Қонунчиликдаги янгиликлар. Ҳуқуқий бўшлиқни тўлдириб
2024-09-27 22:00:00 / Янгиликлар
Маълумки, Ўзбекистон Республикасининг “Проба-ция тўғрисида”ги қонуни Президентимиз томонидан жорий йилнинг 7 август куни имзоланди. Пробация фаолиятини тартибга солувчи барча норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар мазкур қонунга бирлаштирилди.
Унда ИИВ ЖХХ Пробация хизматининг ваколатлари белгилаб берилди. Жумладан, давлат органларига, бошқа ташкилотларга ёки мансабдор шахсларга пробация тўғрисидаги қонунчилик бузилишлари, шунингдек, уларнинг сабабларини ва содир этилишига имкон берган шарт-шароитларни бартараф этиш ҳақида бажарилиши шарт бўлган тақдимномаларни киритиш ҳуқуқи кўзда тутилди.
Янги қонунда Пробация назоратидаги шахсларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари ҳам белгиланди. Унга мувофиқ, ушбу шахслар пробация хизматининг чақирувига биноан узрли сабабларсиз келмаган ҳолларда, ички ишлар органларининг ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўлинмаси томонидан мажбурий келтирилади.
Пробация назоратидаги шахсга электрон кузатув воситаси (браслет) туман (шаҳар) пробация бўлинмаси бошлиғининг қарори асосида қўлланилади. Унга яшаш, иш ва ўқиш жойини ўзгартириш, тегишли маъмурий ҳудуд доирасидан ташқарига чиқиш бўйича розилик бериш ваколати пробация бўлинмаларига берилди.
Пробация назоратидаги шахснинг хорижга чиқиш паспорти мавжуд бўлса, жазо муддати тугагунча вақтинча пробация ходими томонидан олиб қўйиладиган бўлди. Транспорт воситаларини бошқариш ҳуқуқидан маҳрум этилган пробация назоратидаги шахслар транспорт воситаларини бошқарганлик учун маъмурий жавобгарликка тортилганида, бу ҳақда Йўл ҳаракати хавфсизлиги хизмати ходимлари Пробация бўлинмаларига ахборот юборишади.
Назоратдаги шахсни 4 соат ичида мастлик ҳолатини аниқлаш учун тегишли тартибда текширув ўтказилиши юзасидан аниқ тартиб ўрнатилди. Шартли ҳукм қилинган шахс 3 кун муддат ичида ўзининг яшаш, иш ва ўқиш жойи ўзгарганлиги ҳақида пробация бўлимига хабар бериши шартлиги қатъий белгиланди.
Шу билан бирга, Қонунда Пробация назоратидаги шахсларни ижтимоий мослаштириш йўналишидаги чора-тадбирлар белгиланиб, уларни амалга ошириш бўйича тартиб жорий этилди.
Хусусан, пробация назоратидаги шахс ҳисобга қўйилган кунидан бошлаб 1 ой муддат ичида ишга ёки ўқишга жойлашиши, ҳар 3 ойда бир маротаба мутахассис-психолог суҳбатидан ўтказилиши кўрса-тиб ўтилди.
Энди пробация бўлинмалари 18 ёшдан ошган, умумий ўрта таълим тўғрисидаги ҳужжатларга эга бўлмаган назоратдаги шахсларга экстернат тартибда якуний аттестациядан ўтишига ёрдам беришади.
Шу билан бирга, пробация назоратидаги шахсларга нисбатан интизомий жазо чораси қўлланилиши учун қайси ҳолатлар асос бўлиши кўрсатиб ўтилди. Суд томонидан белгиланган тақиқларга (чекловларга) ёки мажбуриятларга риоя этилмаганлиги, пробация хизмати ходимининг қонуний талаблари бажарилмаганлиги шулар жумласидандир.
Бундан ташқари, Қонуннинг 71-моддаси билан айрим қонунларга ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди.
Хулоса қилиб айтганда, мазкур Қонун Пробация соҳасидаги қонунчиликда мавжуд бўлган ҳуқуқий бўшлиқни тўлдириб, айрим зиддиятларни бартараф этишга хизмат қилади.
Хусусан, ИИВ ЖХХ Пробация хизмати ва унинг жойлардаги бўлинмалари фаолияти самарадорлигини оширишда муҳим омил бўлади.
©️ “Postda” газетаси, Азиза Кенжаева, ИИВ ЖХД Пробация бошқармаси МТБ инспектори, подполковник.