Madaniyat vazirligi nashrlaridan biri “Guliston” jurnalining 100 yilligi nishonlandi
2025-12-04 11:00:00 / Yangiliklar
Kecha, 3-dekabr kuni poytaxtda Madaniyat vazirligi nashrlarining birlashgan tahririyati tarkibidagi “Guliston” jurnalining 100 yilligi nishonlandi.
Tadbirda madaniyat vaziri Ozodbek Nazarbekov ishtirok etib, yig‘ilganlarni tabrikladi va bir guruh tahririyat vakillariga “Madaniyat va san’at fidokori” ko‘krak nishonini topshirdi.
“Har gal sevimli jurnalimiz – “Guliston”ni qo‘limga olishim bilan qalbimni bir olam hayajon chulg‘ab oladi. Uning sahifalari rang-barang, bezakka boy, mazmunga to‘liq. Buni qarangki, ana shu nufuzli jurnalimiz chop etila boshlaganiga roppa-rosa 100 yil to‘libdi. 1925-yilning noyabr oyidan chop etila boshlangan ushbu nashr atrofiga Abdurauf Fitrat, Abdulla Qodiriy, Cho‘lpon kabi ijodkorlar uyushgan edi. Ilk bor “Guliston” jurnaliga yozuvchi Ibrohim Rahim bosh muharrirlik qilgan bo‘lsa, keyinchalik Asqad Muxtor, Mirmuhsin, Tilab Mahmudov, Azim Suyun, Minhojiddin Mirzo singari adabiyot va san’at darg‘alari jurnal bosh muharriri bo‘lib ishladi. Prezidentimizning 2020-yil 26-maydagi “O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga asosan, Madaniyat vazirligi muassisligida “Guliston” va “Teatr” jurnallari tahririyati birlashtirildi. Har ikkala nashrda mamlakatimiz ijtimoiy-siyosiy, madaniy hayotidagi yangiliklar, san’at darg‘alari, yosh iste’dodlar to‘g‘risida maqola va suhbatlar berib borilmoqda. Vatanimizning ma’naviy-ma’rifiy hayotida o‘zining salmoqli o‘rni va ovozini topib olgan “Guliston” jurnalining 100 yilligi bilan birlashgan tahririyat ijodiy jamoasini, barcha mushtariylarni chin qalbimdan muborakbod etaman.”-dedi vazir Ozodbek Nazarbekov nutqi davomida.
Shuningdek, tadbirda ishtirok etgan O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi raisining ijodiy masalalar bo‘yicha birinchi o‘rinbosari Minhojiddin Mirzo ham tadbir munosabati bilan tahririyat vakillarini muborakbod etdi.
Ma’lumot o‘rnida, “Guliston” jurnalining dastlabki nashri “Yer yuzi” ijtimoiy, siyosiy, adabiy va ommabop jurnal bo‘lib, uning ilk soni Toshkentda 1925-yilning 7-noyabrida dunyo yuzini ko‘rgan. 15 kunda bir marta chiqqan “Yer yuzi” jurnalining noshiri “Qizil O‘zbekiston” gazetasi edi.
“Yer yuzi” jurnali 1925-yildan 1931-yilning dekabrigacha faoliyat ko‘rsatgan bo‘lib, 1932-yildan “O‘zbekiston qurilishida”, 1934-yil sentyabrdan “Mash’ala”, 1935-yil fevraldan esa “Guliston” nomlari bilan chiqqan. Ma’lumki, mazkur nashr hozirgi kunda ham “Guliston” nomi bilan nashr etilmoqda.
“Yer yuzi” jurnali o‘z nomiga munosib mamlakatimizda XX asrning 20-yillarida sodir bo‘lgan voqea-hodisalarni to‘laqonli aks ettirgan, o‘zga yurtlardagi elu elatlar hayotidan hikoya qilgan hamda jahon xalqlari tomonidan yaratilgan badiiy asarlar bilan xalqimizni tanishtirishga muvaffaq bo‘lgan noyob nashr edi. Shuning uchun ham, “Yer yuzi” omma orasida tez tarqalgan.
Dastlabki sonlaridan boshlab Abdulla Qodiriy (Julqunboy), Cho‘lpon, Elbek, Abdulla Avloniy, Said Ahroriy, Botu, Muhammad Hasan, Oybek, Mirtemir, Oltoy, Subutoy, Uyg‘un, B. Haydariy, Mahbuba Rahim qizi, Sobira Xoldor qizi, Nosir Said, Tuyg‘un, Hamid Olimjon, G‘ayratiy, Botir va boshqalarning she’rlari chop etildi.
Ikkinchi jahon urushi yillarida jurnal chiqishi to‘xtab qoldi. Keyin turli nomlar bilan chiqdi.
“Yer yuzi”, “Alanga”, “Mash’ala”, “Guliston” nomlari bilan yuritib kelingan jurnal 1967-yil yanvardan yangidan tashkil etiladi. Yozuvchi Ibrohim Rahim bosh muharrirligida dastlab 50 ming nusxada chop etilgan ushbu oylik ijtimoiy-siyosiy, adabiy-badiiy bezakli nashr birinchi sondanoq tilga tushadi va oradan bir yil o‘tib, 1968-yildagi birinchi soni 160.000 nusxada chiqadi. Chunki jurnal mutlaqo yangicha ko‘rinish-dizaynda, ya’ni sahifalar did bilan joylashtirilgan, zarvaraqlar fotokollaj qilingan, muqova ham nafis bezatilgan holda nashr qilingan edi. Eng muhimi, maqolalarning mag‘zi to‘q, dolzarb, tahlil va tanqid ruhi baland bo‘lib, jurnalxon ma’rifatini ko‘tarishga, bilim-saviyasini boyitishga qaratilgani bilan ahamiyatlidir. Jurnal o‘zbek tilining fasohatini, ohangdorligi va betakrorligini ko‘rsatish va targ‘ib qilishni asosiy maqsad qilib olgani bilan ham maqtovga loyiq. Bir so‘z bilan aytganda, jurnal juda qisqa fursatda jamiyatning milliy-ma’rifiy ko‘zgusiga aylanadi.
Asl ijodkorlar o‘z davridan ilgari yuradi, degan gap bor. Ma’rifatga tashna qalblar “Guliston”ni qidirib, talashib-tortishib o‘qigan. Jurnal ommaga tildan, tarixdan, madaniyat va ma’rifatdan, adabiyot va san’atdan, tabiat va qishloq xo‘jaligidan, falsafa va huquqdan, jamiyatshunoslik va axloqshunoslikdan, qo‘yingki, inson kamolotiga nimaiki taalluqli bo‘lsa, baridan beminnat saboq bergan.
Ibrohim Rahimdan so‘ng Asqad Muxtor bosh muharrirligida chiqa boshlagan. Keyin Mirmuhsin, Tilab Mahmudov, Azim Suyun, Minhojiddin Mirzo, singari adabiyot darg‘alari muharrirlik qilgan. Ayni paytda “Guliston” jurnali Madaniyat vazirligi nashrlarining birlashgan tahririyati tarkibida. “Guliston” va “Teatr” jurnallari birlashgan tahririyati bosh muharriri Shahribonu Imomova. “Guliston” uchun mas’ul bosh muharrir o‘rinbosari Mamatqul Hazratqulov.
Bugungi kunda “Guliston” ijtimoiy-siyosiy, ilmiy-badiiy, madaniy-ma’rifiy jurnali, ikki oyda bir marta chop etiladi. Uning muassisi O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi hisoblanadi.
