ICESCO Bosh direktori, doktor Salom Bin Muhammad Al Malikning “Samarqand – Islom dunyosining madaniyat poytaxti” tantanali ochilish marosimidagi nutqi
2025-05-27 13:45:00 / Rahbariyatning bayonotlari va nutqlari
Hurmatli O‘zbekiston madaniyat vaziri Ozodbek Ahmadovich Nazarbekov janoblari, muhtaram vazirlar, elchilar, hurmatli mehmonlar!
Assalomu alaykum va Rahmatullohi va barokatuh.
Bu yer – Samarqand...
Tarixda eng mashhur va eng buyuk adolatli sud tashkil etilgan shahar, Hayotini adolat tamoyiliga bag‘ishlagan shahar...
Hijriy 93-yilda Qo‘mondon Qutayba ibn Muslim Bahiliy kutilmaganda kelib, aholiga Islom, jizya yoki urush tanlovini bermadi.
Shahar xalqi bu adolatsizlikni xalifa Umar ibn Abdulazizga yetkazdi. U esa musulmon qo‘shinini shaharni tark etishga va fath odoblariga rioya qilishga buyurdi. Qo‘shin chiqib ketdi, lekin tarix diqqatini ketayotgan askarlarga emas, yangi dinning adolatiga hayratda qolgan samarqandliklarga qaratdi.
Ular qo‘shin ortidan “La ilaha illallah” deb yurishdi, bu sivilizatsiya faqat osmon ilhomidan keladi, deb ishonishdi.
Bu – Samarqand... Tavhid so‘zi bilan shahar va devor qurilgan, vaqtni o‘ziga rom etgan, tinchlik va taraqqiyot timsoli.
Nazariy va amaliy fanlarda taraqqiy etgan: Imom Buxoriyning ishonchli hadis to‘plami, Ulug‘bekning rasadxonasi, Beruniyning astronomiyasi, Xorazmiy matematikasi, Ibn Sinoning tibbiy yutuqlari – bular barchasi shuni anglatadi: “Samarqand – ilm-fan sivilizatsiyasi shahri!”, Samarqand zaminidagi tarixiy izlar – yuksak mahorat va ilg‘orlik guvohlari.
Buyuk sarkarda Amir Temur bu noyoblikni anglab, Samarqandni poytaxt va yurishlar markazi qildi.
Bugun Samarqand uni g‘urur bilan yodga oladi. Temurning maqbarasi – san’at, me’morlik va tafakkur yodgorligidir.
Bu shahar – muzeyga aylangan shahar, ipagini “Ipak yo‘li”ga aylantirgan shahar.
Ko‘chalari, mahallalari – tarix bilan to‘la. Mashhur ingliz shoiri Jeyms Flekker yozgan: “Biz faqat savdo uchun emas, balki noma’lumni bilishga bo‘lgan ishtiyoqimiz sabab Samarqandga yo‘l olamiz.”
Sayohatchi Ibn Battuta: “Bu eng katta, eng chiroyli, eng mukammal shaharlardan biri.”
Yoqut al-Hamaviy esa yozgan: “Yer yuzida Samarqanddan pok, yoqimli va go‘zaliroq shahar yo‘q.”
Shunday qilib, butun dunyo Samarqandni ilm, bag‘rikenglik va go‘zallik markazi sifatida tan oladi.
Prezident Shavkat Mirziyoyevning yorqin qarashi sababli Toshkentda Islom sivilizatsiyasi markazi barpo etilib, O‘zbekiston islom madaniyatining faxri bo‘ldi.
Bu markaz abadiy ravishda o‘zlikni saqlaydi, noyob merosni jamlaydi, ustozlarimiz qadam bosgan zamin shon-shuhratini namoyon etadi.
ICESCO bu ilhomni qabul qilib, O‘zbekiston bilan birga orzular qirg‘og‘iga yetdi.
Shuning uchun 2025-yilda Samarqandning Islom dunyosi madaniyat poytaxti etib tanlanishi – eng katta sharafdir.
Samarqandda endi navbatdagi yangiliklar, ulkan ishlar boshlanmoqda:
faoliyat va dasturlar yili – yurakni iliq qiladigan, ko‘ngilni xotirjam etadigan shaharda 19 ta madaniy obida Islom merosi ro‘yxatiga kiritilgan;
Shuningdek, Toshkentdagi ICESCO qo‘lyozmalar markazi ochilishi e’lon qilinmoqda;
Samarqand – Imom Buxoriyga bag‘ishlangan shaharni qurmoqda;
U har yili Moturidiy merosini ehtirom bilan nishonlaydi;
Tarix, san’at, musiqa, ijodiy ruh – barchasi bu yerda yashaydi;
Bu yerda Ipak yo‘li nomini munosib oqlaydigan dam olish maskani barpo etilmoqda;
Orzular – bu yerda ming qanotli;
ICESCO ularning har biriga muhabbat, e’tibor va fidoyilik tamg‘asini qo‘yishga va’da beradi.
Samarqandning porlashi muborak bo‘lsin!
Ushbu chiroyli yo‘lga sham yoritganning har biriga rahmat.
Samarqandga salom bo‘lsin – insoniyat va madaniyat poytaxti! Sizlarning barchangizga Ollohning salomi bo‘lsin.
