O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining sudlarga oid yangi qabul qilingan qaror va farmonlari yuzasidan.
2025-04-24 19:00:00 / Yangiliklar

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2025-yil30-yanvardagi PQ-33 son qarori bo‘yicha O‘zbekistonRespublikasi ma’muriy sud ishlarini yuritish to‘g‘risidagiqonunchilikni takomillashtirish haqida
Mamlakatimiz taraqqiyotining bugungi bosqichidakeng ko‘lamli islohotlarning muvaffaqiyatli amalgaoshirilishi va «O‘zbekiston — 2030» strategiyasining (https://www.lex.uz/uz/docs/6600413%20/l%206605157) maqsadlariga erishish davlatorganlari bilan munosabatlarda qonun ustuvorligini, fuqarolar va tadbirkorlik sub’ektlarining huquqlari vaqonuniy manfaatlarining ishonchli himoya qilinishini, davlat organlari va mansabdor shaxslarning faoliyatiustidan samarali sud nazoratini o‘rnatishni talab qiladi.
O‘tgan qisqa davrda ma’muriy sudlarning faoliyatio‘z samarasini bera boshladi. 2017 — 2024 yillardama’muriy sudlar tomonidan 120 mingga yaqin ariza(shikoyat) ko‘rib chiqilib, ularning 57 foiziqanoatlantirilgan holda fuqarolar va tadbirkorliksub’ektlarining buzilgan huquqlari tiklangan.
2018 yilda qabul qilingan Ma’muriy sud ishlariniyuritish to‘g‘risidagi kodeks (https://www.lex.uz/uz/docs/3527353)fuqarolar (https://www.lex.uz/uz/docs/3527353) va tadbirkorliksub’ektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlarinita’minlashda muhim rol o‘ynadi hamda mamlakatdama’muriy yustitsiyani rivojlantirish uchun mustahkamhuquqiy zamin yaratishga imkon berdi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023 yil 16 yanvardagi PF-11-son Farmoni bilan tasdiqlangan 2023 — 2026 yillarga mo‘ljallangan sud tizimini sifat jihatidanyangi bosqichga olib chiqishning qisqamuddatli strategiyasini (https://www.lex.uz/uz/docs/6358976%20/l%206360197) amalga oshirish bo‘yicha harakatlardasturida huquqni qo‘llash amaliyotini tanqidiy tahlil qilishasosida hamda ilg‘or xorijiy tajribani inobatga olgan holdama’muriy sud ish yurituvini takomillashtirish choralariniko‘rish belgilangan.
«O‘zbekiston — 2030» strategiyasida (https://www.lex.uz/uz/docs/6600413%20/l%206605157)ham (https://www.lex.uz/uz/docs/6600413%20/l%206605157) davlatorganlari va mansabdor shaxslarning faoliyati ustidansamarali sud nazoratini o‘rnatish hamda ma’muriy adliyatizimini yanada rivojlantirishga oid vazifalar belgilandi.
Shu munosabat bilan o‘tkazilgan tahlil Ma’muriy sudishlarini yuritish to‘g‘risidagi kodeksni (https://www.lex.uz/uz/docs/3527353)quyidagiyo‘nalishlarda (https://www.lex.uz/uz/docs/3527353) takomillashtirish zarurati mavjudliginiko‘rsatmoqda:
birinchidan, ma’muriy sud ish yurituviga xalqarostandartlarga va ilg‘or xorijiy tajribaga muvofiq ommaviy-huquqiy munosabatlar sohasida fuqarolar va tadbirkorliksub’ektlarining huquqlarini ta’minlash bo‘yicha o‘zinioqlagan yangi institut va tartiblarni implementatsiya qilishbo‘yicha ishlarni davom ettirish;
ikkinchidan, ommaviy-huquqiy munosabatlarningmazmun-mohiyatini aks ettiruvchi ma’muriy sud ishlariniyuritish prinsiplarini to‘laqonli joriy etish, shu jumladan, sudning faol ishtiroki prinsipini qo‘llash doirasinikengaytirish;
uchinchidan, ma’muriy sud ish yurituviga da’voinstitutini kiritish orqali ma’muriy organlar ustidanberiladigan da’vo turlarini aniq belgilash, har bir da’vo turibo‘yicha ish yuritishning o‘ziga xos protsessual qoidalarininazarda tutish;
to‘rtinchidan, ma’muriy sud ishlarini yuritishdanizolarni sudgacha hal qilish mexanizmlarini yanadakengaytirish;
beshinchidan, davlat organlari tomonidan sudqarorlari ijro etilishi ustidan nazoratning ta’sirchanmexanizmlarini takomillashtirish.
Rivojlangan mamlakatlarda aynan ma’muriy sudlarfuqarolar va tadbirkorlik sub’ektlarining huquqlari vaqonuniy manfaatlari ijro organlari tomonidan buzilishiningoldini olishda, ularni g‘ayriqonuniy qarorlar, harakatlar(harakatsizlik)dan himoya qilishda muhim o‘rin egallaydi.
«O‘zbekiston — 2030» strategiyasida (https://www.lex.uz/uz/docs/6600413%20/l%206605157) ko‘rsatilganmaqsad va vazifalarga erishish, shuningdek, davlatorganlari bilan munosabatlarda fuqarolar va tadbirkorliksub’ektlari huquqlari va qonuniy manfaatlarining samaralihimoya etilishini ta’minlash hamda ma’muriy sud ishlariniyuritishni xalqaro standartlardan kelib chiqqan holdatakomillashtirish maqsadida quyidagi asosiy yo‘nalishlarninazarda tutuvchi O‘zbekiston Respublikasi ma’muriy sudishlarini yuritish to‘g‘risidagi qonunchiliknitakomillashtirish konsepsiyasi ishlab chiqildi.
Konsepsiyaning amalga oshirilishidan kutilayotgannatijalar: Ma’muriy sud ishlarini yuritish qonunchiliginingtakomillashtirilishi, jumladan, Ma’muriy sud ishlariniyuritish to‘g‘risidagi kodeksning yangi tahrirda ishlabchiqilishi va qabul qilinishi quyidagilarga imkon beradi:
davlat organlari bilan munosabatlarda fuqarolar vatadbirkorlik sub’ektlari huquqlari va qonuniymanfaatlarining samarali himoya etilishini ta’minlash;
davlat organlari va mansabdor shaxslarning faoliyatiustidan samarali sud nazoratini o‘rnatish;
fuqarolar va tadbirkorlik sub’ektlarining odilsudlovga erishish darajasini oshirish;
«O‘zbekiston — 2030» strategiyasida (https://www.lex.uz/uz/docs/6600413%20/l%206605157)belgilanganmaqsadlarning (https://www.lex.uz/uz/docs/6600413%20/l%206605157) samaradorlik ko‘rsatkichlariga erishish;
ommaviy-huquqiy munosabatlar ishtirokchilarininghuquqlari va qonuniy manfaatlarini samarali himoyaqilishga to‘sqinlik qiluvchi qonunchilikdagi huquqiybo‘shliqlar va kolliziyalarni bartaraf etish;
ma’muriy sud ishlarini yuritishni xalqarostandartlarga muvofiq takomillashtirish;
odil sudlovga oid xalqaro reyting va indekslardamamlakatimiz o‘rnini yaxshilash kabi ishlar amalgaoshirilishi ko‘rsatib o‘tilgan.
M.Toshpulatov
Jizzax tumanlararo mamuriy sudi raisi
