Korrupsiya har qanday jamiyat taraqqiyotiga jiddiy to‘siq bo‘lib, iqtisodiy o‘sishni sekinlashtiradi, davlat boshqaruviga bo‘lgan ishonchni susaytiradi hamda adolat va qonun ustuvorligi tamoyillariga putur yetkazadi. Shu bois korrupsiyaga qarshi kurashish masalasi bugungi kunda davlat siyosati darajasiga ko‘tarilib, izchil va tizimli islohotlar amalga oshirilmoqda.

O‘zbekistonda ham korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida so‘nggi yillarda keng ko‘lamli huquqiy, institutsional va amaliy chora-tadbirlar joriy etilib, mazkur illatga nisbatan murosasiz munosabat shakllantirilmoqda.

Huquqiy asoslarni mustahkamlash

Korrupsiyaga qarshi kurashish sohasidagi islohotlarning muhim yo‘nalishlaridan biri — mustahkam huquqiy bazani yaratishdir. Bu borada «Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida»gi qonun qabul qilinib, korrupsiya tushunchasi, uning shakllari, unga qarshi kurashishning asosiy prinsiplari va sub’ektlari aniq belgilab berildi.

Qonunga muvofiq, davlat organlari va tashkilotlari faoliyatida ochiqlik, shaffoflik, hisobdorlik va qonun ustuvorligi tamoyillari ta’minlanishi shart etib belgilandi. Shuningdek, manfaatlar to‘qnashuvining oldini olish, davlat xizmatchilarining odob-axloq qoidalariga rioya etish kabi talablar ham qonun darajasida mustahkamlandi.

Institutsional islohotlar

Korrupsiyaga qarshi kurashishda samarali institutsional tizimni shakllantirish muhim ahamiyatga ega. Shu maqsadda maxsus vakolatli organlar faoliyati yo‘lga qo‘yilib, ularning vazifa va vakolatlari aniq belgilab berildi.

Ushbu organlar korrupsiyaning oldini olish, tahlil qilish, xavf-xatarlarni aniqlash hamda davlat organlari faoliyatida korrupsiyaviy omillarni bartaraf etish bo‘yicha tizimli ishlar olib bormoqda. Bundan tashqari, huquqni muhofaza qiluvchi organlar bilan hamkorlikda korrupsiyaga oid jinoyatlarni aniqlash va ularga qonun doirasida qat’iy chora ko‘rish amaliyoti kuchaytirildi.

Davlat boshqaruvida shaffoflik va raqamlashtirish

Korrupsiyaga qarshi kurashishda eng samarali usullardan biri — inson omilini kamaytirish hisoblanadi. Shu bois davlat xizmatlarini raqamlashtirish, elektron platformalar orqali xizmat ko‘rsatish tizimini joriy etish islohotlarning ustuvor yo‘nalishlaridan biriga aylandi.

Elektron davlat xizmatlari orqali ariza topshirish, ruxsatnomalar olish va turli ma’lumotlarni qabul qilish jarayonlarining soddalashtirilishi fuqarolar va tadbirkorlar uchun qulaylik yaratish bilan birga, korrupsiyaviy holatlar kelib chiqish ehtimolini keskin kamaytirmoqda.

Jamoatchilik nazorati va ochiqlik

Korrupsiyaga qarshi samarali kurashishda faqat davlat organlarining o‘zi yetarli emas. Bu jarayonda fuqarolik jamiyati institutlari, ommaviy axborot vositalari va keng jamoatchilikning faol ishtiroki muhim ahamiyat kasb etadi.

Shu maqsadda davlat organlari faoliyatining ochiqligini ta’minlash, jamoatchilik nazorati mexanizmlarini kuchaytirish hamda aholining korrupsiya haqida xabar berish imkoniyatlarini kengaytirish bo‘yicha chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Murojaatlar bilan ishlash tizimi takomillashtirilib, har bir xabar tegishli tartibda ko‘rib chiqilishi ta’minlanmoqda.

Korrupsiyaga nisbatan murosasiz munosabatni shakllantirish

Islohotlarning yana bir muhim yo‘nalishi — jamiyatda korrupsiyaga nisbatan murosasiz munosabatni shakllantirishdir. Bu borada aholining huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini oshirish, ta’lim muassasalarida halollik va adolat g‘oyalarini targ‘ib qilishga alohida e’tibor qaratilmoqda.

Ommaviy axborot vositalari orqali korrupsiyaning salbiy oqibatlari keng yoritilib, halol mehnat va qonunga itoat qilish qadriyat sifatida targ‘ib etilmoqda.

Xulosa qilib aytganda, korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar davlat va jamiyat hayotining barcha jabhalarini qamrab olgan holda izchil davom etmoqda. Mustahkam huquqiy asos, samarali institutsional tizim, davlat boshqaruvida shaffoflik, jamoatchilik nazorati va aholining faol ishtiroki korrupsiyaga qarshi kurashishda muhim omillar hisoblanadi.

Mazkur islohotlar natijasida jamiyatda qonun ustuvorligi, adolat va halollik tamoyillari yanada mustahkamlanib, barqaror taraqqiyot uchun mustahkam zamin yaratilmoqda.

              Mirzakulov Farxod Musurmonqulovich,

                                   Jinoyat ishlari bo‘yicha Uzun tuman sudi raisi