SAPALI DEFOLIACIYA - ERTE HÁM MÓL ÓNIMNIŃ GÁREWI.
2025-08-23 12:00:00 / Министрлик
Tórtkúl rayonı fermerleri keńesi Prezidiumı aǵzalarınıń fermerlerge
múrájat
Qádirli watanlaslar!
Húrmetli diyqan hám fermerler, agrar taraw xızmetkerleri!
Bıyılǵı tábiyat qıyınshılıqlarına qaramastan, fermer.
hám diyqanlar tárepinen Respublika boyınsha 156 fermer xojalıǵı 7800 gektardan aslam maydanlarda shigit egip, mashaqatlı miynetimiz esabınan paxtadan mol ónim jıynap alıw pállesinde turmız.
Bárshemiz jaqsı túsinemiz, házirgi oǵada qıyın klimat sharayatında kóplegen sınaq hám qıyınshılıqlarǵa qaramastan, paxtadan mol ónim jetistiriw - bul haqıyqıy mártlik úlgisi bolıp esaplanadı.
Bizge belgili, jetistirilgen zúráátti nabıt etpey, tez, sapalı hám gúzdiń suwıq, jawın-shashınlı kúnlerine qaldırmay jıynap-terip alıw diyqanlarımızdıń tiykarǵı wazıypası bolıp esaplanadı. Bunda ǵawasha defoliaciyası ayrıqsha orın tutadı. Paxtashılıqta ǵawasha japıraǵın ximiyalıq zatlar járdeminde jasalma túsiw áhmietli agrotexnikalıq ilajlardan biri bolıp esaplanadı. Óz waqtında sapalı ótkerilgen defoliaciya ǵawasha japıraǵınıń tolıq tógiliwin, góreklerdiń erte pisip, erte ashılıwın támiyinleydi. Jetistirilgen paxta óniminiń tiykarǵı bólegin suwıq kúnler túsiwine shekem jıynap alıwǵa hám jańa jıl zúrááti ushın puqta tiykar tayarlawǵa imkaniyat jaratıladı.
Aytıp ótiw orınlı, ǵawasha ósimligi jeterli dárejede paydalı temperaturanı ala almasa, góreklerdiń pisiwi hám jetilisiw procesi sezilerli kesh qalıwı múmkin. Sonday-aq, joqarıda atap ótilgenindey, defoliaciya nátiyjeliligi hawa temperaturası, samal tezligi hám hawanıń salıstırmalı ıǵallıǵı sıyaqlı faktorlarǵa tıǵız baylanıslı. Sonıń ushın, bıyılǵı hawa-rayı sharayatında defoliaciya ilajın júdá abaylı hám juwapkershilik penen ámelge asırıw talap etiledi.
Siz fermerlerdi jáne de qollap-quwatlaw maqsetinde tek ǵana avgust ayında Húrmetli Prezidentimiz tárepinen úshten aslam jeńillik hám imkaniyatlar jaratıp berdi. Sonıń ishinde,
-paxtanı óz waqtında, nabıt etpey jıynap alıw ushın fermerlerge tonnasına 1 million sumnan subsidiya jáne óz qarjısı esabınan paxta jetistirse yamasa satıp alsa, shiyki zat bahasınıń 10 procentin qaplap beriw;
- "Awıl xojalıǵı tarawına zamanagóy texnologiyalardı engiziwdi bunnan bılay da jedellestiriw arqalı nátiyjelilikti arttırıw ilajları haqqında"ǵı Pármanı menen bolsa fermer xojalıqlarına eginlerdi jaylastırıw wákillikleriniń beriliwine biz fermerler labbay dep juwap beriw waqtı keldi desek aljaspaymız.
Xalqımız Sizdey miynetkesh diyqan hám fermerler, sheber suwshı hám irrigatorlar, óz isiniń haqıyqıy sheberi bolǵan mexanizator hám agronomlar, jankúer ilimpaz hám izertlewshiler, klaster xızmetkerleri tımsalında áne usınday pidayı insanlardı kóredi hám el-jurt dasturxanın molshılıq etiw jolındaǵı maqtanıshlı hám ullı miynetińizdi joqarı qádirleydi.
Negizinde bunıń tiykarında Siz hám biziń pidayılıǵımız arqalı mámleketimizdiń ekonomikasına úles qosıw bolıp tabıladı. Usı muqaddes topıraqta tuwılıp, tárbiyalanǵan, ózin mine usı eldiń perzenti dep biletuǵın insan óz mámleketi, xalqı aldındaǵı, onı úmitler menen tárbiyalaǵan, kamalǵa keltirgen jámiet aldındaǵı minnetin orınlawı kerek.
Himmeti bálent miynetkesh fermerler!
Sentyabr ayında orınlanatuǵın ǵawasha defoliyası agrotexnikalıq ilajınıń áhmieti paxta zúráátliligin arttırıwda oǵada úlken. Sebebi, ǵawasha maydanları óz waqtında hám sapalı defolyaciya etilse ónim erte pisedi hám ónimniń erte jıynap alınıwına sonıń menen birge onıń tiykarǵı bólegin joqarı sortlarda satıwǵa erisiledi.
Joqarıdaǵılardan kelip shıǵıp, paxtadan joqarı zúráát alıw ushın sentyabr ayında artıqsha jetistirilgen hár bir kilogramm paxta ushın qosımsha dáramat alatuǵının júrekten sezinip, ǵawasha defoliyası ilajına hár qashanǵıdan da juwapkershilik penen qatnas jasayıq!
Úlken miynet esabınan jetistirilgen zúráátti gúzdiń jawın-shashınına qaldırmay, tez hám sapalı jıynap-terip alıwda sentyabr ayında ámelge asırılatuǵın ǵawasha defoliaciyası ilajı paxtakeshler ushın eń áhmietli ilaj bolıp esaplanadı.
Sol sebepli paxta defoliaciyasın ótkeriw ushın paxta atızlarıńızdıń hár bir konturın óz aldına úyrenip, paxtalardıń bir qıylı rawajlanǵan hám biologiyalıq jetilgenligine ayrıqsha itibar bergen halda defoliaciya ótkeriwdi sapalı hám hár bir rayonnıń klimat sharayatlarınan kelip shıǵıp, belgilengen múddetleri, qollanılatuǵın defoliant túrleri hám normaların belgilewińiz úlken áhmietke ie.
Bárinen burın, hár bir fermer xojalıǵı ǵawasha tárbiyasında defoliaciyası ayında orınlanatuǵın tómendegi agrotexnikalıq ilajlardı keńesip orınlawı lazım.
Birinshiden, múddetinde hám sapalı ótkerilgen defoliyaciya ǵawasha japıraqlarınıń tolıq tógiliwin támiyinleydi, qatar aralarınan samal ótiwi hám ǵóreklerge quyash nurınıń kóbirek túsiwi nátiyjesinde erte pisip jetilisiwine hám ashılıwına qosımsha imkaniyat jaratıladı. Paxta qısqa múddette jıynap-terip alınadı, kelesi jıl zúrááti atız jumısların jedellestiredi. Paxtanıń terim mashinaları járdeminde terip alınıwına bekkem tiykar jaratadı.
Ekinshiden, defoliaciya nátiyjeliligine tásir etiwshi faktorlardan biri bul hawa temperaturası bolıp, defoliant óziniń ximiyalıq qásiyeti hám tásir etiw mexanizmine qaray temperaturaǵa hár qıylı dárejede talapshań boladı. Bıyılǵı jılı qollanıw ushın usınıs etilgen defoliant hawanıń sutkalıq temperaturası 18°C dan joqarı bolǵanda unamlı nátiyje berip, temperatura tómenlegende defoliant tásir kúshin pútkilley joǵaltadı. Sonıń ushın defoliaciyalawdan aldın taraw qánigesiniń hawa temperaturası haqqındaǵı anıq boljawın alıp, preparattı qollanıw hám sebiw múddetlerin durıs belgilep alıw zárúr.
Úshinshiden, defoliaciya nátiyjeliligi onı kún dawamında ótkeriwge baylanıslı ekenligin itibarǵa alıp, kúnniń ıssı waqtında defoliaciya sebiw jumısların ámelge asırmań. Sebebi bunday waqitta sebilgen defoliantlar japıraqta sorilmaydı hám ıssılıq tásirinde tez hawaǵa puwlanıp ketip, ilaj nátiyjesiz bolip qaladı.Sonıń ushın defoliaciyanı kúnniń salqın waqıtlarında, yaǵnıy azanda shıq kóterilgennen keyin kúndizgi saat 11 ge shekem hám kúnniń ekinshi yarımında saat 16 dan keshke shekem ótkeriw joqarı nátiyje beretuǵının umıtpań.
Tórtinshiden, topıraq ıǵallıǵı da defoliaciya nátiyjeliligine júdá úlken áhmiyetke iye yekenligin itibarǵa alǵan halda topıraq ıǵallıǵı shegaralanǵan dala ıǵallıq sıyımlıǵına qaraǵanda 65-70% ten kem bolmawına yamasa traktor júrgende topıraqta onıń jeńil izi qalatuǵın dárejede bolıwına áhmiyet beriń.
Besinshiden, háawa temperaturası 22-23°C bolǵanda tásir yetiwshi dárilik zatı tidiazuron+diuron bolǵan DEFOLTER 54% SC, Dalron-Super, DEFOLANT 0,150-0,200 l/ga sıyaqlı defoliantlardan hám hawanıń ortasha temperaturası 20-25°C dan tómen bolǵanda ǵawashaǵa kontakt tásir yetiwshi (UzDEF-K-7,0 l/ga, Suyıq XMD-7,0 l/ga, Fan DEF-álo 6,0 l/ga normalarda) defoliantlardı qollanıw joqarı nátiyje beretuǵınlıǵın itibarǵa alıw kerek.
Altınshıdan, defoliaciyadan aldın atız shetleri, suwǵarıw salmaları hám salmalar jáne aylanba maydanshalardı sapalı tegislew, atız átirapın 8-12 metr keńlikte desikaciyalap, ǵawasha túplerin jıynap alıw hám atız shetine shıǵarıw, tayar bolǵan maydanshalardı texnika quralları járdeminde tegislew jáne salma hám suwǵarıw salmaların kómiw hám sonnan keyin ǵana texnikalardı atızǵa kirgiziw zárúr.
Sonıń menen birge, defoliaciya ilajlarında barlıq abaylılıq ilajların kóriwińiz, yaǵnıy jumısshı-xızmetkerlerińizdi medicinalıq tekseriwden ótkeriwińiz, olardı jeke qorǵanıw quralları, qalıń gezlemeden tigilgen kombinezon, rezina qolǵap, rezina etik, respirator hám qorǵanıw kózáynegi menen támiyinlewińiz hám olardıń jumıs ornında awqatlanıwı, suw ishiwine hesh qashan jol qoymaw zárúrligin umıtpawıńız zárúr.
Húrmetli fermer hám diyqanlar!
Ǵawasha defoliaciyası ilimiy usınıslar tiykarında óz múddetinde hám sapalı ótkerilse, japıraqlar 85-90% kóbirek tógilip, ǵórekler 90% ashıladı. Sonda paxta terimi shólkemleskenlik penen ótkerilip, birinshi terim óniminiń salmaǵı kóbeedi hám ónimniń tiykarǵı bólegi joqarı sortlarǵa tapsırıladı. Nátiyjede fermer xojalıqlarında ekonomikalıq mápdarlıq ta artadı.
Hár birimiz ǵawasha defoliaciyasın sapalı hám óz múddetlerinde ámelge asırıp paxtadan 50 centner ónim alıwǵa erisiwge hám Húrmetli Prezidentimiz tárepinen engizilgen jeńilliklerden paydalanıwǵa shaqıramız.
Áziz fermer hám diyqanlar!
Paxta jıyın-terimi máwsimi aldınan sonday miynet kóterińkiligin shólkemlestireyik, hár bir ózbekstanlıman, degen insan ózin diyqanday sezsin. Baba diyqannıń moynındaǵı júkti kóteriwge bel baylaw, eldiń táshwishine sherik bolıw, diyqannıń tabısların maqtanısh etiw ushın gúresiw sezimi júregińizde tolqınlansın!
Bársheńizdi usı iygilikli iske qatnasıwǵa shaqırıp, ekonomikamızdı kóteriwge, ana jurtımızdıń jáne de abat bolıwı ushın múnásip úlesińizdi qosıwǵa jáne paxta jıyın-terim máwsimine puqta tayarlıq kóriwge hám paxta terimi aldınan ótkeriletuǵın defoliaciya ilajına ayrıqsha itibar qaratıwıńızǵa shaqıramız!