Jahon banki guruhi va Xalqaro valyuta jamg‘armasining Marrakeshda (Marokash) bo‘lib o‘tayotgan yillik yig‘ilishlari doirasida Jahon banki vakillari bilan bitim imzolandi

Ushbu mablag‘lar “O‘zbekiston energetika sektorini transformatsiya qilish uchun innovatsion uglerodli moliyalashtirish” (iCRAFT) loyihasini amalga oshirish uchun ishlatiladi. Loyiha toza energiya ishlab chiqarishga va energiya samaradorligini oshirishga ko‘mak beradi. 

Jahon bankining Uglerod aktivlarini transformatsiya qilish jamg‘armasi (TCAF) tomonidan moliyalashtirilgan iCRAFT loyihasi bankning energetika sohasidagi islohotlarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha birinchi global tashabbusi bo‘lib, ma’lum bir sohadagi aniq natijalar uchun to‘lovlar orqali issiqxona gazlari emissiyalarini kamaytirishni rag‘batlantiradi. Loyiha O‘zbekistonga iqlim o‘zgarishi sohasidagi xalqaro majburiyatlarini bajarishda va energiya resurslaridan samarali foydalanishda yordam beradi. iCRAFT kelajakda dunyoning turli mintaqalarida amalga oshirilayotgan shunga o‘xshash loyihalar uchun namuna bo‘lib xizmat qilishi kutilmoqda. 

O‘zbekiston nisbiy energiya sarfi eng yuqori bo‘lgan davlatlar qatoriga kiradi. Bu amaliyot natijasida elektr va gaz uchun tariflar past. Shu tariqa, energiya korxonalari tomonidan yetkazib beriladigan xizmatlardan olinadigan daromadlar tegishli energiya turlarini ishlab chiqarish va iste’molchilarga yetkazib berish xarajatlarini qoplash uchun yetarli emas. 

O‘z navbatida, arzon tariflar energiyani tejash hamda uy xo‘jaliklari va xususiy sektorda energiya tejaydigan texnologiyalarni joriy etishni qo‘llab-quvvatlamaydi. Shuningdek, ular energiya korxonalarining foydalanuvchilarga sifatli xizmat ko‘rsatish imkoniyatlarini cheklamoqda. Hukumat esa, o‘z navbatida, energiyani ishlab chiqarish xarajatlariga moslashtirish maqsadida energiya tariflarining bosqichma-bosqich ko‘tarilishiga olib keladigan islohotlarni boshladi.

iCRAFT loyihasi doirasida taqdim etilgan mablag‘larning bir qismi kam ta’minlangan oilalarni tariflarning ko‘tarilishidan himoya qilish uchun sarflanadi. Jumladan, loyiha “yashil” iqtisodiyotga o‘tish bo‘yicha davlat dasturini va energetika sohasini isloh qilishga qaratilgan boshqa chora-tadbirlarni amalga oshirishni qo‘llab-quvvatlaydi.

Xususan, loyiha doirasida 2027-yilgacha mamlakatdan uglerod chiqindilarini sotib olish rejalashtirilgan, energiya resurslaridan yanada samarali foydalanish orqali ularning kamayishiga erishish ko‘zda tutilgan.

Loyiha, shuningdek, O‘zbekistonga “uglerod kreditlari” deb yuritiladigan savdo bo‘yicha xalqaro pilot bitimi orqali xalqaro uglerod bozorlariga kirishga yordam beradi. Ushbu chora-tadbirlar mamlakatning “yashil” iqtisodiyotga o‘tishini tezlashtiradi.

Jahon banki va TCAF rivojlanayotgan mamlakatlarni issiqxona gazlari emissiyalarini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi ta’siriga moslashish bo‘yicha xalqaro majburiyatlarini bajarishda qo‘llab-quvvatlaydi. O‘zbekistonda ushbu loyihani amalga oshirishi Jahon bankiga a’zo bo‘lgan boshqa manfaatdor davlatlar uchun namuna bo‘lib xizmat qiladi. Kanada, Germaniya, Norvegiya, Ispaniya, Shvetsiya, Shveytsariya va Buyuk Britaniya hukumatlari, shuningdek, “Climate Cent Foundation” (Shveytsariya) jamg‘armasi TCAF faoliyatiga moliyaviy ko‘mak berdi.