Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги

Шу боисдан юртимизда Миллий профилактик эмлаш календари жорий этилган. Унга кўра, бугунги кунда болалар 13 турдаги юқумли касалликлар — вирусли гепатит В, сил, полиомиелит,  ротавирус инфекция,  бўғма, қоқшол, кўкйўтал, Хиб инфекция,  қизамиқ, эпидпаротит, қизилча, пневмококк инфекция, ВПЧ-одам папиллома вирусларига қарши режали тарзда эмланади.

Шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, 2000 йилгача мамлакатимизда болалар атиги 6 турдаги инфекцияга қарши эмланган бўлса, ҳозирга келиб, яна 7 турдаги вакцина профилактик эмлаш календарига киритилган ва уларнинг аксарияти бола бир ёшга тўлгунига қадар қўлланилади.

Маълумки, вакцина олишга кўрсатма ёки қарши кўрсатмалар мутахассис томонидан аниқланиб, шифокор ҳар бир она билан боланинг сурункали касалликлари, аввалги эмлаш препаратларига реакциялари ёки асоратлари, дори воситаларига ва озиқ-овқатларга аллергик реакциялари ҳақида қисқа сўров ўтказади.

Шунингдек, суҳбат давомида бола организмининг ўзига хос хусусиятлари (чала туғилиши, туғилишда олган жароҳатлар, талваса) юқумли касалликлар билан оғриган беморлар билан мулоқотда бўлган ёки бўлмаганлиги ҳамда энг сўнгги эмлашдан кейин қанча вақт ўтгани аниқланади.

Агар бола тана ҳарорати кўтарилиши билан кечувчи ўткир юқумли касалликлар (шамоллаш, ангина, бронхит, грипп, зотилжам) билан оғриган бўлса, қоидага мувофиқ мазкур муолажа у соғайгунга қадар қолдирилади. Шу билан бирга, боланинг аллергик реакцияси бўлса, шифокор билан аввалдан зарур қўшимча чоралар тўғрисида маслаҳатлашилади.

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг маълумотларига кўра, бугунги кунда дунё бўйича ҳар 100 минг нафар аҳолига 14 нафар бачадон бўйни саратони билан касалланган бемор тўғри келади. Ҳар йили Ер юзида 604 минг нафар аёлда ушбу хасталик аниқланиб, улардан 342 минг нафари вафот этмоқда. Юртимизда бу хасталик барча ёшдаги аёллар ўртасида кўкрак бези саратонидан кейинги ўринни эгаллайди.

Ўлим кўрсаткичи бўйича эса барча ёшдаги аёллар ўртасида кўкрак бези ва ошқозон бези саратонидан кейин учинчи ва туғиш ёшидаги аёллар орасида эса иккинчи поғонада қайд этилган. Касалликнинг олдини олиш учун уни ўз вақтида аниқлаш ва даволаш ҳамда 9 ёшдаги қизларни папиллома вирусига қарши эмлаш ҳисобланади.

Шу боисдан 2019 йилдан бошлаб миллий эмлаш календарига бачадон бўйни саратонига қарши қўлланилувчи ОПВ вакцинаси ҳам киритилди. Натижада ҳар йили 9 ёшли 350 минг нафардан ортиқ қизлар ушбу вакцина билан эмланмоқда.

— Бундай саъй-ҳаракатлар туфайли бугунги кунда мамлакатимизда бошқарилувчи юқумли касалликларга қарши профилактик эмлаш билан қамраб олиш даражаси 95-98 фоизни ташкил этмоқда, — дейди Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги қўмитаси бўлим бошлиғи Дилором Турсунова. — Вакцинация тадбирлари учун эса 3 минг 138 та эмлаш пунктлари ажратилган.

Қувонарлиси, иммунизация тадбирларининг мунтазам ва самарали олиб борилиши туфайли 1996 йилдан буён юртимизда ёввойи полиовируслар келтириб чиқарадиган полиомиелит касаллиги тугатилди ва Ўзбекистон 2002 йилда “Полиомиелитдан холи ҳудуд” сертификатини олишга муваффақ бўлди.

Шунингдек, 2024 йил ЖССТнинг Европа минтақавий бюроси директори Ханс Клюге томонидан юртимизда вирусли гепатитнинг В тури сифатли эмлаш натижасида элиминация қилинганлиги бўйича сертификат берилди.

Энг муҳими, мамлакатимизда вакциналарнинг сифати ва самарадорлиги халқаро стандартлар асосида назорат қилинади ва барча соғлиқни сақлаш муассасаларида юқори даражада таъминланган.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.