Pensiya jamgʻarmasi sohasida qoʻllaniladigan ommabop atamalar lugʻati

pensiya – uni olish huquqi Qonunda belgilangan shartlarga va meʼyorlarga muvofiq aniqlanadigan hamda shaxslarga pensiya yoshiga toʻlish, nogironlik yoki boquvchisini yoʻqotganlik munosabati bilan beriladigan oylik pul toʻlovi;

yoshga doir pensiya – uni olish huquqi Qonunda belgilangan shartlarga va meʼyorlarga muvofiq aniqlanadigan hamda shaxslarga pensiya yoshiga toʻlish munosabati bilan beriladigan oylik pul toʻlovi;

nogironlik pensiyalari – qonunchilikda belgilangan tartibda uni olish huquqiga ega boʻlgan shaxslarga nogironlik belgilanishi munosabati bilan tayinlanadigan pensiya turi;

nogironlik guruhlari – sogʻligʻi yoki mehnat qobiliyatini yoʻqotganlik darajasiga qarab belgilangan nogironlikning I, II va III guruhlari;

boquvchisini yoʻqotganlik pensiyalari – qonunchilikda belgilangan tartibda vafot etgan boquvchining qaramogʻida boʻlgan uni olish huquqiga eg mehnatga qobiliyatsiz oila aʼzolariga  tayinlanadigan pensiya turi;

yetim bola – otasi yoki onasi vafot etgan yoki ular sud qaroriga asosan vafot etgan deb eʼlon qilingan bola (ushbu Nizomda qonunchilikda belgilangan tartibda 18 yoshga toʻlmagan yoki taʼlim muassasasi oʻquvchisi (talabasi) boʻlgan 23 yoshgacha boʻlgan pensiya olish huquqiga ega boʻlgan boquvchisini yoʻqotgan bola nazarda tutilgan);

chin yetim bola – ham otasi, ham onasi vafot etgan yoki ular sud qaroriga asosan vafot etgan deb eʼlon qilingan bola (ushbu Nizomda qonunchilikda belgilangan tartibda 18 yoshga toʻlmagan yoki taʼlim muassasasi oʻquvchisi (talabasi) boʻlgan
23 yoshgacha boʻlgan pensiya olish huquqiga ega boʻlgan boquvchisini yoʻqotgan bola nazarda tutilgan).

"Davlat pensiyalarini tayinlash va toʻlash tartibi toʻgʻrisida"gi Nizomda (№592) quyidagi atamalar va taʼriflardan foydalaniladi

band shaxs — oʻzini ish bilan mustaqil taʼminlaydigan va ish vaqtini hisobga olish mumkin boʻlmagan jismoniy shaxs, yakka tartibdagi tadbirkor, mehnat shartnomasi asosida chet elda ishlayotgan Oʻzbekiston Respublikasi fuqarolari, soliqni hisoblab chiqarish va ushlab qolish majburiyati zimmasiga yuklatilmagan ish beruvchidan daromadlar oluvchi jismoniy shaxslar, 2021-yil 1-iyundan keyingi davr uchun turmush oʻrtogʻining mehnatga haq toʻlash tarzidagi oʻz daromadidan ixtiyoriy asosda ijtimoiy soliq toʻlangan jismoniy shaxs, jazoni ijro etish muassasasi tomonidan har qanday bajargan ishi uchun ijtimoiy soliq toʻlangan shaxs, qonunchilik hujjatlariga asosan oʻzini oʻzi band qilgan shaxs, shu jumladan, yuridik shaxs tashkil etmasdan tadbirkorlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi, bevosita qoramol oʻstiradigan hamda chorvachilik mahsulotlari va boshqa qishloq xoʻjaligi mahsulotlari sotadigan shaxsiy yordamchi va dehqon xoʻjaligida band boʻlgan shaxs, shuningdek, oilaviy tadbirkorlik va hunarmandchilik subyekti;

ish staji — mehnat daftarchasi (elektron mehnat daftarchasi) va ish joyidan, xizmatdan, oʻqishdan yoki arxivdan berilgan boshqa hujjatlar boʻyicha aniqlangan, ishdagi tanaffuslardan qatʼi nazar, qonunchilikka muvofiq pensiya taʼminoti huquqini beradigan mehnat faoliyati va boshqa faoliyatning umumiy davomiyligi;

ish haqi — shaxsning pensiyani hisoblash (qayta hisoblash) uchun qabul qilinadigan ish haqi;

maxsus ish staji — xalq xoʻjaligining muayyan tarmoqlarida, kasblar va lavozimlarda qonunchilikka muvofiq imtiyozli pensiya taʼminoti huquqini beradigan mehnat faoliyatining davomiyligi;

nafaqa — Qonunda belgilangan shartlarga va meʼyorlarga muvofiq davlat pensiyasini olish huquqiga ega boʻlmagan shaxslarga nafaqa yoshiga toʻlishi, nogironlik yoki boquvchisini yoʻqotganlik munosabati bilan beriladigan oylik pul toʻlovi;

pensiya — uni olish huquqi Qonunda belgilangan shartlarga va meʼyorlarga muvofiq aniqlanadigan hamda shaxslarga pensiya yoshiga toʻlish, nogironlik yoki boquvchisini yoʻqotganlik munosabati bilan beriladigan oylik pul toʻlovi;

pensiya va boshqa toʻlovlar — davlat pensiyalari, shuningdek, faxriy unvonga sazovor boʻlgan pensionerlarga qoʻshimcha haq, belgilangan yoshga doir eng kam pensiya miqdorida va undan kam miqdorda pensiya oluvchi shaxslarga va 100 yoshga toʻlgan va undan oshgan fuqarolar pensiyasiga har oylik qoʻshimcha toʻlovlar, uy-joy kommunal xizmatlari toʻlovlari hamda avtobenzin sotib olish xarajatlari uchun har oylik pul kompensatsiya toʻlovlari, 1941 — 1945-yillardagi urush faxriylari va fashistlar konslagerlarining voyaga yetmagan sobiq mahbuslari va Leningrad shahri qamal qilingan davrda ishlagan fuqarolarga, oylik qoʻshimcha toʻlov, Chernobil halokatidan ziyon koʻrgan Oʻzbekiston Respublikasida istiqomat qiluvchi fuqarolarga va 1941 — 1945-yillardagi urush qatnashchilariga har yili sanatoriylarda sogʻlomlashtirish kursini olish oʻrniga yoʻllanmaning oʻrtacha qiymatiga teng kompensatsiya toʻlovlari, Chernobil halokatidan ziyon koʻrgan Oʻzbekiston Respublikasida istiqomat qiluvchi fuqarolarga va yadro poligonlari hamda boshqa radiatsiya-yadro obyektlarida harbiy xizmatni oʻtagan pensiya yoshidagi shaxslarga yillik bir yoʻla moddiy yordam pullari, 1941 — 1945-yillardagi urush qatnashchilari va nogironligi boʻlgan shaxslarga yillik bir martalik pul mukofotlari, 1941 — 1945-yillardagi urush faxriylari va fashistlar konslagerlarining voyaga yetmagan sobiq mahbuslari va Leningrad shahri qamal qilingan davrda ishlagan fuqarolarga bepul yetkazib beriladigan zarur kiyim-kechak va poyabzallar oʻrniga kiyim-kechak xaridi uchun har yili avgust oyida toʻlanadigan kompensatsiya puli, pensiyalardan aliment toʻlovlari, oʻrnatilgan tartibda tugatilgan tashkilotlar xodimlariga ularning mehnat vazifalarini bajarish bilan bogʻliq holda jarohatlanishi, kasb kasalliklariga chalinishi yoki salomatlikning boshqa xil shikastlanishi tufayli yetkazilgan zarar summalari;

pensiyaga oid hujjatlar yigʻmajildi turadigan joy — pensioner yashash joyi boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari Pensiya jamgʻarmasining (keyingi oʻrinlarda — Pensiya jamgʻarmasi) tuman (shahar) boʻlimi (keyingi oʻrinlarda — Pensiya jamgʻarmasi boʻlimi);

pensiyaga oid hujjatlar yigʻmajildi (pensiya ishi) — ular asosida pensiya soʻrab murojaat qilgan shaxsga pensiya tayinlangan hujjatlarning tikilgan turkumi va/yoki Pensiya jamgʻarmasining “Pensiya” axborot tizimida (keyingi oʻrinlarda — axborot tizimi) saqlanadigan pensiya soʻrab murojaat qilgan shaxsning elektron koʻrinishdagi pensiyaga oid hujjatlari va/yoki maʼlumotlari;

axborot tizimi — Pensiya jamgʻarmasi axborotni toʻplash, saqlash, izlash, unga ishlov berish hamda undan foydalanish imkonini beradigan, tashkiliy jihatdan tartibga solingan jami axborot resurslari, axborot texnologiyalari va aloqa vositalari;

pensiya tayinlashni soʻrab murojaat etish — shaxsning yashash joyi boʻyicha Pensiya jamgʻarmasi boʻlimiga bevosita tashrif buyurgan holda ariza berishi, shaxsning yashash joyidan qatʼi nazar eksterritorial tamoyil asosida Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi davlat xizmatlari markazlari orqali (keyingi oʻrinlarda — Davlat xizmatlari markazi) yoki Yagona interaktiv davlat xizmatlari portalidan (keyingi oʻrinlarda — YAIDXP) roʻyxatdan oʻtib soʻrovnomani toʻldirgan holda pensiya tayinlash uchun murojaat qilishi;

pensiyani qayta hisoblashni soʻrab murojaat etish — pensiya miqdorini qayta hisoblab chiqish, pensiyaning bir turidan boshqa turiga oʻtkazish, ilgari toʻxtatib qoʻyilgan (toʻxtatilgan) pensiya toʻlashni belgilangan tartibda tiklash (qayta tiklash) toʻgʻrisida yashash joyi boʻyicha Pensiya jamgʻarmasi boʻlimiga ariza berish;

shaxs — Oʻzbekiston Respublikasi fuqarosi, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasida doimiy yashaydigan va belgilangan tartibda istiqomat uchun berilgan guvohnoma olgan xorijiy fuqaro yoki fuqaroligi boʻlmagan shaxs;

yashash joyi — turar joy, kvartira, xizmat turar joyi, ixtisoslashtirilgan uylar (yotoqxona, yolgʻiz keksalar, nogironligi boʻlgan shaxslar, faxriylar uchun Ijtimoiy qoʻllab-quvvatlash markazlari va boshqalar), shuningdek, pensiya uchun murojaat qilgan jismoniy shaxs ijaraga olish shartnomasi (ikkilamchi ijara), ijara shartnomasi yoxud qonunchilikda nazarda tutilgan boshqa asoslar boʻyicha mulkdor sifatida doimiy yashaydigan (doimiy roʻyxatdan oʻtgan) boshqa turar joy, doimiy yashash joyi mavjud boʻlmagan (doimiy roʻyxatdan oʻtmagan) taqdirda — vaqtincha yashash (vaqtincha roʻyxatdan oʻtish) joyi;

qonuniy vakil — qonunchilikda belgilangan tartibda shunday deb eʼtirof etilgan ota-onalar, farzandlikka oluvchi, yetim bola va/yoki ota-ona qaramogʻidan mahrum boʻlgan bolani oilaga tarbiyaga (patronat) oluvchi, vasiy yoki homiylik qiluvchi;

qaydnoma — pensioner familiyasi, ismi va otasining ismi, yashash joyi, pasport (identifikatsiya ID-karta) maʼlumotlari, pensiya toʻlov muddati, miqdoriga doir maʼlumotlar aks ettirilgan, pensiya toʻlovi uchun pensiyani yetkazib berish (topshirish) yuklangan tashkilot va tijorat banki filialiga taqdim etiladigan elektron shakldagi hujjat;

pensiya va boshqa toʻlovlarni yetkazib berish (topshirish) davri — pensiya va boshqa toʻlovlarni yetkazib berish (topshirish) amalga oshiriladigan joriy toʻlov oyining toʻrtinchidan yigirma yettinchi sanasigacha boʻlgan davr;

pensiya va boshqa toʻlovlarni yetkazib berish uchastkasi — fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari binolari, pensiya oluvchilar tomonidan pensiya va boshqa toʻlovlarni olishi uchun qulay boʻlgan boshqa maʼmuriy binolar;

sayyor kassa — kassa tarmogʻidan tashqarida, pensiya va boshqa toʻlovlarni yetkazib berish (topshirish) yuklangan tashkilot yoki tijorat bankining maxsus avtomashinasi yordamida aholi yashash joyiga chiqqan holda pensiya va boshqa toʻlovlarni tarqatish hamda kommunal va boshqa turdagi toʻlovlarni qabul qilish uchun tashkil qilingan yetkazib berish yuklatilgan tijorat bank kassasi.