Raqobatni rivojlantirish va iste’molchilar huquqlarini himoya qilish qo‘mitasiga RADDIYA
2025-07-15 09:00:00 / Yangiliklar
Raqobatni rivojlantirish va iste’molchilar huquqlarini himoya qilish qo‘mitasi tomonidan “Chiqindi tashish xizmatidan aholidan undirilgan jami 2 mlrd so‘mni qaytarish choralari ko‘rilmoqda” sarlavhasi ostida e’lon qilingan (https://t.me/Otabek_Usmanov/937) xabar ijtimoiy tarmoqlarda tarqalib, keng muhokamaga sabab boʻlmoqda.
Chiqindilarni boshqarish va sirkulyar iqtisodiyotni rivojlantirish agentligi holat yuzasidan quyidagilarni ma’lum qiladi:
Raqobatni rivojlantirish va iste’molchilar huquqlarini himoya qilish qo‘mitasi Farg‘ona viloyati hududiy boshqarmasi (keyingi o‘rinlarda – Boshqarma) tomonidan “Tozalik Sanitar Servis” MChJ chiqindilarni olib chiqib ketish xizmatini ko’rsatadigan Quva tumanidagi “Baynalminal”, “Jalayer”, “Iftixor”, “Katta Qashqar”, “Mustaqillik”, “Na’muna”, “So‘fi” MFYlarda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 6-fevraldagi 95-son qaroriga asosan tasdiqlangan Nizom (keyingi o‘rinlarda – Nizom) da belgilangan tartibda o‘rganishlar o‘tkazilmagan.
Biroq Boshqarma tomonidan chiqarilgan qarorda go‘yoki tegishli sifatda xizmat ko‘rsatilmaganligi vaji bilan 1 mlrd 761 mln so‘m mablag‘lar hech bir asossiz noreal deb topilgan.
Vaholanki, Nizomning 34-bandida maishiy chiqindilarni to‘plash va olib chiqib ketish bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatilmagan yoki tegishli bo‘lmagan sifatdagi xizmatlar ko‘rsatilganligi fakti aniqlangan holatlarda, iste’molchi, xizmat ko‘rsatuvchi tashkilotning vakili, shuningdek, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari yoki xususiy uy-joy mulkdorlari shirkati vakili tomonidan imzolanadigan, xizmatlar ko‘rsatilmaganligi yoki tegishlicha bo‘lmagan sifatdagi xizmatlar ko‘rsatilganligi holatini tasdiqlovchi dalolatnoma tuziladi deb aniq ko‘rsatib qo‘yilgan (dalolatnomalar rasmiylashtirilmagan).
Shuningdek, Nizomning 34-bandi uchinchi xatboshisida dalolatnoma iste’molchi, xizmat ko‘rsatuvchi tashkilot, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari yoki xususiy uy-joy mulkdorlari shirkati vakillarining imzolari bo‘lgandagina haqiqiy hisoblanadi, deb belgilab qo‘yilgan.
34-bandning oltinchi xatboshisida esa iste’molchiga maishiy chiqindilarni to‘plash va olib chiqib ketish bo‘yicha aslida ko‘rsatilmagan xizmatlar bo‘yicha majburiy to‘lovlar hisoblanganligi fakti aniqlangan holatlarda “mahalla yettiligi” tomonidan ushbu hisoblangan majburiy to‘lovlarni hisobga olmaslik to‘g‘risida dalolatnoma tuzilib, xizmat ko‘rsatuvchi tashkilot va Agentlikning tegishli hududiy bo‘linmasiga yuboriladi, deb ko‘rsatilgan.
“Baynalminal”, “Jalayer”, “Iftixor”, “Katta Qashqar”, “Mustaqillik”, “Na’muna”, “So‘fi” MFYlar raislari hamda ushbu mahallalarda istiqomat qiluvchi aholi tomonidan sanitar tozalash xizmatlari ko‘rsatilmaganligi bo‘yicha shu kungacha hech qanday murojatlar kelib tushmagan bo‘lsa-da, Boshqarma tomonidan ushbu hududlarda hech qanday asoslarsiz “xizmat ko‘rsatilmagan” deb qaror qabul qilingan.
Vaj qilingan ushbu o‘rganishda Quva tumanidagi yuqorida nomlari keltirilgan mahallalarga borilmagan yoki Chiqindilarni boshqarish agentligi va uning viloyat boshqarmasiga hamkorlik bo‘yicha hech qanday murojaatlar qilinmagan hamda ushbu hududda haqiqatda xizmat ko‘rsatilganligi haqida “GPS” monitoring tizimidan ma’lumotlar olinmagan.
Avvalroq xuddi shunday holatda Boshqarma viloyatning Rishton tumanida chiqindilarni olib chiqib ketish xizmatini olib boruvchi “Agro Rishton Ta’mir Servis” MChJ yetarli darajada xizmat ko‘rsatmaganligi yuzasidan chiqargan 04.04.2025-yildagi qarori 2025-yilning 30-iyun kuni Farg‘ona tumanlararo ma’muriy sudida ko‘rib chiqilib, haqiqiy emas deb topildi hamda “Agro Rishton Ta’mir Servis” MChJning buzilgan huquqlari sud tomonidan tiklandi.
Yuqoridagilardan ko‘rinib turibdiki, boshqarma tomonidan “Agro Rishton Ta’mir Servis” MChJda bo‘lgani kabi endilikda “Farg‘ona Tozalik Sanitar Servis” MChJ faoliyatiga nisbatan yuzaki o‘rganishlar o‘tkazilib, ish ko‘rsatkichlarini sun’iy ravishda oshirib ko‘rsatish maqsadida qaror chiqarib kelinmoqda.
Ayni paytda “Farg‘ona Tozalik Sanitar Servis” MChJ tomonidan Boshqarmaning qarorini haqiqiy emas deb topish yuzasidan tegishli sudga murojaat qilingan.
Taʼkidlash joizki, bu borada Chiqindilarni boshqarish agentligi tomonidan respublika ishchi guruhi tuzilib, hududlarda doimiy ravishda xizmat sifati qat’iy tarzda oʻrganilmoqda. Oʻrganishlar natijasida koʻrsatilmagan xizmatlar aniqlangan taqdirda abonentlar foydasiga qayta hisob-kitob qilinmoqda. Shuningdek, oʻz vazifasiga sovuqqonlik bilan qarab, tegishli xizmatni koʻrsatmagan sanitar tozalash korxonalari bilan tuzilgan bitimlar bekor qilinmoqda.
Masalan, Navoiy viloyatida aholiga qoniqarsiz xizmat koʻrsatgan “Berejlivost” sanitar tozalash korxonasi bilan tuzilgan bitim bekor qilinib, biriktirib berilgan hududlar hamda maxsus texnikalar qaytarib olindi. Shu bilan birga, Toshkent viloyatida ham abonentlarga tegishli darajada sifatli xizmat koʻrsatmagan sanitar tozalash korxonasi bilan tuzilgan bitim shartlari bekor qilinib, hudud boshqa masʼullarga biriktirib berilgan.
Ma’lumot uchun, bugungi kunda aholiga koʻrsatilayotgan xizmat sifatini oshirish maqsadida agentlik tomonidan bir qator tizimli ishlar (https://t.me/sanitationuz/2369) olib borilmoqda.
Xususan, sohani raqamlashtirish barobarida xizmat sifatini yaxshilash va chiqindilarni o‘z vaqtida olib ketilishida maxsus texnikalar harakatini onlayn nazorat qilish maqsadida “Toza makon” elektron billing tizimi ishga tushirilib, respublikada mavjud 9 575 ta mahalla fuqarolar yig‘ini, 71 066 ta ko‘cha, 196 ta qattiq maishiy chiqindi poligoni, koʻp qavatli uylar uchun qurilgan 3 361 ta chiqindi yigʻish shoxobchasi va ularga biriktirilgan 620 mingta abonent va 3 083 ta maxsus texnika billing va GPS tizimiga ulangan. Natijada maxsus texnikalarning hududlarda mahalla va chiqindi yigʻish maydonchalariga kirish-chiqish vaqtlari aniq hisoblanib, qattiq maishiy chiqindilarning oʻz vaqtida olib chiqib ketilishi taʼminlanib, aholiga faqatgina koʻrsatilgan xizmatlar uchun toʻlovni amalga oshirish imkoni yaratilgan.
Bundan tashqari, Raqobat qo‘mitasi tomonidan avval ham Qashqadaryo, Sirdaryo, Farg‘ona va Namangan viloyatlaridagi noreal qarzdorliklar haqida xabarlar eʼlon qilingan bo‘lib, mazkur rasmiy maʼlumotlarni Chiqindilarni boshqarish agentligidan emas, boshqa tashkilot va idoralardan olishga urinilgan.
Bu kabi o‘rganishlar ishchi guruh tarkibida soha faoliyati haqida to‘liq maʼlumotga va dalillarga ega bo‘lmagan xodimlarning shunchaki soxta va yuzaki xulosalari asosida tayyorlanib, jamoatchilik eʼtiboriga noto‘g‘ri maʼlumot berilgan.
Qayd etish joizki, ushbu o‘rganishlarda agentlik va uning hududiy boshqarmalarining mazkur yo‘nalishdagi birorta mansabdor vakili ishtirok etmagan va bu o‘rganish jarayonlarining asosi, hujjatlari qo‘mita va boshqarma masʼullaridan so‘ralganda ham taqdim eta olishmagan.
Demakki, Raqobat qo‘mitasi va uning hududiy boshqarmalari vakillari nafaqat soha, qolaversa Chiqindilarni boshqarish va sirkulyar iqtisodiyotni rivojlantirish agentligi faoliyati hamda vazifalari haqida to‘liq maʼlumotga ham ega emas.
Eslatib o‘tamiz, Chiqindilarni boshqarish agentligi fuqarolar uchun doimo ochiq va soha faoliyati, tizimda olib borilayotgan ishlar ko‘lami hamda kelgusi rejalar haqida maʼlumotlarni bemalol olishingiz mumkin.