Gumatlar nima va ulardan qanday to‘g‘ri foydalanish kerak?
2025-03-19 09:20:00 / Yangiliklar
Tuproqqa tushgan gumin moddalar tuproq mikroorganizmlarining faoliyatini kuchaytiradi, natijada tuproqning tuzilishi, uning suv va havo o‘tkazuvchanligi sezilarli darajada yaxshilanadi.
Gumatlarning foydali xususiyatlari
O‘simlikshunoslikda gumin rag‘batlantiruvchilar suvli eritmalar shaklida urug‘larga, ko‘chatlarga va voyaga yetgan o‘simliklarga ishlov berishda qo‘llaniladi. Gumatlar o‘simlik ildizlari yoki novdalari tomonidan o‘zlashtirilganda, yashil organizm hujayralarida moddalar almashinuvi jarayoni me’yoriga keladi va oqsillar sintezi tezlashadi.
Urug‘lar gumin rag‘batlantiruvchi eritmasida ivitilganda ularning unuvchanligi oshadi, unib chiqish quvvati kuchayadi. Ko‘chatlar o‘tqazilganda gumatlar ildiz otish jarayonini yaxshilaydi va ularning tutib ketishini tezlashtiradi. Yetuk ekinlar tezroq o‘sib, sifatli va mo‘l hosil beradi. Ayniqsa, qovoq, turp, qalampir, piyoz, baqlajon, pomidor, karam, lavlagi va sabzi gumin preparatlarini qo‘llashdan so‘ng yaxshi va tez o‘zlashtiradi.
Bundan tashqari, gumatlar o‘simliklarning noqulay ob-havo sharoitlariga moslashishiga yordam beradi. Bular ekologik toza moddalar bo‘lib, o‘simliklarda to‘planmaydi va inson uchun zararsizdir.
Gumatlarni qo‘llash – qisqacha yo‘riqnoma
Shunday bo‘lsa-da, gumin rag‘batlantiruvchilarning ta’sirida jiddiy farqlar yo‘q. Aytish mumkinki, bu moddalar bir-birini o‘rnini bosa oladi.
– Kukun holidagi gumatlar bir chelak (10 litr) iliq (25-28°C) suvda eritiladi. Bunday eritmani tayyorlash uchun 5-6 gramm quruq o‘g‘it yetarli bo‘ladi.
– Suyuq gumin rag‘batlantiruvchi turli konsentratsiyada bo‘lishi mumkin, shuning uchun qo‘llash paytida ko‘rsatmalarga aniq rioya qilib, suyuqlikning qancha miqdorini suvda eritish kerakligiga e’tibor qaratish lozim. Bunda eritmalarda gumat konsentratsiyasini oshirish mumkin emas: bu o‘simliklarga zarar yetkazishi mumkin.
Muhim: Tayyorlangan gumat eritmasini bir haftadan ortiq saqlab bo‘lmaydi!
Hosil bo‘lgan eritmada urug‘larni (pomidorni – 3 kun, karamni – 2 kun, qolgan sabzavotlarni – 1 kun), kartoshka tuganaklarini (12 soat) va qalamchalarni ildiz oldirishdan oldin (odatda bir kun davomida) ivitish mumkin. Shuningdek, bu eritma bilan o‘simliklarni purkash (stressdan keyin tiklanish uchun) va ildiz ostiga quyish (immunitetni oshirish va meva berishni yaxshilash maqsadida) mumkin.