмитамиз томонидан ўтказилган ўрганишларга кўра, мамлакатимиз ҳудудида 2500 га яқин рентген ускунаси мавжудлиги аниқланган. Бироқ улардан тегишли рухсатнома расмийлаштирмаган ҳолда фойдаланиш ҳолатлари учрамоқда. Маълумки, рентген ускунаси тиббиётда ҳеч қандай кесма қилмасдан тананинг ички қисмини кўриш учун ишлатиладиган муҳим диагностика воситаси ҳисобланиб, у ишлаш жараёнида ўзидан ионлаштирувчи нур чиқариш хусусиятига эга. Рухсатнома олиш эса рентген ускунасидан фойдаланиш даврида радиатсиявий хавфсизлик қоидаларига риоя этилиши устидан назоратни ўрнатиш ваколатини беради. Агарда бундай назорат ва тартиб ўрнатилмаса, рентген билан бевосита муомалада бўлувчи масъул ходимлар ҳамда беморларда муолажа даврида ҳосил бўлувчи зарарли омиллар (ҳаводаги эркин радикаллар) организмга салбий таъсир этади. Бу ҳолат онкологик касалликларнинг ривожланиш эҳтимолини ошириш хавфини келтириб чиқариши мумкин. Радиатсия ва зарарли омиллар инсон танаси тўқималари билан ўзаро таъсирининг узоқ давомийлиги, кейинчалик соматик ва ирсий йўналишда тез ривожланадиган биокимёвий реакциялардан касалликларнинг вужудга келиши эҳтимолини оширади. Шунингдек, бу ҳолатда аъзоларда ва умуман организмда қайтмас ўзгаришлар юзага келиши мумкин. Шу ўринда, дунё миқёсида сўнгги беш йил давомида онкологик касалликларнинг 25 фоизга ошиб бораётганини таъкидлаш лозим. Ўзбекистон Республикасининг “Лицензиялаш, рухсат бериш ва хабардор қилиш тартиб-таомиллари тўғрисида”ги қонунига биноан рентген ускунасидан фойдаланиш учун рухсатнома олиниши лозимлиги белгиланган.Шунингдек, Вазирлар Маҳкамасининг тегишли қарорида рентген ускунасидан фойдаланиш учун рухсатнома олиш тартиби кўрсатиб ўтилган. Юқорида таъкидланган қонунда рухсатномасиз фаолиятни амалга оширганлик ёки рухсатномани қалбаки ҳужжатлардан фойдаланган ҳолда олганлик учун ташкилотларга базавий ҳисоблаш миқдорининг 150 бараварида жарима солиниши кўрсатиб ўтилган. Ана шу талаблардан келиб чиқиб, Саноат, радиатсия ва ядро хавфсизлиги қўмитаси рентген ускунасидан фойдаланиш учун рухсатнома олиш билан боғлиқ ҳар қандай масалада ҳуқуқий ва методик ёрдам беришга тайёрлигини билдиради. Шу билан бирга, бу борада қонунчиликда белгиланган тартиб бўйича фаолият олиб боришга чақиради.