ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ КОНСТИТУЦИЯСИ – СУД ҲОКИМИЯТИ МУСТАҚИЛЛИГИНИНГ АСОСИЙ КАФОЛАТИ
2025-12-02 09:00:00 / Раҳбариятнинг баёнотлари ва нутқлари

8 декабр — Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинган кун бўлиб, мамлакатимизда энг улуғ ва муқаддас саналардан бири сифатида кенг нишонланади. Конституция – давлат ва жамиятнинг ҳуқуқий пойдевори, инсон ҳуқуқлари ва эркинликларининг асосий кафолати, ҳокимиятлар бўлиниши тамойилининг қонуний ифодасидир.
Шулар қаторида, Конституция суд ҳокимиятининг мустақиллиги, фаолияти очиқлиги ва адолатни таъминлашдаги роли учун мустаҳкам ҳуқуқий асосни белгилаб берган.
Конституцияда суд ҳокимиятининг ўрни
Асосий Қонуннинг 106–116-моддалари суд-ҳуқуқ тизимининг мақоми ва фаолият принципларини белгилайди. Уларга кўра:
Судлар мустақилдир, улар фақат қонунга бўйсунади;
Ҳар қандай орган ёки мансабдор шахс суд ишларига аралашиши қатъиян тақиқланади;
Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш — судлар фаолиятининг асосий вазифаси;
Суд жараёнлари очиқ ва шаффоф тарзда ўтказилиши қонун билан белгиланган.
Бу нормалар суд тизимини демократия ва қонунийлик тамойиллари асосида фаолият юритишини кафолатлайди.
Суд ислоҳотлари ва Конституция кафолатлари
Сўнгги йилларда амалга оширилаётган суд-ҳуқуқ ислоҳотлари ҳам Конституцияда белгиланган мақсад ва вазифаларнинг мантиқий давоми сифатида амалга оширилмоқда.
Жумладан:
Судлар фаолиятида очиқлик ва ҳисобдорлик кучайтирилди;
Судяларнинг танлов асосида тайинланиши тизими такомиллаштирилди;
Ҳуқуқий ёрдам олиш ва адвокат ҳимояси ҳуқуқи таъминланди;
Электрон суд (“Э-суд”) тизими жорий этилиб, фуқаролар учун қулайликлар оширилди.
Бу ислоҳотлар суд ҳокимиятининг ҳақиқий мустақиллигини ва инсон ҳуқуқларининг ҳимоясидаги ролини янада мустаҳкамлади.
Конституция – адолатли судловнинг пойдевори
Конституцияда суд ҳокимиятининг мустақиллиги ва адолат принципларининг қонуний тарзда мустаҳкамланиши ҳар бир фуқаро учун муҳим аҳамиятга эга. Чунки:
Адолатли судлов фуқаролар ишончини оширади;
Жамиятда қонунийлик ва тартиботни таъминлайди;
Инсоннинг дахлсизлиги ва ҳуқуқлари тўлиқ ҳимоя қилинади.
Шу маънода, 8-декабр нафақат Конституция қабул қилинган кун, балки мамлакатимизда адолат ва қонун устуворлигининг рамзи сифатида ҳам юксак қадрланади.
Ўзбекистон Республикаси Конституцияси — демократик давлат қуриш, фуқаролар манфаатларини ҳимоя қилиш ва адолатни таъминлашнинг мустаҳкам ҳуқуқий асосидир. Суд ҳокимияти эса шу Конституциявий қоидаларга таяниб, жамиятда тинчлик, қонунийлик ва адолат қарор топишида катта масъулиятни ўзида мужассам этган.
8 декабр – Конституция куни барчамиз учун эзгу мақсадлар йўлида бирлик, қонунийлик ва адолат қадрларини яна бир бор эътироф этиш имконидир.
Хушбоқов Самандар Шавкат ўғли Жиноят ишлари бўйича Узун туман суди судя ёрдамчиси
