Агентлик ҳақида
Ўзбекистон иқтисодиётнинг турли соҳаларида инновацион космик технологиялардан фойдаланиш орқали мавжуд илмий-техник салоҳиятни самарали амалга ошириш мақсадида 2019 йилнинг 30 август куни Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ўзбекистон Республикасида космик фаолиятни ривожлантириш тўғрисида”ги Фармони имзоланди ва унга мувофиқ Космик тадқиқотлар ва технологиялар агентлиги (“Ўзбеккосмос” агентлиги) ташкил этилди.
“Ўзбеккосмос”нинг асосий вазифаси сифатида қуйидагилар белгиланди:
- космик тадқиқотлар ва технологиялар соҳасида ягона давлат сиёсати ва стратегик йўналишларни ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;
- Ўзбекистон Республикасида космик тармоқни ривожлантиришнинг давлат дастурларини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;
- космик фаолият, космик тадқиқотлар ва технологиялар соҳасида қонун ҳужжатларини такомиллаштириш бўйича таклифлар тайёрлаш, шу жумладан норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини ишлаб чиқиш;
- космик фаолият соҳасининг лозим даражада ривожланиши, соҳага тегишли ва у билан боғлиқ ишлар, хизмат кўрсатишнинг бажарилишини таъминлаш мақсадида космик фаолият соҳасидаги қонун ҳужжатларига риоя этилиши устидан давлат назоратини амалга ошириш;
- космик тармоқ инфратузилмаси, космик тадқиқотлар ва технологиялар, илмий-изланиш, тажриба-конструкторлик ва инновацион ишларни ривожлантириш бўйича комплекс чора-тадбирларни ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;
- космик фаолиятнинг барча йўналишлари бўйича кадрларни, жумладан етакчи хорижий олий таълим муассасаларида тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва малакасини оширишни ташкил этиш;
- стратосфера ва бошқа учувчисиз учиш аппаратлари, шунингдек эрни масофадан туриб зондлаш ва йўлдошли алоқа космик аппаратларини қўллаган ҳолда давлат органларига масалаларни ҳал этиш самарадорлигини оширишда кўмаклашиш;
- космик тадқиқотлар ва технологиялар соҳасида халқаро ҳамкорликни амалга ошириш;
- хорижий инвестициялар ва илғор технологияларни космик фаолият соҳасига, шу жумладан давлат-хусусий шериклик шартлари асосида жалб қилиш мақсадида манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан биргаликда халқаро молия институтлари, донор-мамлакатлар, компаниялар ва банклар билан ҳамкорликни ривожлантириш;
- космик ва йўлдош технологияларни жорий этиш бўйича лойиҳаларни амалга ошириш учун маҳаллий тижорат тузилмалари, ишлаб чиқарувчилар ва молия ресурсларининг кенг жалб этилишини таъминлаш;
- космик фаолиятнинг айрим йўналишлари тижоратлаштирилишини рағбатлантириш.
Юқоридаги Фармондан келиб чиққан ҳолда 2019-2020 йилларда Ўзбекистон Республикасида космик тармоқни ривожлантириш бўйича йўл харитаси тасдиқланди. Унга кўра:
- Космик тадқиқотлар ва технологиялар соҳасида қонунчилик базасини шакллантириш; - Ер усти космик инфратузилмасини ривожлантириш; - Космик тармоқни ривожлантириш учун кадрларни тайёрлаш тизимини ташкил этиш; - Халқаро ҳамкорлик; - Космик тармоқ ютуқларини кенг ёритиш йўналишлари белгиланган.
Космик мониторинг ишларини амалга ошириш, замонавий технологияларни қўллаш орқали ижтимоий-иқтисодий, илм-фан, мудофаа ва хавфсизлик соҳаларида космик фаолият натижаларидан самарали фойдаланишни йўлга қўйиш мақсадида 2022 йилнинг 20 май санасида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Космик тадқиқотлар ва технологиялар агентлиги фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори билан агентлик муассислигида “Космик мониторинг ва геоахборот технологиялари маркази” ташкил этилди.
Унинг асосий вазифаси сифатида қуйидагилар белгиланди:
- космик мониторингни амалга ошириш;
- сунъий йўлдош аппаратлари орқали ерни масофадан зондлаш, унинг маълумотларини қабул қилиш, сақлаш, қайта ишлаш ва узатиш;
- космик соҳага оид хизматларни (космик фаолият натижаларини қайта ишлаш ҳамда уни жисмоний ва юридик шахсларга тақдим этиш, космик фаолиятга оид масалалар бўйича консалтинг хизматлари ва бошқалар) кўрсатиш;
- космик соҳага илмий ва инновацион технологияларни кенг жалб этиш мақсадида мазкур соҳадаги илмий ва инновацион ишларни амалга ошириш;
- космик ва геоахборот технологиялари, шунингдек, учувчисиз учиш аппаратлари ёрдамида иқтисодиёт тармоқлари, мудофаа ва хавфсизлик соҳалари ҳамда ҳудудларнинг ижтимоий-иқтисодий фаолияти самарадорлигини оширишга кўмаклашиш.
Марказ томонидан давлат органлари ва ташкилотлари, хўжалик бирлашмалари, маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органлари, жисмоний ва юридик шахсларга космик мониторинг, сунъий йўлдош ҳамда учувчисиз учиш аппаратлари орқали ерни масофадан зондлаш маълумотларини тақдим этиш ва космик соҳага оид бошқа хизматлар кўрсатиш шартнома асосида амалга оширилиши мумкин. https://lex.uz/docs/-6026003
“Ўзбеккосмос” агентлиги Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 23 ноябрдаги “Космик тармоқни янада ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарори билан 2023-2024 йилларга мўлжалланган давлат космик монитори
