Texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi nazorat ishlari natijasida yuzaga chiqqan qonunbuzarliklar va ko‘rilgan choralar bo‘yicha

PRESS-RELIZ

(2025-yil yanvar-aprel)

Respublika miqyosida texnik jihatdan tartibga solish sohasida olib borilgan chuqur va kompleks nazorat ishlari natijasida joriy yilning yanvar-aprel oylari davomida 126 ta korxonada tekshiruvlar o‘tkazildi. Tekshiruvlar davomida iste’molchilarning hayoti, sog‘ligi va moliyaviy manfaatlariga jiddiy xavf tug‘diruvchi holatlar aniqlanib, zarur choralar ko‘rildi.

Nazorat ishlari natijasida jami 298 turdagi mahsulot laboratoriya sharoitida sinovdan o‘tkazildi. Ajablanarlisi shundaki, ulardan 275 tasi yoki 92,2 foizi belgilangan texnik reglament va milliy standartlarga mos kelmasligi aniqlandi. Ushbu mahsulotlarning umumiy qiymati 4 milliard so‘mdan ortiq bo‘lib, bu ko‘rsatkich jamoatchilik e’tiborini kuchaytirishni talab etmoqda.

Sifat talablariga javob bermaydigan mahsulotlar orasida kundalik iste’molda bo‘ladigan tovarlardan tortib, sanoat uchun mo‘ljallangan murakkab texnik jihozlargacha bo‘lgan turli nomenklaturalar mavjud. Bu esa sifatsiz mahsulotlar oqibatida iste’molchilar sog‘lig‘iga yetkazilishi mumkin bo‘lgan zarar xavfini oshirmoqda.

Davlat nazorati doirasida 1662 dona o‘lchash vositasi ko‘zdan kechirildi. Tahlillar shuni ko‘rsatdiki, 540 ta o‘lchov vositasi qiyoslanmagan holatda foydalanilgan bo‘lib, bu umumiy vositalarning 32,4 foizini tashkil qiladi. Ayniqsa oziq-ovqat, tibbiyot va energetika sohalarida ushbu vositalar ishonchli bo‘lishi talab etiladi. Ammo qiyosdan o‘tmagan vositalar nafaqat iste’molchining huquqlarini poymol qilmoqda, balki iqtisodiy muvozanatga ham salbiy ta’sir o‘tkazmoqda.

Bozor muomalasiga chiqayotgan mahsulotlarning yarmi sertifikatlash talablariga rioya qilinmasdan ishlab chiqarilgan. Aniqroq aytganda, 36 turdagi mahsulotlar sertifikatsiz holatda muomalada bo‘lib, ularning umumiy qiymati 229,1 milliard so‘mni tashkil etdi. Bu raqamlar texnik tartibga solish tizimining yanada kuchaytirilishini talab etmoqda.

Respublika bo‘ylab o‘tkazilgan tekshiruvlarda ayrim hududlarda kamchiliklar soni yuqori bo‘ldi. Jumladan:

• Toshkent shahri – 2,7 milliard so‘mlik mahsulotlar talabga javob bermaydi;
• Qoraqalpog‘iston Respublikasi – 21,9 milliard so‘mlik mahsulotlar reglamentga zid;
• Jizzax viloyati – 21,7 milliard so‘mlik mahsulotlar sifatsiz holatda aniqlangan;
• Surxondaryo viloyati – 21,1 milliard so‘mlik mahsulotlar iste’molchi xavfsizligiga tahdid solmoqda.

Bu ko‘rsatkichlar hududiy inspeksiya bo‘limlarining ish samaradorligini qayta ko‘rib chiqishni talab qiladi.

Inspeksiya tomonidan o‘tkazilgan tekshiruvlar natijasida 191 nafar mansabdor shaxsga nisbatan Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 212, 213 va 214-moddalari asosida huquqbuzarlik bayonnomalari tuzildi. Shuningdek, 57 ta subyektga nisbatan 125,8 milliard so‘mlik moliyaviy jazolar belgilandi.

Lift, esklator, sovutkich, kabel, radiator va boshqa xavfli texnik mahsulotlar uchun jami 797 ta hujjat ko‘rib chiqildi. 143 ta hujjatda kamchilik aniqlanib, hujjatlar qayta ishlab chiqish uchun ishlab chiqaruvchilarga qaytarildi. 11 ta sertifikat esa amalda yo‘q deb topildi.

Qonunbuzarliklarning oldini olish, korxonalarni xabardor qilish va profilaktika ishlarini kuchaytirish maqsadida respublika bo‘yicha jami 7963 ta tadbirkorlik subyektiga ogohlantiruv xatlari yuborildi. Faqat Toshkent shahrining o‘zida 1347 ta ogohlantirish xati jo‘natilgan.

Malaka baholash doirasida 249 ta korxona bilan shartnomalar tuzilib, ulardan 147 tasi texnik malakaga ega deb topildi. 12 ta korxona esa talab etilgan kamchiliklarni bartaraf etmagani sababli tasdiqlanmadi.

Sertifikatlashtirish idoralari tomonidan taqdim etilgan 300 ta to‘plamdan 297 tasida hujjatlarda nomuvofiqlik aniqlanib, tizimli kamchiliklar fosh etildi.

Texnik jihatdan tartibga solish sohasida olib borilgan nazorat ishlari, aniqlangan qonunbuzarliklar va qo‘llanilgan chora-tadbirlar – bu sohada shaffoflik, xavfsizlik va ishonchlilikni ta’minlash yo‘lida tashlangan muhim qadamdir. Ayni damda tizim ichidagi muammolar yuzasidan keskin va qat’iy chora ko‘rilmoqda. Kelgusida esa ushbu sohadagi tartib-intizomni yanada mustahkamlash, qonunbuzarliklarni minimal darajaga tushirish asosiy vazifa etib belgilangan.