O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi

Ma’lumot uchun, “Oʻzbekiston – 2030” strategiyasida ekologik vaziyatni barqarorlashtirishga qaratilgan “Yashil makon” umummilliy loyihasini kengaytirish borasida belgilangan vazifalarni 2024-yilda samarali tashkil etish maqsadida Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 7-martdagi 144-F-son farmoyishi qabul qilindi. Mazkur farmoyish bilan respublika hududlarida joriy yil kuzgi koʻchat ekish va koʻkalamzorlashtirish tadbirlari doirasida 80 mln tup daraxt va buta koʻchatlari ekilishi belgilandi. 

Shunga muvofiq 8-noyabr kunidan respublikamizning togʻli hududlarida, 15-noyabrdan Surxondaryo viloyatida, 12-noyabrdan esa respublikamizning boshqa hududlarida koʻchat ekish ishlari boshlandi. Bugungi kungacha jami 49 mln 370 ming tup koʻchat o‘tqazildi. 

Jumladan, Andijon viloyatida 6,2 mln tup, Xorazm viloyatida 5,7 mln tup, Buxoro viloyatida 4,8 mln tup, Fargʻona viloyatida 5,2 mln tup, Qoraqalpogʻiston Respublikasida 4,1 mln tup, Samarqand viloyatida 4,4 mln tup, Jizzax viloyatida 3,3 mln tup, Navoiy viloyatida 3 mln tup, Namangan viloyatida 3,7 mln tup, Toshkent viloyatida 3,7 mln tup, Sirdaryo viloyatida 2,2 mln tup, Qashqadaryo viloyatida 2,2 mln tup, Surxondaryo viloyatida 475 ming tup, Toshkent shahrida 271 ming tup koʻchat ekildi. Bu koʻchatlar “Yashil makon” elektron platformasiga kiritib borilmoqda.

Shuningdek, fermer xoʻjaliklari va paxtachilik-gʻallachilik klasterlarning dalalari chetlarida ihota barpo qilish uchun 9 mln 825 ming tup, bogʻzorlar, tokzorlar va yangi tutzorlar barpo etish uchun 10 mln 246 ming tup, QFY, MFYlar, aholi tomorqalari atrofida 14 mln 194 ming tup, tuman (shahar)lar obodonlashtirish boshqarmasi obyektlarida 2 mln 865 ming tup, oʻrmon fondi yerlarida oʻrmon barpo etishga 2 mln 398 ming tup, avtomobil yoʻllari va temir yoʻl yoqalariga 1 mln 198 ming tup, daryolar, kanallar va ariq-zovurlar boʻylariga 1 mln 534 ming tup, atrof-muhitga taʼsir xavfi boʻyicha I-II toifadagi korxonalar “yashil belbogʻ"larida 564 ming tup ko‘chat ajratilgan. 

Qolaversa, “Mening bogʻim” loyihasi doirasida gʻolib deb topilgan 215 ta loyiha doirasida ham bosqichma-bosqich ekish ishlari boshlandi. Koʻchat narxlarining barqarorligini taʼminlash maqsadida har bir tuman va shaharda koʻchatchilik bilan shugʻullanuvchi subyektlarni jalb etgan holda 623 ta koʻchat yarmarkalari tashkil etildi.

Bundan tashqari, respublika miqyosida 65 gektar maydonda 30 ming tupga yaqin manzarali va mevali daraxt hamda buta koʻchatlari ekilib, “Yashil bogʻlar” barpo qilinmoqda.

Shu bilan birga, respublikada ekologik vaziyatni barqarorlashtirish maqsadida 220 ming gektar, Orol dengizining qurigan tubi va Orolboʻyi hududlarida qum koʻchishi hamda atmosfera havosiga tuz-chang koʻtarilishini bartaraf etish maqsadida jami 215 ming gektar, shundan, Qoraqalpogʻiston Respublikasi Moʻynoq tumanida 112,5 ming  gektar, Buxoro viloyati, Olot tumanida 41 ming gektar, Navoiy viloyati Tomdi, Uchquduq tumanlarida 51,3 ming gektar va Xorazm viloyati Tuproqqal’a tumanida 10 ming gektar maydonda “yashil qoplamalar” hamda togʻ oldi va toʻqay hududlarida 5 ming gektar maydonda oʻrmon barpo qilindi va qayta tiklandi. Oʻrmon barpo etish uchun 890 tonna daraxt va buta urugʻlari jamgʻarilib, manzarali va mevali daraxt-butalarning 127 mln dona nihol va koʻchatlari yetishtirilmoqda.