O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Atom energiyasi agentligi

2025-yil 23-dekabr kuni Jizzax viloyati Forish tumani Bog‘don aholi punkti 30-sonli madaniyat markazida O‘zbekiston Respublikasida birinchi atom elektr stansiyasini qurish va ekspluatatsiya qilish loyihasining atrof-muhitga ta’sirini baholash (AMTB) materiallari bo‘yicha jamoatchilik eshituvi bo‘lib o‘tdi.

Tadbirda 295 ta - Forish va qo‘shni tumanlar aholisi, 30 dan ortiq tashkilotlar, mahalliy hokimiyat organlari, ilmiy hamjamiyat, ekologik tashkilotlar vakillari, jurnalistlar, shuningdek, yadro energetikasi sohasidagi mutaxassislar va xorijiy ekspertlar ishtirok etdi.

Eshituvlar Jizzax viloyati hokimi Mustafoyev Ulug‘bek Mavlonovichning qutlov so‘zi bilan ochildi, u AES loyihasi mintaqa va butun mamlakatni barqaror rivojlantirish yo‘lidagi strategik qadam ekanligini ta’kidladi.

Ochiq va konstruktiv muhokama davomida loyihaning asosiy jihatlari to'xtalindi. "O‘zatom" agentligi direktori Azim Axmedxadjayev kirish so‘zida atom energetikasi O‘zbekistonning energetika mustaqilligi, kam uglerodli iqtisodiyotga o‘tish va aholi turmush sifatini oshirish uchun ishonchli asos bo‘lishini ta’kidladi.

Ishtirokchilarga loyihaning texnik yechimlari haqida batafsil ma’lumot berildi: dunyoda birinchi marta bitta maydonda ikkita katta quvvatli VVER-1000 energiya bloki va umumiy o‘rnatilgan quvvati taxminan 2100 MVt bo‘lgan ikkita kichik quvvatli RITM-200N energiya bloki joylashtiriladi. Bunday kombinatsiyalangan konfiguratsiya yiliga taxminan 15 milliard kVt/soat toza elektr energiyasi ishlab chiqarish imkonini beradi.

Tadbirda shuningdek, xavfsizlik masalalariga alohida e’tibor qaratildi. Mutaxassislar zamonaviy passiv himoya tizimlari, "chuqur eshelonlangan himoya" tamoyillari, shuningdek, katta va kichik quvvatli energiya bloklarining xavfsizligini ta’minlash choralarini - hatto stansiya to‘liq o‘chirilgan taqdirda ham xavfsizlik qanday ta'minlanishini batafsil yoritib berishdi.

Ishtirokchilar ishlatilgan yadro yoqilg‘isi va radioaktiv chiqindilar bilan ishlash qanday tashkil etilishi borasida, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Yadro fizikasi institutining bu yo'nalishdagi ko‘p yillik tajribasi haqida atroflicha ma’lumotga ega bo‘lishdi.

Tabiiy muhitning barcha tarkibiy qismlarini hisobga olgan holda atrof-muhitga ta’sirni kompleks baholash ushbu loyihaning MAGATE qo'ygan eng qat’iy xalqaro standartlariga va milliy qonunchilikka to‘liq mos kelishini tasdiqladi.

Tibbiy va sanitariya-gigiyena ta’minoti masalalari ham e’tibordan chetda qolmadi: O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligining bosh radiologi radiatsion vaziyatni nazorat qilish tizimi, xodimlar va aholini tibbiy kuzatish, shuningdek, stansiyani qurish va undan foydalanishning barcha bosqichlarida odamlar salomatligini himoya qilish choralari haqida so‘zlab berdi.
Ma’ruzalardan so‘ng ochiq munozara bo‘lib o‘tdi. Aholi faol tarzda savollar berib, takliflar kiritdilar - jami aholi tomindan 60 dan ortiq savollar kelib tushdi. Radiatsiyaviy xavfsizlik kafolatlari, suv resurslari va qishloq xo‘jaligiga ta’siri, yangi ish o‘rinlarini yaratish, tumanning ijtimoiy va transport infratuzilmasini rivojlantirish, shuningdek, mahalliy aholi uchun kompensatsiya choralari diqqat markazida bo‘ldi.

Eshituv yakunida ishtirokchilar bildirilgan barcha takliflar aks etgan bayonnomani ko'pchilik ovozdan ma’qulladilar. Materiallar tahlil qilinib, vakolatli organlarga yuboriladi.
 

Azim Axmedxadjayev, "O‘zatom" agentligi direktori:

"Bugungi eshituvlar ochiq va samimiy muloqotning yorqin namunasi bo‘ldi. Biz kelgan va o‘z fikrini bildirgan har bir ishtirokchiga samimiy minnatdorlik bildiramiz. Barcha takliflaringiz sinchkovlik bilan o‘rganiladi va hisobga olinadi. Biz AESlarni shunchaki elektr energiyasi ishlab chiqarish uchun qurmayapmiz - biz farzandlarimiz uchun xavfsiz, barqaror va farovon kelajak qurmoqdamiz."

"O‘zatom" agentligi loyihaning barcha bosqichlarida yuqori darajadagi shaffoflik, yadroviy hamda ekologik xavfsizlikning baland standartlariga qat’iy rioya etish tamoyillariga sodiqligini tasdiqlaydi.