Чипта сотишни ташкиллаштириш
Чипта сотиш:
- чипта сотиш автоматлаштирилган тизим ёрдамида амалга оширилади;
- чиптани расмийлаштириш шахсни тасдиқловчи ҳужжат асосида амалга оширилади;
- чипталар нақд пулга, пластик карточкага ёки бошқа тўлов турлари орқали сотилади;
- чипталарга буюртмалар алоқа воситалари орқали ёки шахсан ҳозир бўлганда қабул қилинади;
- чипталар буюртма тушган вақтдан бошлаб 1 сутка мобайнида буюртмачига қўшимча ҳақ эвазига етказилиши мумкин.
Чиптанинг олд қисмида кўрсатиладиган маълумотлар
- йўловчининг фамилияси;
- шахсни тасдиқловчи ҳужжат тартиб рақами ва серияси;
- поезд, вагон ва жой тартиб рақами;
- поезднинг жўнаш санаси ва вақти.
Чипта сотиш тартиби бузилиши натижасида йўловчига жой тақдим қилиш
- чипта нотўғри расмийлаштирилса;
- вагонда бўш жойлар бўлмаса-да, чипта берилган бўлса;
- битта жойга 2 ва ундан ортиқ шахсга чипта сотилганлиги аниқланса.
Чиптанинг қийматини йўловчига қайтариш
- чиптада кўрсатилган поезд бекор қилинганда;
- йўловчиларнинг ҳаракат йўналиш пунктидан жўнаши 1 соатдан ортиққа кечикканда;
- йўловчиларга чиптада кўрсатилган жойлар тақдим қилинмаганда ва бошқа жойлардан фойдаланиш рад этилганда;
- йўловчи касал бўлганда.
Абонемент чиптасини олиш ва ундан фойдаланиш
- абонемент чипталари уларда кўрсатилган йўналишлар бўйича барча шаҳарлараро қатновчи поездларда юриш ҳуқуқини беради.
- абонемент чипталари амал қилиш муддатидан 30 суткадан кўп бўлмаган муҳлатда олдиндан сотилиши мумкин.
Абонемент чиптаси учун:
- ойлик – 50 марта поездда юриш қиймати;
- мавсумий – тегишли равишда 200 марта поездда юриш қиймати;
- ярим йиллик – 300 марта поездда юриш қиймати;
- йиллик – 600 марта поездда юриш қиймати доирасида тўланади.
Вокзалларда қуйидаги шахслар учун махсус кассалар ажратилади:
- болали йўловчи;
- ҳарбий хизматчи;
- ногиронлиги бор шахс, уруш қатнашчилари ва уларга тенглаштирилган шахслар;
- йўлланма бўйича кетаётган йўловчи (ёз мавсумида);
- таътил даврида темир йўлчилар ва талабалар учун.
Ташувчи йўловчиларни қуйидаги маълумотлар билан таъминлаши керак:
- иш ва хизматлар рўйхати, уларнинг қиймати;
- поездларнинг жўнаш ва келиш вақтлари;
- чипталарни сотиш муддатлари;
- поездларда ташиш тақиқланган буюмлар рўйхати;
- қўл юкини тарозида бепул тортиш жойларининг жойлашиши;
- дам олиш хоналари, она ва бола хоналарида жой бериш;
- имтиёз ва афзаллик бериладиган фуқаролар тоифалари рўйхати;
- мажбурий ва ихтиёрий суғурталаш тартиби;
- чипта нархига кирмайдиган қўшимча ишлар ва хизматлар рўйхати;
- даъволарни қабул қилувчи шахснинг номи ва манзили.
Маълумотлар станциялар ва вокзалларда, поездларда давлат тилида тақдим қилиши керак.
Маҳаллий аҳоли манфаатларидан келиб чиқиб, маълумот бошқа тилларда ҳам тақдим қилиниши мумкин.