Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik sohasida ustuvor xalqaro reyting va indekslarda O‘zbekiston o‘rnini yaxshilash bo‘yicha tizimli ishlar amalga oshirilib kelinmoqda.
2024-10-24 10:25:00 / Vazirlik yangiliklari
Huquq ustuvorligi indeksining Asosiy mehnat huquqlari indikatori bo‘yicha Davlat mehnat nazorati inspeksiyasining vakolatlari kengaytirildi.
Xususan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik sohasida davlat siyosatini takomillashtirish va samaradorlikni oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2024-yil 4 -oktyabrdagi PQ-347-son qarori qabul qilindi.
Qarorga muvofiq:
a) 2024-yil 1-noyabrdan boshlab Davlat mehnat inspeksiyasi va uning hududiy bo‘linmalari tomonidan mehnat huquqlari va mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risidagi qonunchilikka rioya etilishi yuzasidan tekshiruvlar tekshiruv boshlangan paytdan boshlab Tadbirkorlik sub’yektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha vakilni xabardor qilgan holda o‘tkaziladi;
b) 2025-yil 1-martdan boshlab:
Davlat mehnat inspeksiyasi va uning hududiy bo‘linmalari mansabdor shaxslariga mehnat huquqlari va mehnatni muhofaza qilish, ish beruvchining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish, aholi bandligi to‘g‘risidagi qonunchilik talablarini bajarmaganligi uchun kameral nazorat o‘tkazish vakolati beriladi;
mehnat huquqlari va mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risidagi qonunchilikni buzgan, Davlat mehnat inspeksiyasi va uning hududiy bo‘linmalari mansabdor shaxslarining qonuniy faoliyatiga aralashgan, to‘sqinlik qilgan yoki ta’sir o‘tkazgan shaxslarga nisbatan jarima qo‘llash tartibi joriy etiladi;
Davlat mehnat inspeksiyasi va uning hududiy bo‘linmalariga «Shaffof qurilish» milliy axborot tizimi ma’lumotlaridan foydalangan holda Davlat byudjeti mablag‘lari hisobidan qurilayotgan, ta’mirlanayotgan yoki rekonstruksiya qilinayotgan ob’yektlardagi ishchilar sonining loyiha-smeta hujjatlari hamda pudrat ishlari hajmiga muvofiqligi yuzasidan nazorat tadbirlarini o‘tkazishga ruxsat etiladi;
v) huquqni muhofaza qiluvchi va nazorat organlariga Davlat mehnat inspeksiyasi va uning hududiy bo‘linmalarining xodimlarini bir oyda jami 10 ish kunidan ortiq muddatga tekshiruvlar o‘tkazishga jalb qilish taqiqlanadi.
Shuningdek, Inspeksiya tomonidan ish beruvchi va xodimlar o‘rtasidagi mehnat munosabatlarini tartibga solishda quyidagi ishlar amalga oshirildi.
2024-yil yanvar-avgust oylarida 10 209 ta tekshirish va o‘rganishlar o‘tkazilgan bo‘lib, unda 30 798 ta qonun buzilishi holatlari aniqlangan, ulardan 18 844 tasi mehnat munosabatlari va 11 954 tasi mehnatni muhofaza qilish masalalariga to‘g‘ri keladi.
O‘tkazilgan tekshirish va o‘rganishlar iqtisodiy faoliyat turlari
bo‘yicha tahlil qilinganda, maktabgacha va maktab ta’limida – 4 604 ta (45%), sog‘liqni saqlashda – 745 ta (7,2%), qishloq xo‘jaligida – 443 ta (4,3%), Oliy ta’limda – 293 ta (2,9%), qurilishda – 492 ta (4,9%) va boshqa iqtisodiy sohalar (sanoat, neftgaz, savdo, kimyo, aloqa, transport, bank va boshqa tarmoqlar)da – 3 632 ta (35,5%) ulush to‘g‘ri kelmoqda.
Mehnat munosabatlarini tartibga solish yo‘nalishida aniqlangan qonun buzilish holatlarining eng katta ulushi mehnat ta’tillari bo‘yicha – 17,5%, ish haqini to‘lamaslik bo‘yicha – 14%, bo‘sh ish o‘rinlarini yashirish – 8,4%, mehnat shartnomalarini noto‘g‘ri rasmiylashtirish bo‘yicha – 5,8%, mehnat daftarchasi yuritilishi bo‘yicha – 4,4%, elektron mehnat shartnomalar tuzmaslik – 4,2%, ishdan noqonuniy bo‘shatish – 2,7% va boshqa yo‘nalishlar – 42,7% tashkil qiladi.
Mazkur aniqlangan qonun buzilish holatlari bo‘yicha Davlat mehnat nazorati inspeksiyasi tomonidan ijrosi majburiy bo‘lgan 4 666 ta yozma ko‘rsatma berilgan, yuqori turuvchi tashkilotlarga 136 ta taqdimnomalar yuborilgan va aybdor mansabdor shaxslarga nisbatan 5 963 ta ma’muriy jarima solish bo‘yicha qarorlar qabul qilingan.
Bundan tashqari, joylarda mehnat munosabatlari va mehnatni muhofaza qilish masalalari bo‘yicha qonun buzilish holatlarini oldini olish borasida davlat mehnat nazorati inspektorlari tomonidan jami 6 310 ta targ‘ibot ishlari o‘tkazilgan, jumladan 3 653 ta seminar, konferensiya va davra suhbatlari tashkil etilgan, internet, televideniye, radio, gazeta va jurnallarda 932 ta chiqishlar tashkillashtirilgan, 595 ta «Ochiq eshiklar kuni» o‘tkazilgan hamda 1 130 marta ishonch telefoni orqali tushuntirishlar berilgan.
