Темир жол тараўын реформалаў бойынша усыныслар көрип шығылды

Соңғы жети жылда мәмлекетимизде санаат кәрханалары көбейип, 110 мыңға жетти. 2 мыңнан аслам жаңа өним ислеп шығарыў жолға қойылды. Экспорт көлеми 1,6 есеге артып, өткен жылы 19 миллиард долларға жетти. Солардың нәтийжесинде мәмлекетимизде жүк айланысы 30 процентке артқан.

Бизге белгили, Өзбекстан сыяқлы дүнья океанларына тиккелей шығыў имканияты жоқ мәмлекетлер ушын ең қолайлы ҳәм арзан транспорт бул – темир жол болып есапланады. Бирақ, ҳәзир ишки базарда өнимниң тек ғана 5 проценти, экспортта болса 45 проценти поездда тасылмақта. Яғный, «Өзбекстан темир жоллары» акционерлик жәмийети автобомильде жүк тасыўға бәсекилесе алмай атыр.

Себеби тараў узақ жыллар реформаланбады, заманагөй басқарыў системасы енгизилмеди. Соның менен бирге, халықаралық майдандағы жағдай есабынан транспорт-логистика қәрежетлери де артқан. Ақыбетинде жәмийеттиң дәраматы да, хызметлер сапасы да төмен болып қалмақта.

Соның ишинде, вагонлардың жетиспеўшилиги ҳәм олардың көбиси ескиргенлиги айтып өтилди. Ҳәзирги тарифлер ҳәм басқарыў системасы менен тараўға жеке меншик сектордың кириўи қыйын. Айырым станциялардың дәраматы өз қәрежетин қапламайды. Санластырыў дәрежеси төменлигише қалмақта. Вокзалларда саўда ҳәм сервис керекли дәрежеде жолға қойылмаған. Қәўипсизлик бәнеси менен орайлық вокзалларға кирип-шығыў имканияты шекленген. Автомобиль турыў орынларының алыс жайласқаны, билет сатыўдағы коррупция, вагонлардағы шараят ҳәм хызметтен халық наразы.

Усылар атап өтилип, мәжилисте реформалаў бойынша усыныслар додаланды.

Оған бола, «Өзбекстан темир жоллары» акционерлик жәмийетин холдинге айландырып, заманагөй басқарыўды енгизиў, инфраструктура, жүк вагонлары ҳәм логистика, жолаўшы тасыў хызметлери сондай-ақ, вокзаллар басқарыўын бир-биринен ажыратып, өз алдына кәрханалар шөлкемлестириў мөлшерленбекте.

Мәмлекетимиз басшысы бул усынысларды мақуллап, тараўдағы нәтийжелиликти арттырыў бойынша қосымша көрсетпелер берди. Бухгалтерияны айқын етип, кәрханаларға мәмлекет кепиллигисиз инвестициялар ҳәм сырт ел экспертлерин тартыў зәрүр екенлиги атап өтилди.

Тараўда жеке меншик сектор ушын тартымлы тарифлер қәлиплестирилиўи, исбилерменлердиң вагон сатып алыўы ушын кредитлер ажыратылатуғыны белгиленди. Сондай-ақ, орайлық вокзаллар әтирапында заманагөй саўда комплекслерин қурыў мүмкин болады, вокзаллардағы орынлар ижара ушын аукционға шығарылады. Темир жол станциялары әтирапында бос орынлар анықланып, логистика хызметлери ҳәм өндирис жойбарлары жайластырылады.

Санлы технологиялар министрлиги менен биргеликте «бир айна» принципи арқалы жүк ҳүжжетлерин электрон рәсмийлестириў, вагонларға GPS орнатыў ҳәм онлайн қоймахана системасын иске қосыў ўазыйпасы қойылды.

«Өзбекстан темир жоллары»ның тараўлық емес активлерин қайта көрип шығыў, оларды сатыўдан түскен қаржыларды темир жол инфраструктурасын жақсылаўға бағдарлаў зәрүр екенлиги атап өтилди.

Поездлардың үлкен бөлеги пайтахт ҳәм ўәлаят орайларына кирип келиўи ақыбетинде станцияларда тығылыс жоқары болып атырғаны көрсетип өтилди. Соның ушын жүк станцияларын қалалардан тысқарыға көшириў имканиятын үйрениў зәрүр екенлиги атап өтилди. Бул қалаларда жүк машиналары ҳәрекети азайыўына, районларға қосымша инвестиция кириўине хызмет етеди.

Транспорт прокурорына барлық темир жол кесилиспелерин тәртипке алып, пуқаралар ҳәм ҳәрекет қәўипсизлигин тәмийинлеў бойынша көрсетпе берилди.

Хызметкерлердиң маманлығы, хызметлер сапасы мәселелерине де тоқтап өтилди.

Мәмлекетимиз басшысы тараўдағы реформалар арқалы халық ҳәм исбилерменлерди разы ететуғын система жаратыў зәрүр екенлигин атап өтти.

Жуўапкерлер мәжилисте додаланған мәселелер бойынша мәлимлеме берди.