Konstitutsiyaviy huquqni ta'minlashga qaratilgan qonun!
2025-10-28 11:15:00 / Yangiliklar
Konstitutsiyaviy huquqni ta'minlashga qaratilgan qonun!
Asosiy Konunimizning 31-moddasiga ko‘ra, har bir shaxs hayotining daxlsizligi, shaxsiy va oilaviy sirga ega bo‘lish, o‘z sha'ni va qadr qimmmatini himoya qilish huquqiga ega.
Mana shu konstitutsiyaviy normadan kelib chiqqan holda mamlakatimizda inson huquq va erkinliklari, uning shaxsiy hayoti daxlsizligi, shaxsiy hamda oilaviy siri, sha'ni va qadr-qimmati ishonchli himoya qilinishini ta'minlashga qaratilgan bir qator qonun hujjatlari qabul qilinmoqda.
Jumladan, protsessual kodekslarda yopiq sud majlislarida ishtirok etgan shaxslar ma'lumotlarni oshkor qilganlik uchun javobgarlik haqida ogohlantirilishi ko‘rsatilgan. Biroq, qonunchilikda bunday ma'lumotlarni oshkor qilganlik uchun javobgarlik choralari nazarda tutilmagan.
Shu sababli, O‘zbekiston Respublikasining Mazkur Qonun bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga yopiq sud majlisi muhokamasi ma'lumotlarini hamda tafsilotlarini oshkor qilishga yo‘l qo‘yilmasligi haqida ogohlantirilgan yopiq sud majlisida ishtirok etayotgan shaxslar tomonidan ularni sudning ruxsatisiz oshkor qilganlik uchun jinoiy javobgarlik belgilanishini nazarda tutuvchi o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilmoqda.
1084-sonli qonun bilan O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksi, Jinoyat protsessual kodeksi, Fuqarolik protsessual kodeksi, Iqtisodiy protsessual kodeks iva Ma'muriy sud ishlarini yuritish kodekslariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritildi.
Kodekslarga kiritilgan o‘zgartirishlarga ko‘ra, ishda ishtirok etuvchi shaxslarga surishtiruv yoki tergov ma'lumotlari surishtiruvchi yoki tergovchining ruxsatisiz, yopiq sud muhokamasidagi tafsilotlar esa sudning ruxsatisiz oshkor qilinmasligi majburiyati yuklatilishi.
Ishni yopiq sud majlisida o‘tkazilishi haqida sud ajrimi chiqarilishi hamda ishda ishtirok etayotgan shaxslarga sud muhokamasi ma'lumotlarini hamda tafsilotlarini sudning ruxsatisiz oshkora qilmaslik to‘g'risida ogohlantirilib, ulardan tilxat olinadi. Tilxatda mazkur majburiyatni buzganlik uchun O‘zbekiston Jinoyat kodeksi 239-moddasi bilan javobgarlik haqida ogohlantiriladi.
Tilxat bilan ogoxlantirilgan sud majlisi ishtirokchilarining yopiq sud majlisidagi ma'lumotlarni yoki tafsilotlarni oshkor qilishi O‘zbekiston Respublikasi JK 239-moddasidagi javobgarlikni keltirib chiqaradi.
Qonun bilan kiritilayotgan o‘zgartirishlar sud protsessida shaxsning huquq va erkinliklarini himoya qilish kafolatlarini yanada kuchaytirishga, shuningdek yopiq sud majlisi muhokamasi ma'lumotlari hamda tafsilotlari oshkor etilishining oldini olishga xizmat qiladi.
Xudayberganova Raxima Baltabaevna
Qoraqalpog'iston Respublikasi ma'muriy sudi sudyasi