2022 — 2026 жылларда мектеп тәлимин раўажландырыў бойынша МИЛЛИЙ ДАСТУР

Раўажландырыў программасының тийкарғы бағдарлары :
мектеп тәлимине алдыңғы халық аралық тәжирийбелер тийкарында ислеп шығылған Миллий оқыў программасын толыққонли енгизиў ҳәм де жергиликли ҳәм шет ел авторлар тәрепинен жаратылған заманагөй сабақлықларды әмелиятқа киргизиў;
жәмиетте оқытыўшы кәсипи орынын асырыў, педагоглар ушын қолай социал шараятлар жаратыў ҳәм мийнетин мүнәсип хошаметлеў;
оқытыўшылардың жасларға тәлим ҳәм тәрбия бериў деги жуўапкерлигин, турақлы кәсиплик раўажланыў дағы қаталлығын асырыў ;
улыўма орта билим бериў мәкемелери ушын миллий кадрлар резервин қәлиплестириў, алдыңғы мектеп директоры ҳәм үлгили оқытыўшы критеряларын ислеп шығыў ҳәм де олар тийкарында баслық ҳәм педагог кадрлар искерлигин баҳалаб барыў ;
улыўма орта билим бериў мәкемелеринде руўхый -билимлендириў ислерди системалы шөлкемлестириў, усы жөнелисте үзликсиз моныторың, баҳалаў ҳәм прогнозлаў механизмлерин жолға қойыў, бала тәлим-тәрбиясында шаңарақ, әсиресе, ата-ананың орнын асырыў ;
оқыўшылардың бос ўақытларын мазмунли шөлкемлестириў, оларды кәсиплерге жөнелтириў системасын жетилистириў;
бөлек тәлим мүтажликлери болған балалардың мектепге шекем ҳәм мектеп тәлими системасына интеграциясын күшейтиў ҳәм де инклюзив тәлим процесслерин жеделлестириў;
улыўма орта билим бериўде барлық мағлыўмат алмасинуви процесслерин мектепге шекем ҳәм мектеп тәлими системасын басқарыўдың бирден-бир программалық комплекси арқалы әмелге асырылыўын ҳәм де бул тараўда електрон мәмлекет хызметлерин көлемин кеңейтиў;
улыўма орта билим бериў мәкемелериниң гезеклилик коеффициентин оптимал дәрежеге жеткизиў, заманагөй моделлер бойынша мектеплерди қурыў, реконструктсия қылыў, жетилискен ремонтлаў ҳәм де зәрүр үскенелер менен тәмийинлеў.

 

Ҳәкимшилик реформалар нәтийжесинде мектепке шекемги, халық ҳәм қәнигелескен билимлендириў бирден-бир мектепке шекемги ҳәм мектеп билимлендириўи системасына бирлести. 

Ҳәзирги күнде системада 10 мыңнан аслам мектеп, 38 мыңнан артық бақшаларда 8,5 миллионға шамалас тәрбияланыўшы ҳәм оқыўшыға дерлик 700 мың педагог тәлим-тәрбия берип келмекте. Мектеплерди жылына орташа 400 мың оқыўшы питкерип атырған болса, олардың 170 мыңы билимлендириўди даўам еттирмекте. Кейинги бес жылда 422 мәмлекетлик бақша қурылысы ҳәм 21 мыңнан аслам мәмлекетлик емес мәкемелердиң ашылыўы есабынан 1 миллион 200 мың орын жаратылған. Системаға балаларды қамтып алыў көрсеткиши 76 процентке жеткен.

Соңғы жыллары жүзлеген заманагөй мектеплер қурылды. Президент мектеплери, дөретиўшилик мектеплери турмысымызға кирип келди, қәнигелестирилген мектеплер тармағы кеңейтилди. Жаңа сабақлықлар ҳәм оқыў қолланбалары жаратылды.

Ҳәзирги күнде системада 30 мың 792 мектепке шекемги билимлендириў шөлкеми, 10 мың 160 улыўма билимлендириў мектеби, 14 Президент мектеби, 9 дөретиўшлик мектеби, 182 қәнигелестирилген мектеп бар.

Аймақлардағы 500 мектепте Президент ҳәм қәнигелескен мектеплердиң баҳалаў системасы енгизилген. Нәтийжеде алдынғы сырт ел тәжирийбеси тийкарында жағдайды таллаў, машқаланы шешиў, жәмәәтте ислесиў сыяқлы әмелий сабақлардың үлеси 60 процентке жеткерилген. 208 мектептиң жоқары класс оқыўшыларын үш бағдар бойынша кәсипке үйретиў жолға қойылды. Шет тилин билиў сертификатына ийе болған мектеп питкериўшилериниң саны кейинги еки жылда 6 мыңнан 18 мыңға жетти.

Муғаллим ҳәм тәрбияшылардың мийнет шараятларын жақсылаў, маманлығын арттырыўға айрықша итибар қаратылмақта. Атап айтқанда, өткен дәўирде муғаллимлердиң айлық мийнет ҳақысы орташа 2,5 есеге артты.

Соның ишинде, шет тили, мәлимлеме технологиялары, математика, химия, биология бойынша миллий ҳәм халықаралық сертификаты бар муғаллимлерге үстеме, шетки аймаққа барып ислеген муғаллимлерге айрықша төлем енгизилди. Нәтийжеде 6 миллион сумнан 10 миллион сумға шекем мийнет ҳақы алатуғын муғаллимлер саны 23 мыңға жетти, 10 миллион сумнан жоқары мийнет ҳақы алыўшылар 1 мыңнан асты.

Мектеплер жүклемесин азайтыў мақсетинде 800 мың оқыўшы орны жаратылды. Жоқары оқыў орынлары саны 200 ден асып, қамров 9 проценттен 38 процентке жетти.

 

Өзбекстан Республикасы жоқары тәлим системасын 2030 жылға шекем раўажландырыў КОНЦЕПЦИЯСЫ

Өзбекстан Республикасы Жоқары тәлим системасын 2030 жылға шекем раўажландырыў контсептсиясы (кейинги орынларда — Контсептсия ) жоқары тәлим системасын социал тараўдың ҳәм економика тармақлары мүтажликлеринен келип шыққан ҳалда, пән, тәлим ҳәм өндиристиң беккем интеграциясын тәмийинлеў тийкарында тәлим сапасын жақсылаў, бәсекиге шыдамлы кадрлар таярлаў, илимий ҳәм инновциялық искерликти нәтийжели шөлкемлестириў, халық аралық шерикликти раўажландырыў мақсетинде, соның менен бирге Өзбекстан Республикасы Президентиниң 2019 жыл 11 июлдаги ПҚ-4391-сан «Жоқары ҳәм орта арнаўлы тәлим системасына басқарыўдың жаңа принциплерыни енгизиў илажлары туўрысында»ги шешими атқарыўы майданынан ислеп шығылған.
 Контсептсия Өзбекстан Республикасында жоқары тәлимди раўажландырыўдың стратегиялық мақсетлери, үстин туратуғын бағдарлары, ўазыйпалары, орта ҳәм узақ мүддетли келешектеги басқышларын белгилейди ҳәм де тараўға тийисли программалар ҳәм комплекс илажларды ислеп шығыў ушын тийкар болады.

 2023/2024 оқыў жылынан баслап мəмлекет жоқары тəлим мəкемелерине оқыўға қабыллаў бойынша мəмлекет буйыртпасы параметрлери тек мəмлекет гранти ушын тастыйықланади. Мəмлекет жоқары тəлим мəкемелерине оқыўға қабыллаў жобасы, күндизги тəлим формасында бакалаврлар таярлаў, магистрлар таярлаў бойынша мəмлекет буйыртпасының тастыйықланған параметрлери менен танысыў.

2019 -2021 жылларға мөлшерленген Өзбекстан Республикасын инновциялық раўажландырыў стратегиясының әмелге асырылыўы нәтийжесинде економика тармақлары және социал тараўда, сондай-ақ, аўыл хожалығы, енергетика, қурылыс, тәлим, ден саўлықты сақлаўда инновциялық ҳәм технологиялық раўажланыўды тәмийинлеў ҳәм хошаметлеў бойынша үлкен жетискенликлерге ерисилди. Атап айтқанда :
 республикамыз 81 индикатор бойынша баҳаланатуғын Глобал инновциялық индекси рейтингинде 2015 жылға салыстырғанда 36 текшеге көтерилди;
 инноватсия ҳәм илим тараўларына Мәмлекет бюджетинен ажратылатуғын жыллық ақшалар көлеми 2018 жылға салыстырғанда 3 теңдейге асырылды ҳәм 1, 5 триллион сумга жеткизилди;
 жас илимпазлар 2018 жылда 6, 5 мың болған болса, 2022 жылда олардың саны 10, 8 мыңны қурады, яғный бир ярым теңдейге өсди;
2018 жылдан баслап ҳәр жылы өткерилип атырған Халық аралық инновциялық идеялар ҳәптелиги - “Инноўеек. уз” шет ел инновциялық ҳәм илимий орайлар, инвеститсион ўаондлар, технологиялық агентликлер, технопарклар ҳәм бизнес-инкубаторларни бир мақсет жолында жәмлеўши инновциялық технологиялар платформасига айланып атыр.