Sudlarda raqamlashtirish ishlari davom etmoqda
2025-04-04 17:05:00 / Yangiliklar
Mamlakatimizda inson qadri va manfaatlari yo‘lida olib borilayotgan barcha sohalardagi tizimli islohotlar sud-huquq sohasini ham qamrab olmoqda. Keyingi yillarda mamlakatimizda sudlov faoliyatini raqamlashtirish bo‘yicha amalga oshirilgan islohotlar fuqarolarning o‘z huquqlari va manfaatlarini himoya qilish yuzasidan sudlarga murojaat qilishini liberallashtirish, umuman odil sudlovga erishish darajasini oshirish, shuningdek sudlar faoliyatining ochiqligi va shaffofligini ta’minlash imkonini berganligini, natijada ariza berish, ishda masofadan ishtirok etish, sud hujjatlarini olish va ishlarning ko‘rilishi haqida ma’lumot olish kabi xizmatlar O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining interaktiv xizmatlar portali orqali elektron shaklda amalga oshirilayotgani hech kimga sir emas. Shu bilan birga bugungi kunda videokonferensaloqa rejimida o‘tkaziladigan sud majlislarida mobil videokonferensaloqa tizimidan foydalanishning huquqiy asoslarini yaratish orqali protsessual qonunchilik yanada takomillashtirilib, fuqarolar va tadbirkorlik sub’ektlari, boshqa yuridik shaxslarga yanada qo‘shimcha qulaylik yaratish, ularning vaqtlarini tejash maqsadida axborot telekommunikatsiya texnologiyalari imkoniyatlaridan samarali foydalangan holda sud muhokamalarida masofadan ishtirok etishiga shart-sharoitlar yaratilganligi nizosi sudda ko‘rilayotgan manfaatdor shaxsni befarq qoldirmaydi, albatta.
Parlamentimiz tomonidan 11.03.2025 yilda qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasining “Aholiga sud muhokamalarida masofadan ishtirok etish uchun yanada qulay sharoitlar yaratilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi Qonuni sohada amalga oshirilgan navbatdagi yangilanishlarning huquqiy asosi bo‘lib xizmat qilmoqda. Ushbu Qonun bilan O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik protsessual kodeksiga, Iqtisodiy protsessual kodeksiga va Ma’muriy sud ishlarini yuritish to‘g‘risidagi kodeksiga aholining sud muhokamalarida masofadan ishtirok etishining huquqiy asoslari yaratilishini nazarda tutuvchi o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritildi.
O‘zbekiston Respublikasining Iqtisodiy protsessual kodeksining 166-moddasiga kiritilgan qo‘shimcha va o‘zgartirishlarga ko‘ra «Ishda ishtirok etuvchi shaxslarning videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisida ishtirok etishini ta’minlash uchun ko‘rsatilgan shaxslarning yashash joyi, joylashgan yeri yoki turgan joyi bo‘yicha tegishli sudlarning videokonferensaloqa tizimlaridan yoxud ishni ko‘rayotgan sudning mobil videokonferensaloqa tizimidan foydalaniladi».
Shuningdek, ushbu modda quyidagi mazmundagi beshinchi qism bilan to‘ldirildi:
«Videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisida videokonferensaloqa tizimidan foydalangan holda ishtirok etayotgan guvohlarga, ekspertlarga, mutaxassislarga, tarjimonlarga o‘z huquqlari, majburiyatlari va javobgarligi tushuntirilganligi audio- va videoyozuv orqali qayd etiladi va bu haqda sud majlisi bayonnomasida ko‘rsatiladi».
Xulosa o‘rnida ta’kidlash lozimki, ushbu Qonun fuqarolarning odil sudlovga erishish darajasini yanada oshirishga, fuqarolarning buzilgan huquq va erkinliklari, shuningdek qonuniy manfaatlari ishonchli himoya qilinishini ta’minlashga xizmat qiladi.
Termiz tumanlararo iqtisodiy sudining sudyasi B.Abdullayev