Daromadli kavrak oʻsimligi ming dardga davo
2025-01-10 08:00:00 / Yangiliklar

Bugun yurtimizda kavrak oʻsimligini koʻpaytirishga alohida eʼtibor qaratilmoqda. Chunki bu oʻsimlikdan Abu Ali ibn Sino, Beruniy kabi allomalarimiz turli kasalliklarni davolashda, parhez taomlarni qoʻllashda foydalangan. Bundan tashqari, Sharq mamlakatlari Eron, Pokiston, Hindiston va Afgʻonistonda kavrak yelimi va ildizidan ziravor sifatida, kosmetika sanoatida attorlik vositalari ishlab chiqarishda keng qoʻllaniladi.
Kavrakni oʻzimizning choʻllar, adirlar, togʻlar bagʻrida koʻp uchratamiz. Jizzax bu dorivor giyohni yetishtirish uchun eng qulay viloyatlardan biridir. Arnasoy tumani hokimi boshchiligidagi “Mahalla yettiligi” Dehqonobodga tashrif buyurib, kavrak dorivor oʻsimligi maydonlari, ularni qayta ishlash borasida olib borilayotgan ishlar bilan tanishdi. Mazkur tumandagi 12 mahalla kavrakchilikka ixtisoslashtirilgan boʻlib, kavrak yetishtirish Dehqonobodning drayveri hisoblanadi.
— Xonadonimizda kavrak yetishtirishi yoʻlga qoʻyganmiz, — deydi “Yangi Oʻzbekiston” mahallasida yashovchi Yusuf Joʻrayev. — Kavrak mart-aprel oylarida gullaydi. Mevasi aprel-mayda pishib yetiladi. Oʻsimlik koʻp yillik hisoblanadi. Yer ustki qismlari oʻsish muhiti va ob-havo sharoitiga qarab 1,5-2 oy yashaydi. Kavrakning boʻyi 1,5-2 metrgacha, ildizi yoʻgʻon 15-20 smgacha yetadi. Bahor mavsumida hali toʻliq yetilmagan ildizidan mahalliy aholi tomonidan koʻk somsa, bichak kabi taomlar tayyorlanadi. Kavrak tabobatimizda hayotbaxsh jenshendan ustun turadi.
Bugungi kunda Dehqonobod tumanida yetishtirilayotgan birgina kavrak oʻsimligi orqali bir yilda 100 tonna mahsulot olinib, 20 mln dollardan ortiq eksport yoʻlga qoʻyildi. Serdaromad manbai boʻlgan ushbu oʻsimlik arnasoyliklarda ham katta qiziqish uygʻotdi.
— Har yili kavrak mavsumida 3500 nafardan ortiq aholi bandligi taʼminlanadi, — deydi Dehqonobod tuman hokimi oʻrinbosari Sherzod Rahimov. — Mazkur kavrak oʻsimligi urugʻidan koʻpaytirish orqali koʻchatlar yetishtirilmoqda. Aholi daromadi yildan-yilga ortib bormoqda. Ayni paytda mahallalarda faoliyat yuritayotgan mahalla raislari, hokim yordamchilari, yoshlar yetakchilari hamda Xotin-qizlar faollari tomonidan oilalarning ijtimoiy holati oʻrganilib, ularni moddiy ahvolini yaxshilash maqsadida kavrak yetishtirish choralari koʻrilmoqda.
Jizzaxlik mahalla faollari Dehqonoboddagi Boʻston mahallasida joylashgan kasanachilik markaziga ham borishdi. Kasanachilik markazida asosan kashtachilik, tikuvchilik, choponchilik, gilamchilik, koʻrpa va koʻrpachalar tikish yoʻlga qoʻyilgan. “Ustoz-shogird” anʼanasini davom ettirib kelayotgan hunarmandlar kasanachilikning sir-sinoatini 120 nafardan ortiq xotin-qizga oʻrgatib, yangi ish oʻrinlari yaratgan. Arnasoylik xotin-qizlar hunarmandlarning qoʻl mehnati orqali yaratgan mahsulotlari xaridorligini koʻrib, usta-hunarmandlarning yangi avlodini qoʻllab-quvvatlashga kirishdi. Endilikda Arnasoy tumanida ham kavrak yetishtirish keng yoʻlga qoʻyiladi. Zero, buning uchun barcha imkoniyatlar mavjud. Shu orqali “Ayollar daftari”, “Yoshlar daftari”da turgan fuqarolar kambagʻallikdan chiqariladi.
