Ayollar qurg'oqchilikka yechim izlashda yetakchilik qilishmoqda — BMT
2024-10-15 17:00:00 / Yangiliklar
"Ayollarning qurg‘oqchilikka chidamlilik borasidagi yechimlari" nomli hisobot ayollarning zaif jamoalarni qurg'oqchilikning halokatli oqibatlaridan himoya qilish borasidagi sa’y-harakatlarini yaxshiroq tan olish va qo‘llab-quvvatlashga chaqiradi. Shuningdek, oziq-ovqat xavfsizligiga erishishda ayollarning yerga bo‘lgan huquqlari muhim ahamiyatga ega ekanligi ta’kidlanadi.
Hisobotda Afrika, Osiyo va Lotin Amerikasidan qurg‘oqchilikka chidamlilikni bartaraf etishda ayollar yetakchiligini ko‘rsatadigan 35 ta amaliy tadqiqotlar keltirilgan. Suvni tejash usullaridan tortib, iqlimga mos dehqonchilik amaliyotlarigacha bo‘lgan misollar ayollarning taraqqiyot va qurg'oqchilikka chidamliligini qanday ko'rsatayotganini isbotlaydi.
“Ayollar qadimdan qurgʻoqchilikka eng zaif deb hisoblangan, ammo bu hisobot shuni koʻrsatadiki, ular ayni paytda dunyodagi eng dolzarb muammolardan biriga yechim topishda yetakchilik qilishmoqda. Butun dunyoda qurg'oqchilikka qarshi kurashayotgan ayollarning zukkoligi va topqirligi cheksizdir. Afrikaning Sahel mintaqasida, Keniya shimolida, Eronda, Peruda yoki Marokashda ayollar o'zlarining chidamliligi va oilalari farovonligini ta'minlash uchun eng qiyin sharoitlarni yengib o'ta olishlarini isbotladilar", — deydi UNCCD ijrochi kotibi Ibrohim Tiav.
Hujjatga ko'ra:
— Rivojlanayotgan mamlakatlarda oziq-ovqatning 80 foizini ayollar ishlab chiqaradi, ammo dunyo yerlarining 20 foizdan kamrog‘iga egalik qiladi. Bu tengsizlik ularning kredit va ta'lim kabi resurslarga kirishini cheklaydi, shuningdek, qurg'oqchilikka tayyorgarlik ko'rish va qurg'oqchilikdan xalos bo'lish qobiliyatini, iqlim o'zgarishiga nisbatan zaifligini kuchaytiradi;
— qurg'oqchilik butun dunyo bo'ylab tabiiy ofatlar bilan bog'liq iqtisodiy yo'qotishlarning 15 foizini tashkil qiladi va chorva mollari o'limining 85,8 foiziga sabab bo'ladi. Yomg'irga boy qishloq xo'jaligi hududlarida qurg'oqchilik qishloq xo'jaligi ishchilarining katta qismini tashkil etuvchi ayollarning turmush tarziga tahdid soladi;
— dunyo yerlarining 40 foizigacha degradatsiyaga uchragan, bu 3,2 milliarddan ortiq insonga ta'sir qiladi. Yerning tanazzulga uchrashi va qurg‘oqchilik natijasida ko‘plab ayollar toza suv va oilasiga o‘tin terish uchun uzoq masofalarni bosib o‘tishga majbur bo‘lmoqda;
— ayollarning yerga bo'lgan huquqlarini ta'minlash uy xo'jaliklarining oziq-ovqatga bo‘lgan ehtiyojini ta'minlash sifatini oshiradi, bolalar ta'limiga sarflanadigan xarajatlarni oshiradi va umumiy iqtisodiy sharoitlarni yaxshilaydi.