O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi

Tojikistonda bo‘lib o‘tgan Qonun ustuvorligi bo‘yicha o‘ninchi milliy forumda O‘zbekiston adliya vaziri o‘rinbosari Xudoyor Meliyev mamlakatning davlat xizmatlarini modernizatsiya qilish borasidagi sa’y-harakatlarini taqdim etdi.

Forumda so‘zga chiqib, adliya vaziri o‘rinbosari O‘zbekistonning aholining barcha qatlamlari uchun davlat xizmatlarining shaffofligi, qulayligi va samaradorligiga erishish borasidagi intilishini aks ettiruvchi 2024—2026-yillarga mo‘ljallangan raqamlashtirish strategiyasiga alohida e’tibor qaratdi. Ushbu ishlarning muhim yo‘nalishlari yagona raqamli makonni yaratish, jarayonlarni optimallashtirish, davlat xizmatlaridan foydalanish imkoniyatini kengaytirish va ma’lumotlarni himoya qilishni o‘z ichiga oladi.

Xudoyor Meliyevning ta’kidlashicha, O‘zbekiston raqamli strategiyasining eng muhim yo‘nalishlaridan biri vazirlikning barcha axborot resurslari va xizmatlari umumiy tizimga birlashtirilgan yagona raqamli makonni yaratishdir.

Maqsad — adliya tizimining barcha ishtirokchilari: vazirlik xodimlaridan tortib, davlat xizmatlaridan foydalanuvchi fuqarolargacha bo‘lgan o‘zaro hamkorlikni soddalashtirish. O‘zbekiston turli organlar va muassasalar o‘rtasida ma’lumotlarni tezkor qayta ishlash va samarali hamkorlikni ta’minlash orqali xizmatlardan foydalanishni imkon qadar qulayroq qilishga intilmoqda.

“Jarayonlarni optimallashtirish — yana bir muhim yo‘nalish. Adliya vazirligi qog‘oz hujjat aylanmasi hajmini qisqartirish va odatiy operatsiyalarni avtomatlashtirish ustida ishlamoqda, bu esa davlat xizmatlarini ko‘rsatishni tezlashtiradi. Raqamli yechimlar tufayli fuqarolar endi hujjatlarni rasmiylashtirish va muassasalarga shaxsan tashrif buyurish uchun sarflanadigan vaqtni tejashlari mumkin.

Bunday yaxshilanishlarga “Litsenziya” tizimi orqali 120 turdagi litsenziyalashning avtomatlashtirilishi misol bo‘la oladi, bu esa zarur ruxsatnomalarni olish jarayonini sezilarli darajada tezlashtiradi. Biznesni ro‘yxatdan o‘tkazish uchun “new.birdarcha.uz” platformasi yana bir qadam bo‘ldi, unda tadbirkorlar nafaqat o‘z kompaniyasini ro‘yxatdan o‘tkazishlari, balki bank hisobvarag‘ini ochishlari, shuningdek, yuridik shaxsni tugatish jarayonini onlayn shaklda amalga oshirishlari mumkin”, — dedi X. Meliyev.

O‘zbekiston Adliya vazirligi fuqarolar va tadbirkorlar joy va vaqtdan qat’i nazar davlat xizmatlaridan foydalana olishlari uchun onlayn xizmatlar va mobil ilovalarni faol rivojlantirmoqda. Bu yo‘nalish mamlakatda, ayniqsa, davlat muassasalaridan foydalanish imkoniyati cheklangan chekka hududlarda raqamli xizmatlarga bo‘lgan talabning o‘sishi sharoitida juda muhimdir.

Xususan, fuqarolarga telefon raqami orqali o‘zlarini tasdiqlay olish imkonini beruvchi mobil identifikator (Mobile ID)ning joriy etilishi elektron imzoga bog‘liqlikni kamaytirish yo‘lidagi qadam bo‘ldi. Bu xizmatlardan foydalanishni osonlashtiradi va foydalanuvchilarga ulardan qo‘shimcha qiyinchiliklarsiz bahramand bo‘lish imkonini beradi.

Raqamlashtirishning o‘sishi bilan ma’lumotlarni himoya qilish masalalari tobora dolzarb bo‘lib bormoqda. Adliya vaziri o‘rinbosari Xudoyor Meliyev O‘zbekiston foydalanuvchilarning axborot xavfsizligini ta’minlash, shuningdek, infratuzilmani kibertahdidlardan himoya qilishga alohida e’tibor qaratayotganini ta’kidladi. Adliya vazirligi ISO/IEC 27001:2013 xalqaro standartlariga muvofiq axborot xavfsizligini boshqarish tizimini joriy etdi va ishonchlilikni oshirish uchun ikkinchi ma’lumotlarni qayta ishlash markazini tashkil etishni rejalashtirmoqda.

Bundan tashqari, Adliya vazirligi ma’lumotlarni boshqarishda shaffoflik va korrupsiyaga qarshi barqarorlikning yuqori darajasiga muvofiqligini tasdiqlovchi ISO 37001:2016 sertifikatidan o‘tdi. Ushbu sa’y-harakatlar davlat institutlariga bo‘lgan ishonchni mustahkamlaydi va raqamlashtirish korrupsiyaga qarshi sa’y-harakatlarga qanday hissa qo‘shishi mumkinligiga misol bo‘lib xizmat qiladi.

Raqamli strategiya doirasida Adliya vazirligi xizmatlar sifatini yaxshilashga yordam beradigan sun’iy intellektga asoslangan yechimlarni joriy etmoqda. Davlat xizmatlari markazlari faoliyatini real vaqt rejimida kuzatib borish uchun Vaziyatni nazorat qilish markazi muhim elementga aylandi. Tizim xodimlarning ish yuklamasi, kutish va fuqarolarga xizmat ko‘rsatishning o‘rtacha vaqtini kuzatib borish imkonini beradi, bu esa yuzaga keladigan muammolarga tezkor javob berish imkonini beradi.

Shuningdek, tizim 3000 dan ortiq kameralar bilan jihozlangan va xizmat ko‘rsatish jarayonlarini tahlil qilish va yaxshilashga yordam beradigan Qlick Sense dasturini qo‘llab-quvvatlaydi. Bundan tashqari, biometrik identifikatsiyalash uchun Face-ID texnologiyasi joriy etildi, bu esa fuqarolarni davlat xizmatlaridan foydalanishda ishonchli autentifikatsiyasini ta’minlaydi.

O‘zbekistonda dxa.gov.uz, my.gov.uz va consul.gov.uz onlayn platformalari orqali foydalanish mumkin bo‘lgan 380 dan ortiq davlat xizmatlari joriy etildi, bu esa muassasalarga shaxsan tashrif buyurish zaruratini kamaytiradi. Bundan tashqari, “FHDY organlarining yagona elektron arxivi” tizimi tug‘ilishni ro‘yxatga olishni avtomatlashtirish imkonini berdi — tug‘ruqxonalar endi chaqaloqlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri kiritishlari mumkin. Bu kutish vaqtini qisqartiradi va fuqarolarga yashash joyini ro‘yxatdan o‘tkazish va nafaqalarni rasmiylashtirish kabi boshqa xizmatlardan tezroq foydalanish imkonini beradi.

“O‘zbekiston Adliya vazirligi erishilgan natijalar bilan cheklanib qolmay, raqamli infratuzilmani yanada rivojlantirishni rejalashtirmoqda. Raqamlashtirish sohasidagi keyingi qadamlar fuqarolarning zamonaviy talablari va istаklаrigа mos keladigan yanada ochiq va qulay davlat xizmatlari tizimini yaratishga xizmat qiladi”, — deya ta’kidladi X.Meliyev.