"Ўзбекистон иқтисодий келажакка оптимистик назар билан қарамоқда" — Иқтисодиёт ва молия вазирининг биринчи ўринбосари
2025-05-05 18:20:00 / ОАВ биз ҳақимизда
Ўзбекистон янги глобал таҳдидлар ва жаҳон иқтисодиётидаги ноаниқликлар мавжудлигига қарамай, ислоҳотлар йўналишига содиқ қолмоқда. Бу ҳақда 5 май куни Миланда бўлиб ўтган Осиё тараққиёт банкининг 58 йиллик йиғилиши очилишида Ўзбекистон иқтисодиёт ва молия вазирининг биринчи ўринбосари Илҳом Норқулов маълум қилди, дея хабар бермоқда "Газета.уз" мухбири.
Унинг айтишича, 2017 йилда бошланган ислоҳотлар мамлакатга жиддий ташқи зарбалар — CОВИД-19 пандемияси, геосиёсий беқарорлик, жаҳон иқтисодиётидаги савдо кескинликлари ва ташқи бозорлардаги тебранишларни енгиб ўтиш имконини берди.
"Кучли раҳбарлик ва мураккаб, аммо ҳаётий зарур макроиқтисодий ислоҳотларни амалга оширишга бўлган сиёсий ирода туфайли ялпи ички маҳсулотимиз 2018 йилдан буён икки баробар ошиб, 2024 йилда 115 миллиард долларга етди, аҳоли жон бошига ЯИМ эса 3 минг доллардан ошди," — деди у.
Норқулов таъкидлаганидек, бу ютуқларга халқаро ҳамкорлар, айниқса, сўнгги беш йил ичида Ўзбекистонга ривожланишнинг устувор йўналишлари учун 5,4 миллиард доллардан ортиқ маблағ ажратган Осиё тараққиёт банки билан яқин ҳамкорлик туфайли эришилди.
"Шунингдек, биз ОТБдан кичик ва ўрта бизнесни қўллаб-қувватлаш, экологик ўтиш ҳамда ислоҳотлар дастурларини тайёрлаш ва амалга ошириш доирасида институционал салоҳиятни ошириш соҳасида сезиларли техник ёрдам олдик," — деди у.
Ўзбекистон ОТБ билан 2024−2028 йилларга мўлжалланган шериклик стратегиясига асосланиб, банк ва бошқа манфаатдор томонлар билан Ўзбекистонни янада барқарор, инклюзив ва "яшил" иқтисодиётга айлантириш бўйича умумий қараш доирасида яқин ҳамкорликни давом эттирмоқда.
Янги мақсадлар: аҳоли жон бошига 5000 долларгача ўсиш ва барқарор ривожланиш
Илҳом Норқуловнинг сўзларига кўра, Ўзбекистон "иқтисодий келажакка нисбатан оптимизмни сақлаб қолмоқда": янгиланган миллий мақсад — глобал ноаниқлик сақланиб қолаётганига қарамай, 2030 йилгача аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулот ҳажмини (ЯИМ 200 миллиард доллар бўлган ҳолда) 5000 долларга етказишдир.
"Бу улкан мақсад эканлигини тушунамиз, аммо ўз салоҳиятимиз ва унга эришиш қобилиятимизга ишонамиз. 2025−2026 йилларда иқтисодий ўсиш камида 6 фоизни ташкил этишини прогноз қилмоқдамиз," — деди у.
Иқтисодиёт ва молия вазирлиги раҳбарининг биринчи ўринбосари янги глобал беқарорлик ва жаҳон иқтисодиётидаги ноаниқликлар шароитида Ўзбекистон ислоҳотлар йўлига содиқ қолишини таъкидлади. Муваффақият кўрсаткичларидан бири — 2017 йилдан 2024 йилгача Марказий Осиё давлатлари билан товар айирбошлаш ҳажми 2,5 баробарга ошиб, 3,3 миллиард доллардан 8,1 миллиард долларга етганидир.
"Бу минтақа иқтисодиётига бўлган ишонч ва башорат қилиш имконияти ортиб бораётганидан далолат беради. Биз ушбу суръатни сақлаб қолиш ҳамда Марказий Осиё ва Жанубий Кавказда ҳамкорликни кенгайтириш ниятидамиз," — деб таъкидлади Илҳом Норқулов.
ОТБ билан ҳамкорликнинг янги устувор йўналишлари
Осиё тараққиёт банки (ОТБ) вице-президенти Йингминг Янг, Илҳом Норқулов ва ОТБнинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси директори Канокпан Лао-Арая.
Биринчи ўринбосар вазир Ўзбекистон ОТБ томонидан қўллаб-қувватлашни кенгайтиришга умид қилаётган учта йўналишни белгилаб берди.
Хусусан, минтақавий алоқадорликни ривожлантириш, иқлим ўзгаришига қарши биргаликда курашиш ва сув ресурсларини бошқаришни такомиллаштириш ҳақида сўз бормоқда. ОТБ ушбу саъй-ҳаракатларга салоҳиятни ошириш дастурлари ва минтақавий лойиҳалар орқали кўмаклашиши мумкин.
Шунингдек, лойиҳаларни амалга ошириш тартиб-қоидаларини соддалаштириш ва миллий харид тизимларидан фойдаланиш таклиф этилмоқда.
"Жаҳон банки томонидан ижобий баҳоланганидан сўнг, Ўзбекистонда давлат харидлари муддати 4-6 ойдан 10 кунгача қисқарди. Институционал салоҳиятимиз ўсиб бораётганини ҳисобга олган ҳолда, ОТБ ҳам лойиҳаларни амалга оширишни тезлаштириш учун худди шундай ёндашувни қўллаш вақти келди, деб ҳисоблаймиз," — деди Норқулов.
У ОТБнинг институционал ўзгаришини олқишлади ва экспертлик салоҳиятини минтақавий марказларга янада кўпроқ номарказлаштириш тарафдори эканлигини билдирди, айниқса, техник ёрдам, иқлим ташаббуслари, сув ресурсларини бошқариш ва транспорт алоқалари бўйича сўровларга тезроқ жавоб бериш мақсадида.
Илҳом Норқулов сўзининг якунида Марказий Осиё барқарор ўсишни намойиш этаётганини таъкидлаб, минтақанинг умумий ташқи савдо айланмаси 2024 йилда деярли 95 миллиард долларга етганини қайд этди.