Ekologik "master-reja" Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi, Iqlim o‘zgarishi milliy markazi va Samarqand shahar hokimligi tomonidan ishlab chiqilgan.

Prezidentning “Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish sohasini o‘zgartirish hamda vakolatli davlat organi faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq ekologik bosh rejalarni tasdiqlash mas’uliyati xalq deputatlari viloyat Kengashlariga yuklangan. Samarqand ekologik "master-reja"si 2024-yil iyul oyida taqdim etilgan Iqlim o‘zgarishi milliy markazining “Green Cities” loyihasi doirasida ishlab chiqilgan. Bu loyiha shunchaki tashabbus emas, balki mustaqil, yirik loyiha bo‘lib, shaharlarning ekologik barqarorligining yillik reytingi, ekologik "master-reja"larni ishlab chiqish va ularni mamlakatimiz hududlarida bosqichma-bosqich amalga oshirishni o‘z ichiga oladi. "Master-reja"larni amalga oshirish natijalari Vazirlar Mahkamasiga kiritilib, reyting va ish natijalariga ko‘ra hududiy rahbarlarni rag‘batlantirish yoki intizomiy javobgarlikka tortish to‘g‘risida qarorlar qabul qilinadi.

Rivojlanishning muhim bosqichi jamoatchilik ishtiroki edi. So‘rov natijalari shuni ko‘rsatdiki, samarqandliklarning 60 foizi atrof-muhit haqida qayg‘uradi, 37 foizi havoning ifloslanishi, 13 foizi suv tanqisligi, 8 foizi esa chiqindilar bilan bog‘liq muammolarga asosiy muammolar sifatida qaraydi. Shahar aholisi yashil hududlarni kengaytirish (23%) va chiqindilarni boshqarishni yaxshilash (22%)ni eng ustuvor chora-tadbirlar deb hisoblaydi.

Maʼlumotlarga koʻra, Samarqand shahridagi yashil maydonlarning ulushi har 100 ming aholiga 21,4 foizni tashkil etadi. "Master-reja"ga yangi bog‘lar yaratish va qurg‘oqchilikka chidamli daraxt ekish loyihalari kiritilgan. Qolaversa, havo sifatini yaxshilash uchun jamoat transportini modernizatsiya qilish, ekologik toza texnologiyalarni joriy etish va sanoat obyektlarini modernizatsiya qilish rejalashtirilgan.

Shaharda har yili 219 ming tonna chiqindi hosil bo'ladi, umumiy hajmning 1% dan kamrog'i qayta ishlanadi. "Master-reja" doirasida yangi ekologik chiqindi poligoni yaratilib, chiqindilarni ajratish tizimi joriy etiladi. Shahar suv ta'minoti tizimida suv yo'qotishlari 24 foizni tashkil etadi. Ularni qisqartirish uchun infratuzilmani modernizatsiya qilish, suvni tozalash tizimlarini takomillashtirish va qayta ishlash texnologiyalarini joriy etish ko‘zda tutilgan. 

Ekologik "master-reja"ning tasdiqlanishi ekologik barqaror shaharni yaratish yo‘lidagi muhim qadamdir. 

Ma'lumot uchun, 2024-yil sentabr oyida xalq deputatlari Buxoro viloyat Kengashi qarori bilan Buxoro shahrida ham shunday bosh reja tasdiqlangan edi.