Bu taklif “Oʻzbekiston–2030” strategiyasini “Atrof-muhitni asrash va “yashil iqtisodiyot” yilida amalga oshirishga oid davlat dasturi toʻgʻrisidagi Prezident Farmoni loyihasida qayd etilgan. 

Taʼkidlash joizki, keyingi yillarda ovchilik xoʻjaliklari tomonidan oʻzlariga biriktirilgan ov qilish joylaridan tashqari hududlarda ov qilish uchun berilgan ovchilik yoʻllanmalari boʻyicha nazoratning mavjud emasligi ovchilarga ovchilik yoʻllanmalaridan takror foydalanish hamda noqonuniy ov qilishga sharoit yaratmoqda.

Ovchilar tomonidan ov qilish davrida ov hududlaridan tashqari boʻlgan joylarda noqonuniy ov qilinishi va tartibsiz ravishda hayvonot dunyosiga boʻlgan munosabati natijasida hayvonlarning normal koʻpayish jarayoniga  jiddiy xavf solmoqda. Bu kabi holatlar esa aholining haqli eʼtirozlariga sabab boʻlmoqda. 

Xalqaro tajriba qanday?

Xalqaro tajriba oʻrganilganda uzoq muddatli ov faoliyatini cheklash yoʻqolib ketish xavfi yuqori boʻlgan hayvon turlarining normal  populyatsiyasini saqlab qolish va ularni maʼlum bir miqdorda koʻpayishiga yordam berganligi isbotlangan. Masalan,  AQSHning Garvard universiteti va Buyuk Britaniyaning Oksford universiteti tadqiqotlariga koʻra, ovni cheklash natijasida shu hududlardagi hayvonlar soni oʻrtacha 20 foizga  oshgan hamda biologik xilma-xillikni saqlash barqarorligiga ijobiy taʼsir koʻrsatgan. 

Oʻzbekiston Fanlar Akademiyasi tadqiqotlari ov cheklovlari atrof-muhit barqarorligini saqlab qolishda muhim ahamiyatga ega ekanligini qayd etmoqda.

Moratoriy tatbiq etilmaydigan holatlar ham bormi?

Taklif etilayotgan loyihaga koʻra, moratoriy fermalar, pitomniklar, inkubatorlar, baliqchilik pitomniklari va hovuz xoʻjaliklarida saqlanayotgan va (yoki) yetishtiriladigan yovvoyi hayvonlarni ovlash hamda sanitar maqsadlarda ov qilishga tatbiq etilmaydi.
Shuningdek, ovchilarga muqobil mashgʻulot sifatida hududlarda oʻq otish sportiga ixtisoslashtirilgan maxsus poligonlarda xizmat koʻrsatish yoʻlga qoʻyiladi.

Qolaversa, shaharlardagi tabiiy suv havzalari ixtiofaunasining populyatsiyasini qayta tiklash maqsadida respublikaning markaziy shaharlaridan oqib oʻtuvchi daryo va soylarda 2025-yildan boshlab, har yili 15 tonnadan kam boʻlmagan chavoqlantirish ishlari amalga oshiriladi.

Nazorat qanday boʻladi?

Ov faoliyatiga cheklovlar qonunchilikda belgilangan tartibda tasdiqlanadi va tegishli organlari tomonidan nazorat qilinadi. 
Bu borada davlat va jamoatchilik nazorati orqali cheklovlarga rioya etilishi doimiy ravishda tekshirib borilib, maxsus komissiyalarni tashkil etilgan holda har chorakda olib borilayotgan ishlar monitoring qilinadi.

Kutilayotgan natijlar

Tahlillar shuni koʻrsatadiki, cheklovlar joriy etilgandan keyin hayvonlar populyatsiyasining yillik oʻsishi 8-10 foizga ortishi kutilmoqda. Shuningdek, bu boradagi ishlar ovchilik xoʻjaliklarini tashkil etish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanishga, tartibli ov qilishga zamin yaratishga hamda tabiatni muhofaza qilish va ekologik barqarorlikni taʼminlashga xizmat qiladi. Qolaversa, tabiatning sogʻlom holati sayyohlik va dam olish imkoniyatlarini yaxshilaydi.  

Maʼlumot uchun, Prezident Farmoni loyihasi “Oʻzbekiston-2030” xalq strategiyasi onlayn portalida keng jamoatchilik muhokamasiga qoʻyilgan. Loyiha 2025-yil 22-yanvarga qadar keng jamoatchilik va ekspertlik muhokamalaridan oʻtkaziladi. Unda siz ham faol ishtirok etib, oʻz taklif va mulohazalaringizni uzbekistan2030.uz onlayn portali hamda @Ekologiya_yili_bot telegram boti orqali yuborishingiz mumkin!