Ekologiyalıq turaqlılıq, qıs máwsimine tayarlıq hám órt qáwipsizligi máseleleri dodalandı

Májiliste ekologiyalıq turaqlılıq, sonıń ishinde, shıǵındılardı qayta islew máseleleri hár tárepleme kórip shıǵıldı, sonday-aq, juwapkerlerdiń qısqa tayarlıq boyınsha esabatları tıńlandı.

Bárinen burın, Tashkent qalasında ekologiyalıq jaǵdaydı jaqsılaw boyınsha arnawlı komissiyanıń esabatı tıńlandı. Hawanıń pataslanıwına qarsı kórilip atırǵan, pataslanıw dereklerin anıqlaw hám olardı saplastırıw baǵdarında ámelge asırılıp atırǵan ilajlar dodalandı.

Atap ótilgenindey, sońǵı kúnlerde mámleketimiz aymaǵı boylap suwıq anticiklon tásiri kúsheyip barmaqta. Nátiyjede hawa basımı artıp, temperatura tómenlemekte, inversiya qubılısları kúsheymekte. Bunday sharayatta hawadaǵı mayda bóleksheler joqarıǵa kóterilmey, tómengi qatlamlarda toplanıp qaladı. Meteorologiyalıq sharayatlar sebepli hawanıń tábiyǵıy tazalanıw páti tómenlemekte.

Keyingi kúnlerde hawanı pataslandırıp atırǵan dereklerdi anıqlaw hám olardıń jumısına shek qoyıw boyınsha ámelge asırılıp atırǵan jumıslar haqqında málimleme berildi. Íssıxanalar, qurılıs maydanları, avtotransport quralları hám nızamsız jumıs alıp barıp atırǵan obektler boyınsha ótkerilgen tekseriwler, qala boylap kóshelerdi ıǵallandırıw, salmalardı tazalaw, fontanlardı iske qosıw sıyaqlı turaqlastırıw ilajları usılardıń qatarına kiredi. Kúsheytilgen tártipte reydler hám profilaktikalıq jumıslar alıp barılmaqta.

Prezidentimiz bul ilajlardı tek ǵana paytaxtta emes, al aymaqlarda da sistemalı dawam ettiriw, anıqlanǵan nızambuzıwshılıqlardı jedel saplastırıw, hawaǵa tásir kórsetiwshi barlıq faktorlardı qatań qadaǵalawǵa alıwdı tapsırdı.

Turmıslıq shıǵındılardan elektr energiyasın islep shıǵarıw boyınsha 933 million dollarlıq joybarlar 6 aymaqta – Ándijan, Namangan, Ferǵana, Samarqand, Qashqadárya hám Tashkent wálayatlarında baslanǵan, biraq basqa wálayatlarda bul baǵdarda isenimli háreket baqlanbay atır. Baslanǵan joybarlarda da investorlardı infrastruktura – jol, elektr, suw menen támiyinlew jumısları talap dárejesinde emes.

Wálayatlar hákimlikleri hám Ekologiya hám klimat ózgeriwi milliy komitetine kemshiliklerdi saplastırıp, kelesi jılı qalǵan aymaqlarda da usınday joybarlardı baslaw tapsırıldı.

2030-jılǵa shekem turmıslıq shıǵındı poligonların 50 procentke qısqartıw belgilengen. Keyingi jılları 47 poligonnıń jumısı saplastırılıp, rekultivaciya etildi, nátiyjede 243 gektar jer tábiyatqa qaytarıldı.

Biraq házirgi waqıtta jumıs islep atırǵan 132 poligonnıń kópshiliginde elege shekem qorǵanıw diywalları, “jasıl belbew,” suw támiynatı hám ekologiyalıq qáwipsizlik imaratları shólkemlestirilmegeni kórsetip ótildi.

– Bul qorshaǵan ortalıqqa unamsız tásir kórsetip atır hám xalıqtıń narazılıqlarına sebep bolmaqta. Sol sebepli, turmıslıq shıǵındı poligonların ekologiyalıq qáwipsiz aymaqqa aylandırıw zárúr. Birinshi gezekte, adamlardıń tarawdan razılıǵına erisiwimiz kerek. Bul máselege tek ǵana shıǵındını basqarıw emes, al sanaat, energetika, ekologiyalıq mádeniyat penen tıǵız baylanıslı baǵdar sıpatında qatnas jasaw kerek, – dedi mámleketimiz basshısı.

Juwapkerlerge rekultivaciyalanǵan 47 poligon jerin qayta paydalanıwǵa kirgizip, olarda “jasıl maydanlar” jaratıw, jańa investiciyalıq joybarlardı ámelge asırıw kerek ekenligi kórsetip ótildi. Barlıq poligonlardıń átirapında “jasıl belbew” jaratıw, terek hám nál egiw jumısların yarım poligonlarda báhár máwsiminde, qalǵan yarımında gúz máwsiminde juwmaqlaw wazıypası qoyıldı.

2026-jıldan bul jumıslarǵa respublikalıq byudjetten hár jılı keminde 150 milliard sum ajıratıp barılatuǵını belgilendi.
Sońǵı eki jılda burın qayta islenbegen sanaat hám qáwipli shıǵındılardı qayta islew dárejesi 4,5 procentke alıp shıǵıldı. Bul kórsetkish az ekenligi atap ótilip, sanaat hám qáwipli shıǵındılar payda bolıp atırǵan jáne saqlanıp atırǵan orınlardı xatlawdan ótkerip, olardı qayta islew jáne utilizaciyalaw boyınsha keminde 1 den joybardı baslaw zárúr ekenligi atap ótildi. Qáwipli shıǵındılardı qadaǵalaw boyınsha birden-bir málimleme-monitoring platformasın iske qosıw tapsırıldı.

Atap ótilgenindey, jeńilletilgen shártlerde suyıltırılǵan gaz jetkerip beriwde kemshilikler saqlanıp qalmaqta, talan-taraj etiw jaǵdayları ushıraspaqta. “Aymaqgaztámiynat” sistemasına bul jaǵdaylarǵa shek qoyıw, aymaqpa-aymaq júrip, xalıqtıń mashqalaların sheshiw tapsırıldı. Gónergen elektr tarmaqları hám artıqsha júklemede islep atırǵan transformatorlardı xatlawdan ótkerip, olardıń turaqlı islewin támiyinlew wazıypası qoyıldı.

Sonday-aq, 1800 kilometr elektr tarmaqlarında ońlaw jumısları sapasız orınlanǵanı anıqlanǵan. Bas prokuraturaǵa bul jaǵdaylardı úyreniw hám nızam ústinligin támiyinlew, “Energoinspekciya”ǵa bolsa qadaǵalaw jumısların jańasha kózqaras tiykarında shólkemlestirip, ayrıqsha tártipte jumıs islewge ótiw tapsırıldı.

Qıs máwsiminde energiya resursları xalıqqa úzliksiz jetkerip beriliwi shárt ekenligi ayrıqsha atap ótildi.
Májiliste órt qáwipsizligi máselelerine de toqtap ótildi.

Elimizde 44 mıńnan aslam kóp qabatlı imaratlarda órt qáwipsizligi jaǵdayın tolıq úyreniw, ayrıqsha jaǵdaylar sisteması bunday qáwip-qáterlerge qarsı háreket etiwge tayar turıwı zárúr ekenligi atap ótildi.

Imaratlardıń sırtqı diywallarında kúshli janıwshı materiallardı qollanıwdı qadaǵan etetuǵın qatań talaplardı nızam hújjetlerine kirgiziw waqtı kelgeni atap ótildi. Usı múnásibet penen kóp qabatlı turaq jaylarda qurılıs normaları hám órt qáwipsizligi qaǵıydaların xalıqaralıq tájiriybege beyimlestiriw jáne juwapker basshılardıń juwapkershiligin kúsheytiw boyınsha nızam joybarın islep shıǵıw tapsırıldı.

Kommunallıq xızmetlerdiń jumısın muwapıqlastırıw hám ayrıqsha jaǵdaylarda operativ háreket etiw sistemasın jetilistiriw máseleleri dodalandı. Ótken máwsimde paytaxtta toplanǵan tájiriybe tiykarında respublikanıń basqa aymaqları kesiminde jumısshı toparlar shólkemlestiriw, barlıq kommunallıq xızmetler hám basqarıw servis kompaniyaların AJM dispetcherlik sistemasına baylanıstırıw hám úyme-úy profilaktika jumısların kúsheytiw wazıypası qoyıldı.