Ўзбекистон ҳукумати ва Жаҳон банки ўрмонлар ҳамда деградацияга учраган ерларни тиклаш лойиҳасини амалга оширади

Жаҳон банки лойиҳани амалга ошириш учун 153 миллион АҚШ доллари миқдорида маблағ ажратади. Бу лойиҳа Марказий Осиёнинг бешта давлатида ўрмонлар ва деградацияга учраган ерларни тиклашга кўмаклашиш бўйича амалга ошириладиган минтақавий дастурнинг бир қисмидир.

“Биз бугун Жаҳон банки билан ҳамкорликда йўлга қўяётган лойиҳамиз  Ўзбекистон ўрмон хўжалиги тизимини 2030 йилгача ривожлантириш концепциясида белгиланган мақсадларга эришишга ёрдам беради. Бу ўн йиллик охирига қадар ўрмонлар майдонини 6,1 миллион гектарга етказиш масалаларини ҳам ўз ичига олади, — деди Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазири Азиз Абдуҳакимов. — Лойиҳа ерлари деградацияга учраган ерларга бут ва дарахтлар экиш орқали маҳаллий ландшафтларнинг барқарорлигини ва озиқ-овқат тизимларининг унумдорлигини оширади, шунингдек, аҳоли турмуш шароитини яхшилаш, инфратузилмани ривожлантириш ва иш ўринлари яратишга хизмат қилади. Бундан ташқари, лойиҳа табиий ресурслардан янада самарали фойдаланиш орқали кичик ва ўрта бизнесни қўллаб-қувватлайди ва муҳофаза этиладиган табиий ҳудудларда экотуризмни ривожлантиришга хизмат қилади”.

Лойиҳа мамлакатнинг турли ҳудудларида ландшафтлар барқарорлигини таъминлаш ва ўрмонларни қайта тиклаш, шунингдек, Ўзбекистон ва Марказий Осиёнинг бошқа давлатлари ўртасида трансчегаравий табиий ҳудудларни тиклаш бўйича ҳамкорликни мустаҳкамлайди. Лойиҳа тадбирлари мамлакатимизнинг 6 та ҳудуди — Жиззах, Қашқадарё, Наманган, Самарқанд, Сурхондарё ва Сирдарё вилоятларида амалга оширилади.

Ўзбекистонда ўрмон ресурслари чекланган. Маълумотларга кўра, Ўрмон хўжалиги агентлигидаги ўрмон билан қопланган ер майдони 4,4 миллион гектарни ташкил қилади. Бу умумий ер майдонининг 10,6 фоизини ташкил қилади. Охирги 10 йил ичида Республикада ўрмонзорлар майдонини кўпайтиришга жиддий эътибор қаратилди. Бунга мисол қилиб, Орол денгизининг қуриган тубида ўрмон барпо этиш ҳажми кескин кўпайтирилди. 

Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 27 мартдаги “Халқаро тараққиёт уюшмаси иштирокида "Ўзбекистонда барқарор ўрмон ландшафтларини тиклаш" лойиҳасини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида” ПҚ-140-сон қарорига мувофиқ Республиканинг 176 минг гектар ер майдонида ўрмонзорларнинг табиий тикланишига кўмаклашиш, 38,5 минг гектар ер майдонларида яйловларни қайта тиклаш, 15 минг гектар ер майдонида сувни тежаш ва тоғ ўрмонларида тупроқ эрозиясига қарши курашиш, 14,2 минг гектар ер майдонларида агроўрмончилик тадбирларини амалга ошириш, 5 минг гектар ер майдонда саноатбоп ўрмонзорлар ташкил қилиш ҳамда 5 минг гектар ер майдонида доривор ўсимликлар плантацияларини ташкил қилиш ишлари амалга оширилмоқда.

Иқлим ўзгариши ҳам ўрмонларнинг деградациясини тезлаштирмоқда. Бу ёнғинлар сонининг кўпайишига, зараркунандаларнинг тарқалишига ва дарахтлар касалликларининг ортишига олиб келади.  

"Жаҳон банки Ўзбекистон ҳукумати деградацияга учраган ерларни тиклаш борасидаги саъй-ҳаракатларни қўллаб-қувватлаётганини юқори баҳолайди, — деди Жаҳон банкининг Марказий Осиё бўйича минтақавий директори Татяна Проскурякова. — Янги лойиҳа орқали мамлакат Жаҳон банки томонидан молиялаштирилган Марказий Осиёда барқарор ландшафтларни тиклаш (RESILAND CA+) дастурига қўшилади. Дастур Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон ва Ўзбекистоннинг шаҳар ва қишлоқ ҳудудларида иқлим ўзгаришлари оқибатларини юмшатишга хизмат қилади. Янги лойиҳанинг минтақавий компоненти Ўзбекистонга чегарадош қўшни давлатлар билан  ўрмон ҳудудларида фаолият олиб боришга ёрдам беради".

Лойиҳа доирасида Экология, атроф-муҳит ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Ўрмон хўжалиги агентлиги томонидан лойиҳа доирасида қуйидаги ишлар амалга оширилади: 

— республиканинг 6 та вилоятида деградацияга учраган ерларни дарахтлардан (агроўрмон хўжалиги, ўрмон плантациялари, боғлар, ўрмон-яйлов тизимлари) тиклаш бўйича ишларни амалга ошириш (ушбу фаолият, шунингдек, ўрмонларни қайта тиклаш ва кўкаламзорлаштириш каби ландшафтни тиклаш фаолияти билан шуғулланадиган маҳаллий аҳоли учун қисқа муддатли иш ўринларини яратади); 

— Табиий ресурслардан самаралироқ фойдаланиш асосида кичик ва ўрта корхоналарни ривожлантириш учун фермерларга молиявий ва таълим соҳасида ёрдам кўрсатиш;

— Муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлар ва ўрмон қўриқхоналарини бошқаришни такомиллаштириш ва 6 та ҳудудда барқарор экотуризмни ривожлантириш (Лойиҳа зарур инфратузилмани, жумладан, муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлар ва ўрмон ҳудудларида туристик марказлар, маъмурий объектлар, кемпинглар, сайр қилиш жойлари, сайёҳлик маршрутлари ва бошқа рекреацион майдонларни яратишни молиялаштиради);

— Ўзбекистонда биринчи бўлиб ўрмон плантациялари бўйича ягона маълумотлар базасини яратиш ва Ўрмон хўжалиги агентлиги учун ахборот-комм