Chiqindilarni boshqarish va sirkulyar iqtisodiyotni rivojlantirish agentligi

Keng jamoatchilik va ommaviy axborot vositalarini qiziqtirayotgan masalalar yuzasidan O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining agrar, suv xo‘jaligi masalalari va ekologiya qo‘mitasi tomonidan Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o’zgarishi vazirligiga yuborilgan savollarga joriy yilning 23-iyul kuni batafsil javob xati yuborilgan.

Xabaringiz bor, O‘zbekiston Respublikasining 2025-yil 7-martdagi “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga chiqindilarni to‘plash va olib chiqish xizmatlarini ko‘rsatish sohasida to‘lov intizomini mustahkamlashga qaratilgan qo‘shimcha va o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘risida”gi 1044-sonli Qonunida maishiy chiqindilarni to‘plash va olib chiqish xizmatlari uchun majburiy to‘lovlar bo‘yicha qarzdorlik vujudga kelganda mazkur qarzdorlik qisqa xabar (SMS) orqali xabardor qilingan sanadan eʼtiboran besh kun ichida bartaraf etilmagan taqdirda qarzdorlik bartaraf etilguniga qadar isteʼmolchining elektr energiyasi uchun to‘lovlarini qabul qilishni vaqtinchalik cheklashga qaratilgan huquqiy normalar belgilanishini nazarda tutuvchi qo‘shimcha va o‘zgartirishlar kiritilgan.

Shu o‘rinda, O‘zbekiston Respublikasining 2024-yil 4-yanvardagi “Chiqindilarni boshqarish tizimini takomillashtirish va ularning ekologik vaziyatga salbiy ta’sirini kamaytirish bo‘yicha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi 5-son Farmoni 4-bandining “g” kichik bandiga asosan qattiq maishiy chiqindilarni to‘plash va olib chiqib ketish xizmatlaridan qarzdorligi mavjud bo‘lgan abonentlarning qarzdorligi so‘ndirilmaguniga qadar elektr energiyasi uchun to‘lovlarni cheklash tizimi faqatgina aholiga ko‘rsatilgan xizmatlar uchun maxsus texnikalarga o‘rnatilgan GPS uskunalari hisobga olishning yagona elektron billing tizimiga ulangan holda to‘lovlarni hisoblash yo‘lga qo‘yilgan hududlarda bosqichma-bosqich joriy etish belgilangan.

Bu borada Chiqindilarni boshqarish va sirkulyar iqtisodiyotni rivojlantirish agentligi va “Hududiy elektr tarmoqlari” AJ axborot tizimlarini integratsiya qilish bo‘yicha texnologik yo‘riqnoma ishlab chiqilib, tasdiqlangan. Mazkur texnologik yo‘riqnoma asosida dasturchilar tomonidan texnik ishlar amalga oshirilib, tizimlar o‘zaro integratsiya qilingan.

Shu bilan birga, qattiq maishiy chiqindidan qarzdor abonentlarga “Hududiy elektr tarmoqlari” AJning “2100” qisqa raqami orqali har oyda SMS xabarnoma yuborish to‘g‘risida Agentlik va “Hududiy elektr tarmoqlari” AJ o‘rtasida shartnoma imzolangan.

Qolaversa, agentlikning “Toza Makon” yagona elektron billing tizimi Ichki ishlar va Adliya vazirliklari, Bojxona va chegara organlari, Kadastr agentligi, “Hududiy elektr tarmoqlari” AJ ma’lumotlar bazasi, O‘zbekiston Respublikasi Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali (my.gov.uz) hamda “Elektron Hukumat” dasturlari bilan o‘zaro integratsiya qilingan.

Shuningdek, to‘lovlarni to‘g‘ri hisob kitob qilish hamda istemolchilarning e’tirozlarini oldini olish maqsadida “Toza Makon” yagona elektron billing tizimida abonentlarning ma’lumotlari taqqoslanib, to‘g‘ri shakllantirilgan ma’lumotlar asosida tizimdan identifikatsiyadan o‘tkazish ishlari ham amalga oshirilmoqda.

Ta’kidlash joizki, ushbu tizimning yo‘lga qo‘yilishi iste’molchilar to‘g‘risidagi ularning soni, doimiy yashash manzili, mavjud mulklarning kadastr hujjatlari kabi to‘liq va aniq ma’lumotlarga aniqlik kiritish imkoniyati yaratilishi natijasida to‘lovlarning to‘g‘ri hisobini yuritish barobarida faqatgina ko‘rsatilgan xizmatlar uchun iste’molchilarga qulay tarzda to‘lovlarni amalga oshirish bo‘yicha tizimli ishlar olib borilayotgani bilan ahamiyatlidir.

Shu bilan birga, “Play Mobile” MChJ hamda Agentlik o‘rtasida qarzdorligi mavjud abonentlarga xabarnoma yuborish bo‘yicha shartnoma imzolanib, respublikadagi barcha xizmat ko‘rsatuvchi sanitar tozalash korxonalari tomonidan qarzdor abonentlarga “SMS” xabarnoma oyma-oy jo‘natish tizimi joriy etilgan. 

Ma’lumot o‘rnida: “Hududiy elektr tarmoqlari” AJning billing tizimi “HET” mobil ilovasi faqatgina elektr energiya foydalanuvchilari uchun ishlab chiqilgan bo‘lib, “Toza makon” yagona elektron billing tizimining “Toza makon” mobil ilovasi ishlab chiqilgan, mobil ilovada iste’molchilar to‘g‘risida barcha ma’lumotlarni olish hamda shikoyat va takliflar qoldirish imkoniyati yaratilgan.

Umumiy qilib aytganda, qattiq maishiy chiqindilarni to‘plash va olib chiqib ketish xizmatlaridan qarzdorligi mavjud bo‘lgan abonentlarning qarzdorligi so‘ndirilmaguniga qadar elektr energiyasi uchun to‘lovlarni cheklash tizimi “Toza Makon” yagona elektron billing tizimida abonentlar identifikatsiyadan o‘tkazilgan hamda maxsus texnikalar GPS uskunalarini hisobga olishning yagona elektron billing tizimiga ulangan holda to‘lovlarni hisoblash yo‘lga qo‘yilgan hududlarda bosqichma-bosqich joriy etilishini ma’lum qilamiz.