Oilaviy nizolar kelib chiqish sabablari va ularni bartaraf etish
2025-06-03 17:15:00 / Yangiliklar
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 76-moddasida Oila jamiyatning asosiy bo‘g‘inidir hamda u jamiyat va davlat muhofazasidadir. Nikoh O‘zbekiston xalqining an’anaviy oilaviy qadriyatlariga, nikohlanuvchilarning ixtiyoriy roziligiga va teng huquqliligiga asoslanadi.Davlat oilaning to‘laqonli rivojlanishi uchun ijtimoiy, iqtisodiy, huquqiy va boshqa shart-sharoitlar yaratadi deb belgmilab qo‘yilgan.
Har bir oila hayoti davomida muammoli vaziyatlarga duch keladi, ularni hal qilish qarama-qarshi individual ehtiyojlar, motivlar va manfaatlar kontekstida amalga oshiriladi. Konflikt – qarama-qarshi maqsadlar, manfaatlar, pozitsiyalar, qarashlar to‘qnashuvi sifatida ta’riflanadi. Oila a'zolarining qarashlari yoki e'tiqodlari qaramaqarshi bo‘lsa, nizo yuzaga kelishi mumkin. Ba'zida odamlar bir-birini noto‘g'ri tushunib, noto‘g'ri xulosaga kelishganda nizolar paydo bo‘lishi mumkin. Tinch yo‘l bilan hal etilmagan mojarolar janjal va norozilikka olib kelishi mumkin. Vaqti-vaqti bilan er-xotinning bir-biri bilan kelishmovchilik qilish odatiy holdir. Vaqti-vaqti bilan nizolar oilaviy hayotning bir qismidir. Biroq, davom etayotgan ziddiyat stressli va munosabatlarga zarar yetkazishi mumkin. Ba'zi odamlar o‘zlarining his-tuyg'ularini boshqarishda qiynaladilar va qasddan xafagarchilikka, tajovuzkor yoki hatto zo‘ravonlikka aylanishadi.
Oilaviy mojaro yuzaga kelishining sabablari bor ko'p miqdorda, chunki nikohnafaqat qo'shma uyni saqlash va farzand ko'rish, balki ularning istaklarini ro'yobgachiqarish, ehtiyojlarini qondirish va baxtli yashash istagini ham o'z ichiga oladi.Erkak va ayol turmush qurishni davom ettirish orqali hayotlarini yaxshilashnixohlaydigan odamlar bo'lib qolmoqdalar.
Biroq, nizolar, turmush o'rtog'i qarama-qarshi yoki turli xil qarashlarga,istaklarga, manfaatlarga, ehtiyojlarga va boshqalarga qarshi to'qnashuv yuzagakelganda paydo bo'ladi. Er-xotin o'rtasidagi janjallarning tez-tez sabablariquyidagilardir:
- Turmush o'rtoqlardan birining mastligi.
- Oilaviyhayotnio'tkazishbo'yichaqarashlarningfarqi.
-Zino.
-Turmusho'rtoqlarningxudbinligi.
-Haddantashqarirashk.
-Sheriklarganisbatanhurmatsizlik.
-Qondirilmaganehtiyojlar.
-Turmusho'rtoqlardanbiriningbolalarnitarbiyalashdayokihayotniboshqarishdaishtiroketmasligi. Ma’lumkiyuqoridagisabablarningqaysibiridirko’proqfoizniqaysibiridirkamroqfoiznitashkiletadi, lekinbaribiro’zo’rnidaoilaviykonfliktlarnivujudgakeltirmoqda.
Oilanizolarinihalqilishusullari.Oiladaginizolarnihaletishningko'pginasamarasizusullarimavjud, ulardanfoydalanishnafaqatsizningqimmatbahovaqtniolibtashlashimumkin, balkioiladagimojaroniyanadakuchaytirishimumkin. Oilangizdagiziddiyatlarnibartarafetishuchunoilaviypsixologlardanyordamso'rangvaoilangizgaqo'shnilar, tanishlaryokiota-onalarningmaslahatinitekshirmang. Oiladahechqandayqarama-qarshiliklarmavjudemas, chunkioilamunosabatlariningo'zigaxosjihatishundaki, qarama-qarshijinsdagiodamlarbutunlayboshqachahayotiyhikoyalarvaturlixiltarbiyabilanuylanadivaaynipaytdaularbir-birlaribilanbir-biriningtagidabo'lishlarikerak. Bu holatdabajarilishimumkinbo'lganbarchanarsalaroiladaginizolarningoldiniolishdir. Oiladaginizolarnihalqilishuchunsiztushunishgaintilishingizkerak. Agar ikkalaturmusho'rtog'ibir-birlarinieshitishgaharakatqilsalar, undamurosagakelishmumkin. Bu erdag'alabaqozonishninghojatiyo'q, chunkig'alabayutqazishnitaxminqiladi. Ittifoq - buqulvaxo'jayinemas, ikkitengsherikningbirlashmasi. Ikkiturmusho'rtoqo'zaromunosabatlardaqulaybo'lishikerak, natijadakimdirningxohish-istaklariamalgaoshmaganisabablinikohittifoqibuzilmaydi.
Fuqarolik ishlari bo‘yicha
G‘allaorol tumanlararo
sudi raisi G‘ayrat Usanov